Điều gì xảy ra khi bạn dùng thuốc giảm cân?

Thuốc giảm cân không chỉ can thiệp vào cảm giác đói – no, mà còn tái định hình khẩu vị, thậm chí thay đổi cách chúng ta cảm nhận vị ngọt hay mặn.

1. Giảm cảm giác đói

Nhóm thuốc chủ vận thụ thể glucagon-like peptide-1 (viết tắt là GLP-1) như thuốc tiêm dưới da Wegovy (thành phần chính là hoạt chất semaglutide) hay thuốc tiêm Mounjaro (thành phần chính là hoạt chất tirzepatide) đã được chứng minh giúp người béo phì giảm cân hiệu quả. Cơ chế của chúng là bắt chước hoạt động của một loại hormone đường ruột có tên là GLP-1, từ đó làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày, giảm cảm giác đói và tạo cảm giác no lâu hơn sau bữa ăn.

TS. Simon Dryden, Đại học London Metropolitan (Anh), giải thích: “Thuốc khiến dạ dày giải phóng thức ăn chậm hơn, tạo cảm giác no, đồng thời ức chế hormone từ tuyến tụy làm gan giải phóng đường. Nó còn tăng tiết insulin, giúp kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường type 2.”

2. Thực phẩm không lành mạnh trở nên kém hấp dẫn hơn

Ngoài việc kiểm soát cơn đói, những loại thuốc này còn tác động đến một khía cạnh khác của trải nghiệm ăn uống: khẩu vị. Theo TS. Alexander Miras, chuyên ngành nội tiết tại Đại học Ulster (Anh), GLP-1 có thể làm giảm độ hấp dẫn của các món ăn nhiều dầu mỡ, đường và muối đối với não bộ. Điều này khiến người dùng thuốc giảm hứng thú với đồ ăn nhanh hay bánh kẹo ngọt.

Tác dụng này khá giống với người từng trải qua phẫu thuật giảm cân. Sau phẫu thuật, lượng GLP-1 tự nhiên trong ruột tăng gấp 5 lần, từ đó làm thay đổi cảm nhận về độ ngon miệng của thức ăn. “Với thuốc GLP-1, chúng ta đang thấy một hiệu ứng tương tự như sau phẫu thuật giảm cân,” TS. Miras nhận định.

3. Vị giác được giải phóng để khám phá hương vị mới

Bản năng tiến hóa của con người khiến chúng ta đặc biệt ưa thích những thứ từng khan hiếm trong tự nhiên, cụ thể là chất béo và đường. Khi thuốc GLP-1 làm giảm khoái cảm từ nhóm thực phẩm này, vị giác được giải phóng để đón nhận nhiều hương vị khác.

“Bạn không còn bị thôi thúc bởi đường và chất béo nữa, nên mối quan hệ của bạn với thức ăn và hương vị cũng thay đổi. Từ đó, bạn sẽ tìm kiếm những món thú vị khác để thay thế,” TS. Jason Halford, Hiệp hội Béo phì châu Âu, cho biết.

4. Cảm nhận vị giác trở nên nhạy bén hơn

Một nghiên cứu được công bố vào tháng 6/2025 cho thấy khoảng 1/5 bệnh nhân dùng thuốc Ozempic, Wegovy hoặc Mounjaro cảm nhận thức ăn mặn hoặc ngọt hơn trước, trong khi cảm nhận về vị chua hay đắng gần như không thay đổi.

Đặc biệt, những người thấy thức ăn “ngọt hơn” có khả năng giảm cảm giác thèm ăn tới 67% và giảm ham muốn đồ ngọt tới 85%.

TS. Othmar Moser tại Đại học Bayreuth (Đức), tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Các loại thuốc này không chỉ tác động đến đường ruột và não bộ (nơi kiểm soát cơn đói) mà còn ảnh hưởng đến tế bào vị giác và vùng não xử lý hương vị, cảm giác thưởng thức.”

5. Tăng kích ứng dạ dày

Một lý do khác khiến khẩu vị thay đổi là do tác dụng phụ. Thuốc giảm cân có thể gây buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón, và những triệu chứng này thường nặng hơn khi ăn đồ nhiều dầu mỡ, cay, chua hay uống rượu bia.

“Nếu ăn chocolate khiến bạn buồn nôn, chắc chắn bạn sẽ không muốn ăn nữa,” TS. Miras nói. Ông cho rằng, không chỉ hormone làm giảm sự hấp dẫn của món ăn, mà nhiều bệnh nhân còn tránh xa đồ ăn giàu năng lượng đơn giản vì chúng khiến họ thấy khó chịu.

 

Trà xanh liệu có phải là "bài thuốc giảm cân" tự nhiên hiệu quả?

Cách kích hoạt hormone GLP-1 hỗ trợ giảm cân tự nhiên

“Cơn sốt” thuốc Ozempic khiến thuốc giả xuất hiện ở châu Âu

Từ giảm cân đến tăng sức bền: Lựa chọn kiểu đi bộ hiệu quả