Hơn 60% hành vi hằng ngày của con người diễn ra trong vô thức

Khám phá cách thói quen chi phối cuộc sống và cách bạn có thể tận dụng nó để thay đổi.

Để đi sâu tìm hiểu, các nhà khoa học đã tiến hành khảo sát 105 tình nguyện viên đến từ Vương quốc Anh và Australia trong một tuần. Sáu lần mỗi ngày, những người tham gia được hỏi qua điện thoại thông minh về hoạt động họ đang làm và lý do thực hiện.

Kết quả phân tích cho thấy 65% hành vi được ghi nhận là hành động theo thói quen, diễn ra một cách tự động thay vì xuất phát từ quyết định có ý thức.

Tiến sĩ Benjamin Gardner tại Đại học Surrey (Anh), tác giả của nghiên cứu, cho biết con người có thể ý thức được mình muốn làm một việc gì đó, nhưng việc bắt đầu và thực hiện hành vi ấy thường diễn ra trong vô thức, do thói quen chi phối.

Sự chi phối của thói quen càng trở nên rõ rệt đối với những hành vi lặp đi lặp lại nhiều lần trong ngày. Khoảng 46% hành vi được ghi nhận vừa là thói quen, vừa phù hợp với mục đích có ý thức.

Phát hiện này cho thấy con người có xu hướng hình thành thói quen phù hợp với mục tiêu, đồng thời loại bỏ những khuôn mẫu cũ đi ngược lại mong muốn của bản thân. Theo TS. Gardner, việc xây dựng thói quen tốt có thể trở thành công cụ đắc lực để đạt được mục tiêu trong cuộc sống.

Những phát hiện này mang nhiều ý nghĩa đối với việc thúc đẩy lối sống lành mạnh. Chẳng hạn, những người muốn tập thể dục thường xuyên hay ăn uống khoa học không nên chỉ trông chờ vào động lực, mà cần tạo dựng thói quen cụ thể trong sinh hoạt hằng ngày. Ví dụ, gắn việc tập luyện với một khung giờ nhất định hoặc một tình huống quen thuộc như sau giờ làm.

Ngược lại, để từ bỏ một thói quen xấu, ý chí đơn thuần thường không đủ. Với trường hợp hút thuốc, hiệu quả hơn là tránh các "tín hiệu" kích hoạt hành vi (chẳng hạn những nơi từng hút thuốc), đồng thời tạo ra thói quen thay thế, như nhai kẹo cao su sau bữa ăn.

Tiến sĩ Amanda Rebar tại Đại học Nam Carolina (Mỹ), đồng tác giả nghiên cứu, nhận định: "Mọi người thích nghĩ rằng mình là những người ra quyết định lý trí, luôn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi hành động. Tuy nhiên, phần lớn hành vi lặp đi lặp lại của chúng ta lại được tạo ra tự động bởi thói quen, với rất ít sự suy tính trước."

 

Cha mẹ ứng xử thế nào khi trẻ có hành vi thiếu tôn trọng?

Những ngôn ngữ hành vi phổ biến của thỏ

Giảm cân khó thành vì 4 nhóm thực phẩm càng ăn càng thèm

Gaslighting: Nhận diện hành vi thao túng tâm lý