Bỏ bữa ăn và những hậu quả khó lường với sức khỏe

Bỏ bữa khiến cơ thể mệt mỏi, khó tập trung và giảm hiệu suất làm việc

Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người có thói quen bỏ bữa vì quá bận rộn, muốn giảm cân hoặc theo đuổi các chế độ ăn kiêng như nhịn ăn gián đoạn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu thực hiện không đúng cách hoặc không phù hợp với thể trạng, việc bỏ bữa có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

1. Gây lo âu, căng thẳng kéo dài

Khi nhịn ăn trong thời gian dài, lượng đường huyết giảm mạnh. Cơ thể phản ứng bằng cách tiết ra cortisol - hormone liên quan đến trạng thái căng thẳng.

Nếu hormone này duy trì ở mức cao trong thời gian dài, bạn dễ rơi vào trạng thái lo âu, mất bình tĩnh, tâm trạng thất thường và khó kiểm soát cảm xúc. Một số nghiên cứu cho thấy, việc bỏ bữa sáng thường xuyên có liên quan đến nguy cơ mắc trầm cảm và rối loạn lo âu, nhất là ở người trẻ.

2. Thiếu năng lượng, giảm tập trung và hiệu suất làm việc

Glucose là nguồn nhiên liệu chính cho não bộ. Khi bỏ bữa, lượng glucose trong máu giảm, khiến cơ thể thiếu hụt nhiên liệu để duy trì hoạt động.

Tình trạng này dễ gây mệt mỏi, kém tập trung, suy giảm trí nhớ ngắn hạn và làm việc không hiệu quả. Nếu tiếp tục vận động khi đói, cơ thể sẽ phân giải mô cơ để tạo năng lượng, dẫn đến suy giảm khối cơ, suy nhược và phục hồi chậm sau vận động.

3. Rối loạn cảm giác đói và no

Cảm giác đói - no là kết quả của sự điều tiết giữa 2 loại hormone: leptin và ghrelin. Ghrelin là hormone kích thích cảm giác đói, còn leptin giúp cơ thể nhận biết khi đã no. Khi bỏ bữa thường xuyên hoặc ăn uống không đều đặn, cơ chế này bị rối loạn.

Cơ thể sẽ mất dần khả năng nhận biết chính xác khi nào đói và khi nào cơ thể đã “nạp đủ” nhiên liệu. Điều này dẫn đến thói quen ăn uống không kiểm soát (ăn quá nhiều hoặc quá ít), về lâu dài dễ dẫn đến rối loạn hành vi ăn uống.

4. Tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt với đồ ngọt và tinh bột tinh chế

Khi để bụng đói quá lâu, não bộ sẽ kích hoạt phản ứng thèm ăn mạnh mẽ. Lúc này, bạn có xu hướng tìm đến thực phẩm nhiều đường và tinh bột dễ hấp thụ như bánh kẹo, snack, đồ chiên...

Nếu tình trạng này lặp lại thường xuyên, bạn sẽ dễ ăn quá mức trong bữa tiếp theo. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng ăn bù không kiểm soát (binge eating) - một yếu tố góp phần gây tăng cân, rối loạn chuyển hóa.

5. Tăng nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa

Hội chứng chuyển hóa là tình trạng cơ thể đồng thời gặp nhiều rối loạn như: huyết áp cao, mỡ máu tăng, đường huyết cao, vòng eo lớn và cholesterol “tốt” (HDL) thấp.

Nhiều nghiên cứu cho thấy việc bỏ bữa thường xuyên, nhất là bữa sáng, có liên quan đến nguy cơ mắc hội chứng này. Về lâu dài, nó làm tăng khả năng mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường type 2 và nhiều bệnh lý mạn tính khác.

6. Thiếu hụt dưỡng chất cần thiết

Mỗi bữa ăn là cơ hội cung cấp vitamin và khoáng chất cho cơ thể, như sắt, kẽm, calci, vitamin nhóm B, C, A... Nếu bỏ bữa thường xuyên và không bổ sung đúng cách, tổng lượng dưỡng chất nạp vào cơ thể sẽ bị thiếu hụt.

Ngoài ra, người nhịn đói lâu thường có xu hướng chọn thực phẩm nhiều calo nhưng ít dưỡng chất như đồ ăn nhanh, bánh ngọt, snack. Điều này khiến cơ thể tuy “no bụng” nhưng lại thiếu dưỡng chất quan trọng, ảnh hưởng đến sức đề kháng, làn da, mái tóc, xương và nội tiết.

7. Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn, táo bón, tiêu chảy

Khi không ăn, dịch tiêu hóa vẫn được tiết ra như thường, nhưng không có thức ăn để xử lý. Lâu dần có thể gây buồn nôn, đầy bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.

Thêm vào đó, tình trạng căng thẳng do hạ đường huyết cũng làm ảnh hưởng đến nhu động ruột (peristalsis) - khiến hệ tiêu hóa hoạt động không đồng đều, gây khó chịu kéo dài.

8. Tăng nguy cơ rối loạn ăn uống

Bỏ bữa thường xuyên dễ dẫn đến hình thành các hành vi ăn uống cực đoan, như ăn vô độ rồi nhịn ăn, chán ăn hoặc kiểm soát thực phẩm một cách cứng nhắc, tiêu cực. Đây là những dấu hiệu của rối loạn ăn uống.

Những người thường xuyên cảm thấy tội lỗi sau khi ăn, hoặc ép mình nhịn vì thấy món ăn “không đủ lành mạnh”, rất dễ rơi vào vòng xoáy tâm lý này. Nếu kéo dài, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.

9. Mất đi niềm vui trong ăn uống

Bữa ăn không chỉ để cung cấp năng lượng mà còn là một phần của đời sống tinh thần. Khi bạn quá cứng nhắc trong việc ăn, ví dụ như ép mình chỉ được ăn vào khung giờ cố định hoặc loại bỏ nhiều nhóm thực phẩm. Khi đó, ăn uống sẽ dần trở thành áp lực thay vì là một trải nghiệm tích cực.

Lâu dần, bạn dễ mất hứng thú với việc ăn uống, thậm chí hình thành thái độ tiêu cực với thực phẩm. Trong khi đó, cảm giác dễ chịu, linh hoạt và thoải mái trong ăn uống lại chính là yếu tố then chốt giúp duy trì thói quen lành mạnh lâu dài.

 

Không phải cứ nhịn ăn thì sẽ giảm được cân!

Hướng dẫn cách giảm muối trong chế độ ăn cho người huyết áp cao

Thêm một lợi ích của chế độ ăn Địa Trung Hải

Đẩy lùi trầm cảm cùng chế độ ăn keto