Đánh đầu khi đá bóng có thể gây ảnh hưởng xấu đến não bộ

Theo Bệnh viện Khoa học Thể thao London (Anh) từng phân tích và khẳng định, một cú đánh đầu với tốc độ bóng ở mức bình thường (dưới 80km/h) thì lực tác động vào não bộ tương đương một cú đấm hạng trung ở môn boxing.

Khi bóng chạm đầu, điều gì sẽ xảy ra trong não?

Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Thần kinh học (Neurology) đã so sánh hơn 350 cầu thủ bóng đá nghiệp dư với gần 80 vận động viên thuộc các môn thể thao không va chạm như bơi lội, chạy bộ. Các nhà khoa học sử dụng phương pháp quét não tiên tiến, theo dõi cách các phân tử nước di chuyển trong các nếp gấp của não, nơi tập trung chất trắng và đóng vai trò truyền tín hiệu giữa các vùng não khác nhau.

Kết quả cho thấy những cầu thủ thực hiện đánh đầu nhiều nhất, trên 3.000 lần mỗi năm, có sự gián đoạn đáng kể ở lớp chất trắng mỏng gần vỏ não. Đây là khu vực liên quan chặt chẽ đến chức năng ghi nhớ và xử lý thông tin.

Không chỉ dừng ở thay đổi về cấu trúc, nhóm cầu thủ này còn đạt kết quả thấp hơn trong các bài kiểm tra trí nhớ và tư duy so với những người đánh đầu ít hơn hoặc không đánh đầu. Điều này gợi ý rằng các va chạm lặp đi lặp lại vào vùng đầu, dù không gây chấn động mạnh nhưng vẫn có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận thức theo thời gian.

Mối lo về tổn thương não tiềm ẩn

Theo TS. Michael Lipton thuộc Đại học Columbia (Mỹ) đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết thể thao mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm việc giảm nguy cơ suy giảm nhận thức khi về già. Tuy nhiên, việc thường xuyên chịu tác động cơ học vào đầu như khi đánh đầu bóng có thể làm suy giảm những lợi ích đó.

Điều đáng chú ý là nghiên cứu chưa chứng minh được mối quan hệ nhân quả trực tiếp, nghĩa là chưa thể khẳng định đánh đầu chắc chắn gây tổn thương não. Thay vào đó, nó chỉ ra một mối liên hệ đáng quan tâm và nhấn mạnh rằng những vùng chất trắng này có thể dễ bị tổn thương trước các tác động lặp đi lặp lại.

Các nhà khoa học cũng cho rằng cần nghiên cứu sâu hơn để tìm hiểu liệu những thay đổi này có hồi phục theo thời gian hay sẽ tích lũy và dẫn đến suy giảm nhận thức lâu dài, chẳng hạn như sa sút trí tuệ ở tuổi trung niên hoặc cao tuổi.

Ý nghĩa với bóng đá nghiệp dư và trẻ em

Dù nghiên cứu tập trung vào cầu thủ nghiệp dư trưởng thành nhưng kết quả lại đặt ra câu hỏi về mức độ an toàn khi trẻ em luyện tập đánh đầu. Ở trẻ nhỏ, não bộ và hộp sọ vẫn đang phát triển, có thể nhạy cảm hơn với các chấn động lặp lại. Một số hiệp hội bóng đá tại Mỹ đã từng khuyến nghị nên hạn chế hoặc cấm hoàn toàn đánh đầu ở trẻ dưới 11 tuổi để giảm nguy cơ tổn thương não.

Với cầu thủ nghiệp dư, nơi huấn luyện và giám sát y tế không nghiêm ngặt như bóng đá chuyên nghiệp, nguy cơ này có thể cao hơn. Thực hiện đánh đầu với kỹ thuật sai hoặc khi cơ cổ không đủ khỏe có thể khiến lực tác động truyền thẳng lên não nhiều hơn, làm gia tăng nguy cơ chấn thương vi thể.

Bảo vệ não bộ nhưng không dừng cuộc chơi

Nghiên cứu này không nhằm khuyến cáo ngừng đánh đầu hoàn toàn, mà kêu gọi các cầu thủ và huấn luyện viên quan tâm hơn đến tần suất và kỹ thuật đánh đầu. Việc huấn luyện đúng cách, rèn luyện sức mạnh cơ cổ, và sử dụng bóng nhẹ hơn trong tập luyện có thể giúp giảm tác động lực.

Ngoài ra, các chuyên gia khuyến nghị cầu thủ nên theo dõi các dấu hiệu như đau đầu kéo dài, chóng mặt, giảm khả năng tập trung hoặc thay đổi trí nhớ, vì đây có thể là cảnh báo sớm của tổn thương não. Khi có triệu chứng, nên tạm dừng tập luyện và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa thần kinh hoặc y học thể thao.

Phát hiện mới này là bước tiến quan trọng trong việc hiểu mối liên quan giữa bóng đá và sức khỏe não bộ. Tuy nhiên, các tác giả nhấn mạnh cần thêm nhiều nghiên cứu dài hạn để xác định liệu các thay đổi ở chất trắng có dẫn đến suy giảm nhận thức nghiêm trọng về sau hay không. Đối với cộng đồng yêu bóng đá, điều này mở ra cơ hội để cải thiện các tiêu chuẩn an toàn, từ thiết kế bóng, phương pháp huấn luyện cho đến việc giáo dục cầu thủ về bảo vệ sức khỏe não bộ.

Nhìn chung, hiểu rõ tác động của động tác này lên não bộ giúp người chơi đưa ra quyết định sáng suốt hơn về cách luyện tập, đồng thời khuyến khích các nhà tổ chức thể thao và nhà nghiên cứu tiếp tục tìm giải pháp bảo vệ não bộ mà vẫn giữ trọn tinh thần của môn thể thao vua.

 

Bóng đá trẻ Việt Nam lập nên đế chế mới

Herbalife Việt Nam tiếp tục đồng hành cùng các Đội tuyển Bóng đá Quốc gia Việt Nam

Herbalife Việt Nam đồng hành cùng các Đội tuyển Bóng đá Quốc gia Việt Nam

Bóng đá Việt và chuyện “nhà giàu cũng khóc”