Bảo vệ sức khoẻ não bộ sau đột quỵ bằng đồng?

Đồng là khoáng chất tốt cho sức khoẻ, thường có nhiều trong gan, hạt điều, hạnh nhân, đậu lăng,...

Suy giảm nhận thức là một trong những vấn đề sức khỏe đáng lo ngại nhất ở người lớn tuổi, đóng vai trò như dấu hiệu báo trước các bệnh lý sa sút trí tuệ, bao gồm Alzheimer. Tỷ lệ mắc các bệnh này đang tăng nhanh cùng với tốc độ già hóa dân số toàn cầu. Ước tính đến năm 2050, số người mắc chứng mất trí có thể đạt tới 152,8 triệu người. Trước nguy cơ này, các chiến lược dinh dưỡng, bao gồm bổ sung vitamin và khoáng chất, đang được nghiên cứu như giải pháp hỗ trợ duy trì sức khỏe não bộ. Trong đó, đồng được đặc biệt chú ý vì liên quan mật thiết đến hoạt động của hệ thần kinh.

Đồng đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh, sản xuất năng lượng ở tế bào và bảo vệ não khỏi stress oxy hóa. Tuy nhiên, mức độ hấp thụ cần được cân bằng. Thiếu đồng có thể gây rối loạn thần kinh, nhưng dư thừa lại làm gia tăng gốc tự do, dẫn đến thoái hóa thần kinh.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Báo cáo Khoa học (Scientific Reports) đã phân tích dữ liệu từ 2.420 người Mỹ từ 60 tuổi trở lên, trích xuất từ Khảo sát Sức khỏe và Dinh dưỡng Quốc gia (National Health and Nutrition Examination Survey-NHANES) giai đoạn 2011 – 2014. Lượng đồng tiêu thụ hàng ngày của mỗi người được ghi nhận qua 2 bảng khảo sát chế độ ăn trong 24 giờ. Bên cạnh đó, người tham gia được đánh giá chức năng nhận thức bằng 4 bài kiểm tra gồm học, nhớ danh sách từ, thay thế ký hiệu chữ số và lưu loát ngôn ngữ. 

Phân tích cho thấy những người có lượng đồng hấp thụ cao hơn thường đạt điểm nhận thức tốt hơn so với nhóm có lượng hấp thụ thấp. Mối quan hệ giữa đồng và chức năng nhận thức mang tính tích cực nhưng không tuyến tính: lợi ích tăng lên khi lượng đồng tiến gần ngưỡng tối ưu, nhưng không tiếp tục cải thiện khi vượt quá mức này. Đặc biệt, hiệu quả tích cực rõ rệt hơn ở nhóm từng bị đột quỵ, gợi ý rằng đồng có thể hỗ trợ phục hồi chức năng não sau tổn thương.

Các nhà khoa học cho rằng tác dụng bảo vệ thần kinh của đồng xuất phát từ khả năng giảm stress oxy hóa và viêm trong não. Đồng tham gia hoạt hóa các enzyme chống oxy hóa, giúp hạn chế tổn thương lipid màng tế bào thần kinh, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ đại thực bào gây viêm sang đại thực bào chống viêm. Ngoài ra, đồng hỗ trợ tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine có tác dụng quan trọng đối với học tập và trí nhớ từ đó cải thiện khả năng nhận thức.

Tuy vậy, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh đây là nghiên cứu quan sát cắt ngang, nên chưa thể khẳng định mối quan hệ nhân quả tuyệt đối. Một số yếu tố chưa được đo lường, như thói quen sinh hoạt hoặc chế độ ăn tổng thể, vẫn có thể tác động đến kết quả. Do đó, cần thêm các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên để xác nhận phát hiện này và xác định liều lượng tối ưu.

 

Bổ sung sắt từ thực vật

13 món ăn đơn giản giàu vitamin D và magne

Ăn bưởi giúp bổ sung kali và điều hòa huyết áp

7 cách bổ sung vitamin C hiệu quả mà dễ dàng