Khi nghỉ hưu là cơ hội

Đi du lịch trải nghiệm làm phong phú thêm cuộc sống khi đã về hưu

Cuộc sống về hưu không cô đơn

Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy, sự cô đơn và cách ly xã hội ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần, làm gia tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh như sa sút trí tuệ. Đối tượng dễ tổn thương nhất do “đại dịch cô đơn” là người cao tuổi trên toàn thế giới. Tình hình này càng trở nên rõ ràng hơn ở châu Âu, nơi có tỷ lệ sinh ngày càng giảm và tuổi thọ ngày càng tăng cao.  

Trước thực trạng này, nhiều nhà hoạch định chính sách cho rằng, trì hoãn việc nghỉ hưu là việc nên làm để đảm bảo nguồn tài chính cần thiết cho các chương trình lương hưu. 

Nhằm cung cấp thông tin tốt hơn cho chính sách về người cao tuổi, các nhà khoa học đến từ Viện Nghiên cứu Kinh tế Leibniz (Đức) đã thực hiện nghiên cứu tìm hiểu tác động của việc nghỉ hưu đối với sự cô đơn.

Nghỉ hưu là một cột mốc quan trọng trong cuộc đời, thường đi kèm hiện tượng ngắt kết nối với nơi làm việc nên có thể làm tăng nguy cơ cô đơn. Tuy nhiên ở chiều ngược lại, người về hưu cũng có cơ hội tương tác nhiều hơn với bạn bè và gia đình, từ đó đẩy lùi tình trạng cô độc.

Nghiên cứu đã phân tích dữ liệu từ Khảo sát sức khỏe, Lão hóa và Hưu trí ở châu Âu (SHARE) về điều kiện sức khỏe, kinh tế và xã hội ở người ngoài 50 tuổi. Kết quả cho thấy, trong thời gian ngắn ngay sau khi về hưu, mức độ cô đơn không có sự thay đổi rõ rệt. Nhưng về lâu dài (4-6 năm), quãng thời gian nghỉ hưu giúp giảm cảm giác cô đơn. Điều này có thể là nhờ tham gia vào các hoạt động mới nhằm tăng các mối quan hệ xã hội, từ đó giảm cảm giác cô lập và thiếu sự đồng hành của những người về hưu.

Trình độ học vấn cũng là một yếu tố quyết định sự cô đơn mà một người có thể trải qua sau khi nghỉ hưu. Trong nghiên cứu này, những cá nhân có trình độ học vấn cao hơn có khả năng thích nghi tốt hơn, cảm giác cô đơn và cách ly xã hội cải thiện đáng kể. 

Về tác động theo giới tính, nghiên cứu cho thấy việc nghỉ hưu cũng làm tăng cảm giác thiếu thốn bạn bè của phụ nữ trong ngắn hạn, nhưng tác động này đã giảm theo thời gian.   

Từ các phát hiện trên, nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách hỗ trợ người nghỉ hưu tiếp tục tham gia hoạt động xã hội, đặc biệt là đối với phụ nữ và những người có trình độ học vấn thấp hơn.

Những hoạt động xã hội hữu ích cho người về hưu

Tại Việt Na, theo quy định, độ tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường trong năm 2025 là 61 tuổi 3 tháng với lao động nam và 56 tuổi 8 tháng với lao động nữ. Dù quyết định nghỉ ngơi hay tiếp tục cống hiến, người ngoài 55 tuổi có cơ hội tham gia nhiều hoạt động thú vị trong thời gian an nhàn.

Một vài gợi ý sau giúp người về hưu tìm được thêm nhiều niềm vui và ý nghĩa, đẩy lùi nguy cơ cô đơn:

Tham gia các câu lạc bộ

Tham gia các câu lạc bộ và nhóm xã hội là cơ hội gặp gỡ những người bạn mới có cùng sở thích. Câu lạc bộ đọc sách, nhóm làm vườn cộng đồng là những địa chỉ mà người về hưu có thể duy trì tương tác xã hội thường xuyên.

Tham gia hoạt động tình nguyện

Nghiên cứu cho thấy rằng hoạt động tình nguyện đem lại nhiều lợi ích với sức khỏe tâm lý và giúp kiểm soát cảm giác cô đơn hữu hiệu. Người về hưu có thể tham gia tình nguyện trong các sự kiện cộng đồng để cơ thể và bộ não luôn hoạt động.   

Giữ liên lạc với gia đình và bạn bè

Giữ liên lạc với bạn bè và gia đình là cách dễ dàng và hiệu quả nhất để đối phó với cảm giác cô đơn sau khi nghỉ hưu. Dù gọi điện thoại, video call hoặc thăm hỏi trực tiếp, thời gian tương tác này giúp người đã nghỉ hưu nên duy trì các mối quan hệ bền chặt.

Nuôi thú cưng

Nghiên cứu cho thấy, người nuôi thú cưng thường có mức độ cô đơn thấp hơn, đồng thời thú cưng cũng giúp người cao tuổi duy trì cảm giác trách nhiệm và thói quen sinh hoạt đều đặn.

Tìm lại những đam mê và sở thích

Trong những năm làm việc và cống hiến sức lao động, không phải ai cũng có thời gian dành cho đam mê cá nhân. Giờ đây, khi đã nghỉ hưu, người cao tuổi có thể thử vẽ tranh, sáng tác văn thơ, chơi nhạc cụ, làm vườn, nướng bánh hay tham gia các lớp học… trong thời gian rảnh.

Tham gia các nhóm tập thể dục người cao tuổi

Hoạt động thể chất đem lại nhiều lợi ích với sức khỏe tâm thần ở người cao tuổi. Một số nghiên cứu cho thấy rằng hoạt động thể chất chỉ trong 4 tuần giúp người cao tuổi bớt lo âu, dễ dàng tham gia vào các hoạt động và môi trường xã hội hơn.

Đi du lịch

Về hưu là thời gian lý tưởng cho những chuyến du lịch, khám phá những địa điểm và nền văn hóa mới. Trải nghiệm này giúp tạo ra những kỷ niệm lâu dài và có thể làm giảm cảm giác cô đơn. 

 

Vitamin D giúp hạ huyết áp ở người cao tuổi béo phì?

Dinh dưỡng – yếu tố quan trọng giúp người cao tuổi lão hóa khỏe mạnh

Chăm sóc sức khỏe người về hưu

Bí quyết thực hành chánh niệm khi nghỉ hưu