5 sai lầm làm suy giảm trí thông minh

Thói quen xấu hằng ngày âm thầm bào mòn não bộ và trí thông minh

Chế độ dinh dưỡng tối ưu cho sự phát triển trí não của trẻ sơ sinh

Tăng cường trí não theo phương pháp cổ truyền Ấn Độ

Sử dụng điện thoại có hại với trí não người già không?

5 trò chơi giúp rèn luyện trí não dành cho người cao tuổi

Không rèn luyện não bộ

Sai lầm lớn nhất trong quá trình phát triển năng lực là xem trí thông minh như con số cố định, không thể thay đổi. Trong khi đó, quan điểm “tư duy phát triển” coi trí tuệ giống như cơ bắp, có thể rèn luyện nhờ nỗ lực bản thân cũng như những chiến lược khoa học.

Nghiên cứu nổi tiếng của các nhà khoa học tại Đại học Columbia và Stanford (Mỹ) cho thấy những học sinh trung học được dạy rằng trí thông minh có thể “rèn luyện như cơ bắp” đã cải thiện điểm toán đều đặn. Trong khi đó, cùng một chương trình học, nhóm giữ niềm tin rằng trí thông minh không thể thay đổi thì lại có thành tích giậm chân tại chỗ. Điểm khác biệt nằm ở cách chúng ta ứng xử với tiềm năng của chính mình.

Không ngủ đủ giấc

Giấc ngủ không chỉ là thời gian nghỉ ngơi, mà còn là lúc não bộ ôn tập, sửa chữa và sắp xếp lại những kiến thức được thu nạp trong ngày. Thiếu ngủ khiến chức năng điều hành suy giảm, khả năng ra quyết định kém đi.

Nghiên cứu cho thấy chỉ cần mất ngủ 24 giờ đã khiến phản xạ chậm lại rõ rệt. Thường xuyên ngủ không đủ giấc cũng ảnh hưởng đến trí nhớ ngắn hạn, sự tập trung, tâm trạng và phán đoán.

Nói cách khác, não bộ vốn được lập trình theo nhịp sinh học. Bạn sẽ khỏe mạnh và minh mẫn hơn nhiều nếu sống thuận theo chiếc “đồng hồ” sinh học bên trong.

Lạm dụng đồ uống có cồn

Uống rượu thường xuyên có thể gây tổn thương não và làm suy giảm trí nhớ

Uống rượu thường xuyên có thể gây tổn thương não và làm suy giảm trí nhớ

Đây có lẽ là thói quen tai hại nhất với sức khỏe não bộ cũng như trí tuệ. Không chỉ khiến ta chếnh choáng khi say, đồ uống có cồn còn làm tăng nguy cơ tổn thương não bộ.

Nghiên cứu cảnh báo thói quen uống từ 8 đơn vị cồn/tuần có liên quan đến dấu hiệu tổn thương não rõ rệt. Người nghiện rượu nặng có nguy cơ mắc các tổn thương mạch máu não cao hơn 133% so với người không uống. Đối tượng này cũng dễ mắc các rối loạn thần kinh như Alzheimer

Cắt giảm rượu bia là lựa chọn sáng suốt nhất để bảo vệ trí não minh mẫn và kéo dài tuổi thọ.

Sống thiếu kỷ luật

Trí não phát triển và hoạt động tốt nhất khi có mục tiêu, cấu trúc và thời hạn. Nếu thiếu đi những yếu tố này, ta dễ rơi vào trạng thái trì hoãn, thiếu tập trung và lãng phí năng lượng tinh thần.

Nghiên cứu năm 2021 cho thấy sinh viên có thói quen trì hoãn thường có điểm số thấp hơn hẳn trong các bài kiểm tra chức năng điều hành của não bộ. Điều này nhắc nhở rằng ngay cả những bộ óc xuất chúng cũng cần kỷ luật để phát huy hết công suất.

Đặt trí não vào môi trường độc hại

Cuối cùng, nhiều người trong chúng ta không nhận ra mình đang đặt não bộ trong môi trường độc hại, liên tục bị làm phiền bởi những tin đồn, cãi vã và sự tiêu cực. Điều này giống như việc chuẩn bị sẵn đồ ngọt để ăn vặt trong quá trình ăn kiêng vậy.

Các nghiên cứu về tâm lý học phát triển cho thấy cảm xúc có thể lây lan trong mạng lưới xã hội. Ví dụ, tâm trạng của thiếu niên dần trở nên giống với bạn bè trong nhóm, đặc biệt cảm xúc tiêu cực lây lan mạnh hơn tích cực. Do đó bạn cần lưu ý đến những cảm xúc có thể âm thầm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của mình.

 
Quỳnh Trang (Theo Psychology Today)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Tâm thần kinh