Giấc ngủ kém khiến não bộ nhanh già

Chất lượng giấc ngủ kém có thể khiến não bộ lão hóa nhanh hơn

Nhiều nghiên cứu trước đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa giấc ngủ kém và chứng sa sút trí tuệ. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu thói quen ngủ không lành mạnh có trực tiếp góp phần gây ra chứng bệnh này, hay chỉ là một trong những triệu chứng sớm.

Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học tại Viện Karolinska (Thụy Điển) đã phân tích dữ liệu sức khỏe từ hơn 27.500 người trong cơ sở dữ liệu Sức khỏe sinh học Biobank của Vương quốc Anh. Mục tiêu là tìm hiểu mối liên hệ giữa đặc điểm giấc ngủ và quá trình lão hóa của não bộ.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích hàng nghìn ảnh chụp cộng hưởng từ (MRI) não, từ đó ước tính “tuổi sinh học” thực sự của não bộ ở các giai đoạn khác nhau trong đời.

Tiếp đó, họ đánh giá chất lượng giấc ngủ của từng người dựa trên 5 yếu tố do chính người tham gia tự báo cáo: Xu hướng “cú đêm” hay “chim dậy sớm”, thời lượng ngủ, mức độ buồn ngủ vào ban ngày, tình trạng mất ngủ và ngáy ngủ.

Những người tham gia nghiên cứu được phân loại theo thang điểm chất lượng giấc ngủ: Đạt từ 4 điểm trở lên được xem là ngủ lành mạnh, từ 2–3 điểm ở mức trung bình, còn 1 điểm hoặc thấp hơn được xếp vào nhóm ngủ kém.

Nhà nghiên cứu Abigail Dove, Khoa Thần kinh học, Khoa học điều dưỡng và Xã hội của Viện Karolinska, một trong các tác giả cho biết, những người có giấc ngủ kém sở hữu bộ não trông già hơn trung bình khoảng một năm so với tuổi thật.

Một trong những nguyên nhân có thể do tình trạng viêm nhẹ góp phần gây lão hóa não bộ. Ngoài ra, thời gian ngủ là lúc hệ thống loại bỏ chất thải trong não hoạt động mạnh nhất. Ngủ không ngon giấc cũng góp phần ảnh hưởng đến sức khỏe của não.

Dù dữ liệu phụ thuộc vào báo cáo chủ quan của người tham gia, nghiên cứu vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ưu tiên xây dựng thói quen ngủ lành mạnh trong y học lâm sàng cũng như các chính sách y tế cộng đồng.

Bộ não của con người bắt đầu thoái hóa tự nhiên từ những năm 30–40 tuổi. Tuy nhiên, hiện tượng teo não này trở nên rõ rệt hơn nhiều khi xuất hiện sa sút trí tuệ hoặc các rối loạn khác như chấn thương sọ não, đột quỵ và trong một số trường hợp là bệnh đa xơ cứng.

Trước đó, một nghiên cứu của Đại học California San Francisco (Mỹ) chỉ ra rằng ngay cả khi không trực tiếp dẫn đến sa sút trí tuệ, thì giấc ngủ kém vẫn có thể thúc đẩy hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng suy giảm chức năng nhận thức.

Những bằng chứng trên một lần nữa khẳng định cần khắc phục vấn đề giấc ngủ từ sớm để bảo vệ sức khỏe não bộ. Người ở tuổi trung niên nên duy trì lịch ngủ đều đặn, tập thể dục thường xuyên vào ban ngày. Tránh sử dụng đồ uống chứa caffeine và rượu bia trước khi ngủ. Bên cạnh đó nên áp dụng các kỹ thuật thư giãn như tập yoga, thiền định để vào giấc dễ dàng hơn. Người mắc chứng ngưng thở khi ngủ với biểu hiện ngủ ngáy, buồn ngủ vào ban ngày nên thăm khám để được điều trị kịp thời.

 

Tuổi thơ cô đơn có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già

Thực phẩm làm tăng nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ

Đánh đầu khi đá bóng có thể gây ảnh hưởng xấu đến não bộ

Bổ sung creatine có giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn?