Điều gì sẽ xảy ra với bộ não khi bạn đang yêu?

Những cảm xúc, hành vi "bất thường" khi yêu đều có cơ sở khoa học.

Khi yêu, não bộ chúng ta trải qua những thay đổi hóa học và sinh lý tương tự như khi sử dụng chất kích thích. Cảm giác hưng phấn, khao khát và sự phụ thuộc vào người mình yêu đều có cơ sở khoa học. Cũng chính vì lý do đó mà TS. Helen Fisher - một chuyên gia nghiên cứu và phân tích hành vi của con người tại Mỹ, đã từng ví von tình yêu lãng mạn như một “cơn nghiện”, một “sự ám ảnh” không thể cưỡng lại. Điều này có vẻ như hơi bi quan, nhưng nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của tình yêu và từ đó có những cách ứng xử phù hợp.

Quá trình yêu đương, vốn được xem là một trạng thái cảm xúc phức tạp, thực chất là kết quả của những phản ứng hóa học phức tạp trong não bộ. Các chất dẫn truyền thần kinh như oxytocin, vasopressin, norepinephrine và opioid đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những cảm xúc mãnh liệt đặc trưng của tình yêu.

Norepinephrine, thường được liên kết với phản ứng "chiến đấu hoặc bỏ chạy", gây ra những biểu hiện sinh lý rõ rệt như tim đập nhanh, đổ mồ hôi và cảm giác lo lắng trong giai đoạn đầu của tình yêu. Trong khi đó, vasopressin và oxytocin, hai hormone gắn kết, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành mối liên kết sâu sắc và thúc đẩy hành vi bảo vệ đối tác.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy, dopamine, chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác thưởng thức, cũng tương tác chặt chẽ với các hormone trên, tạo nên cảm giác hưng phấn và thỏa mãn đặc trưng của tình yêu lãng mạn. Theo TS. Lucy Brown, chuyên gia về khoa học thần kinh, tình yêu lãng mạn có thể được xem như một cơ chế sinh tồn, giúp con người duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội, từ đó đảm bảo sự tồn tại và truyền giống của loài.

Còn trong nghiên cứu của mình, TS. Adam Bode, chuyên gia phân tích hành vi con người tại Đại học Quốc gia Australia, đã khám phá ra một cơ chế thần kinh thú vị đằng sau tình yêu lãng mạn. Ông cho biết, oxytocin và dopamine, hai chất dẫn truyền thần kinh quan trọng đã phối hợp để làm cho đối tượng yêu trở nên "đặc biệt" trong tâm trí chúng ta. Cụ thể, bộ não sẽ ưu tiên xử lý thông tin liên quan đến người yêu, tạo ra một sự kết nối sâu sắc và độc đáo. Đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh mối liên hệ giữa tình yêu lãng mạn và hệ thống thưởng phạt của não bộ, vốn chi phối hành vi và động lực của con người. TS. Bode nhấn mạnh rằng, mặc dù tình yêu thường được xem như một cảm xúc mãnh liệt, nhưng bản chất của nó lại là một hành vi. 

Vậy điều gì giúp các cặp đôi gắn bó lâu dài?

Để duy trì một mối quan hệ bền vững, các cặp đôi cần hơn cả sự tương đồng về tư duy. Theo nghiên cứu kéo dài hơn hai thập kỷ của GSTS. Robert W. Levenson thuộc khoa Tâm lý học tại Đại học UC Berkeley (Mỹ), khả năng xoa dịu lẫn nhau trong những lúc căng thẳng là yếu tố then chốt. Cụ thể, sự hài hước được xem như một công cụ hiệu quả để làm dịu hệ thần kinh và giảm căng thẳng. GSTS. Levenson giải thích rằng khi tìm kiếm một người bạn đời, chúng ta thực chất đang tìm kiếm một người có khả năng giúp chúng ta bình tĩnh lại.

Theo đó, TS. Fisher cũng đồng ý rằng việc kích hoạt hệ thống khen thưởng của não bộ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì ngọn lửa tình yêu. Các hành động đơn giản như lên lịch hẹn hò hoặc những cử chỉ âu yếm đều có thể giúp duy trì sự lãng mạn trong mối quan hệ.

Mặc dù tình yêu lãng mạn thường được coi là một cảm xúc trừu tượng, nhưng khoa học thần kinh đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của nó. Tuy nhiên, việc hiểu rõ về các quá trình sinh học không hề làm giảm đi sự kỳ diệu của tình yêu. Trái lại, nó giúp chúng ta trân trọng hơn những khoảnh khắc lãng mạn và những kết nối sâu sắc với người mình yêu.

 

Hormone hạnh phúc là gì và làm thế nào để khơi dậy chúng?

Mẹo tăng "hormone hạnh phúc" endorphin tự nhiên

7 cách đơn giản để tăng "hormone hạnh phúc" serotonin

10 cách tăng cường hormone hạnh phúc