Vì sao phụ nữ dễ lo lắng hơn nam giới?

Do đặc điểm não bộ khác nhau giữa hai giới nên phụ nữ thường lo lắng nhiều hơn nam giới

Vì não bộ phụ nữ hoạt động phức tạp hơn

Một trong những khác biệt rõ rệt nhất nằm ở vỏ não trước trán (PFC). Đây là vùng não phụ trách việc ra quyết định, kiểm soát xung động và đánh giá tình huống. Ở phụ nữ, PFC thường lớn hơn và hoạt động mạnh mẽ hơn so với nam giới. Điều này đồng nghĩa với việc não bộ của họ liên tục phân tích, so sánh và cân nhắc nhiều khả năng khác nhau.

Thêm vào đó, não phụ nữ chứa nhiều chất trắng hơn, tức là có nhiều kết nối thần kinh hơn giữa các vùng khác nhau. Nhờ đó, họ thường nhìn thấy “bức tranh toàn cảnh” thay vì chỉ tập trung vào một chi tiết. Tuy nhiên, sự kết nối dày đặc này cũng khiến bộ não dễ bị quá tải. Khi phải đối diện với một vấn đề, phụ nữ có xu hướng hình dung nhiều kịch bản có thể xảy ra để tránh điều xấu nhất. Đôi khi, chính sự chuẩn bị quá kỹ lưỡng này lại khiến tâm trí họ trở nên bận rộn và lo lắng không ngừng.

Ngược lại, não bộ của nam giới có xu hướng “chia ngăn” rõ ràng hơn. Họ xử lý một vấn đề tại một thời điểm, ít khi liên kết quá nhiều yếu tố cùng lúc. Cách vận hành này giúp đàn ông gạt bỏ những điều không cần thiết nhanh hơn, giảm bớt cảm giác căng thẳng.

Và có "cơ chế" liên tục “bắt lỗi”

Ngoài PFC, một vùng não khác cũng đóng vai trò lớn là vỏ não vành trước (ACC), nơi giúp chúng ta nhận ra lỗi sai và chuyển hướng sự chú ý. Ở phụ nữ, ACC thường hoạt động mạnh mẽ hơn. Nhờ đó, họ nhạy bén trong việc phát hiện vấn đề, nhưng đồng thời cũng dễ rơi vào tình trạng “mắc kẹt” trong những suy nghĩ tiêu cực. Họ có xu hướng nhìn thấy điều chưa ổn nhiều hơn là điều đang tốt đẹp.

Sự kết hợp giữa PFC hoạt động mạnh, ACC quá nhạy và hệ thần kinh giàu liên kết khiến phụ nữ không ngừng phân tích, dự đoán, rồi lại phản ứng với chính những suy nghĩ của mình. Điều này lý giải tại sao họ thường xuyên lo lắng, ngay cả khi vấn đề chưa hề xảy ra.

Vai trò của serotonin – “hormone hạnh phúc”

Một yếu tố sinh học khác góp phần vào sự khác biệt này là hormone serotonin. Đây là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ, cảm giác đau và cả sự thèm ăn. Các nghiên cứu cho thấy, nam giới sản xuất và tổng hợp serotonin nhanh hơn khoảng 52% so với phụ nữ.

Khi mức serotonin thấp, các trung tâm lo âu trong não trở nên hoạt động quá mức. Điều đó có nghĩa là cùng một sự việc, đàn ông có thể cảm thấy “không đáng lo” nhờ serotonin giúp làm dịu thần kinh, trong khi phụ nữ lại cảm thấy bất an vì thiếu chất giảm căng thẳng tự nhiên này.

Khi lo âu vừa là điểm mạnh, vừa là điểm yếu

Điều thú vị là sự lo lắng không phải lúc nào cũng tiêu cực. Với khả năng phân tích và dự đoán nhạy bén, phụ nữ có thể lường trước nhiều rủi ro, từ đó đưa ra giải pháp kịp thời để bảo vệ bản thân và gia đình. Một chút lo lắng chính là cơ chế tiến hóa giúp phụ nữ thích nghi, chăm sóc con cái và duy trì an toàn trong môi trường phức tạp.

Tuy nhiên, khi sự lo âu vượt quá mức kiểm soát, nó có thể dẫn đến bồn chồn, mất ngủ, thậm chí là trầm cảm. Điểm khác biệt mong manh giữa “quan tâm” và “quá lo” nằm ở sự cân bằng trong hoạt động của não bộ.

Ảnh hưởng đến đời sống và các mối quan hệ

Lo âu không chỉ tồn tại trong suy nghĩ mà còn ảnh hưởng đến hành vi và mối quan hệ hàng ngày. Một nghiên cứu cho thấy, sau khi sinh con, não bộ của người mẹ có sự thay đổi rõ rệt. Ngay cả trong khi ngủ, các “trung tâm lo lắng” của não vẫn duy trì hoạt động cao, giúp người mẹ cảnh giác và nhạy bén với tiếng động, hơi thở hay cử động của em bé.

Trong khi đó, não bộ của người cha không thay đổi nhiều sau khi có con. Sự khác biệt này phản ánh thiên chức tự nhiên của phụ nữ trong việc chăm sóc và bảo vệ gia đình, nhưng đồng thời cũng khiến họ dễ bị kiệt sức về tinh thần hơn.

Phụ nữ và cách đối mặt với lo âu

Nhìn chung, những đặc điểm thần kinh này khiến phụ nữ dễ bị lo âu, trầm cảm và rối loạn tâm trạng hơn đàn ông. Tuy nhiên, cũng chính vì thế mà họ thường đáp ứng tốt hơn với các phương pháp điều trị làm tăng serotonin như thuốc chống trầm cảm hoặc các hoạt động giúp cơ thể sản sinh serotonin tự nhiên như tập thể dục, thiền hay duy trì giấc ngủ đều đặn.

Hiểu rõ cách não bộ hoạt động không chỉ giúp chúng ta lý giải sự khác biệt giới tính trong cảm xúc, mà còn giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình. Lo âu có thể là một gánh nặng, nhưng cũng có thể là động lực để sống cẩn trọng và gắn kết hơn, nếu biết cách giữ nó ở mức độ vừa phải.

 

sức khỏe răng miệng kém - Ảnh hưởng đến tim mạch, não bộ

Bảo vệ sức khoẻ não bộ sau đột quỵ bằng đồng?

Đường huyết cao ảnh hưởng đến não bộ ra sao?

Những dưỡng chất nào có lợi cho não bộ?