Nhịp tim bao nhiêu là lý tưởng?

Nhịp tim lý tưởng của mỗi người, mỗi độ tuổi là khác nhau, tuỳ thuộc vào tình trạng sức khoẻ cá nhân.

Tim làm việc không ngừng nghỉ từ lúc ta sinh ra cho đến khi già đi, nhưng phần lớn thời gian, nhịp đập ấy bị bỏ quên. Chỉ khi hồi hộp, lo lắng chúng ta mới chợt nhận ra trái tim đang hoạt động mạnh mẽ như thế nào. Các chuyên gia tim mạch cho rằng việc theo dõi nhịp tim thường xuyên cả khi nghỉ ngơi lẫn khi tập luyện là một thói quen hữu ích để nắm bắt tình trạng sức khỏe.

TS. Owais Idris, bác sĩ tim mạch tại Bệnh viện Texas Health Frisco (Mỹ), cho biết nhịp tim phản ánh khá chính xác sức khỏe tim mạch và phần nào cho thấy tình trạng sức khỏe tổng quát của một người.

Nhịp tim khi nghỉ ngơi

Nhịp tim khi nghỉ ngơi là số nhịp mỗi phút khi cơ thể ở trạng thái thư giãn, không vận động. Ở người trưởng thành khỏe mạnh, mức bình thường dao động từ 60 đến 100 nhịp/phút. Những người có thể lực tốt, đặc biệt là vận động viên, có thể chỉ khoảng 40 nhịp/phút mà vẫn bình thường.

TS. Brian Becerra thuộc Trung tâm Y tế UC Irvine (Mỹ) giải thích: “Tim khỏe hơn thì không cần đập nhanh để bơm đủ lượng máu nuôi cơ thể”.

Bên cạnh đó, nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nhịp tim khi nghỉ ngơi có thể kể đến như: tuổi tác, cân nặng, thói quen hút thuốc, sử dụng thuốc, mức cholesterol, bệnh tim, rối loạn tuyến giáp, thậm chí là cảm xúc nhất thời như căng thẳng hay lo âu. Đơn giản như việc nằm xuống cũng khiến nhịp tim chậm hơn so với khi đứng dậy.

Song song đó, nhịp tim quá cao hoặc quá thấp kéo dài có thể liên quan đến thiếu máu, bệnh phổi, rối loạn tuyến giáp hoặc bệnh tim.

Để biết nhịp tim bình thường của bản thân, bạn nên đo vài lần mỗi tuần bằng đồng hồ thông minh hoặc máy đo chuyên dụng. Nếu không có thiết bị, có thể tự đo bằng cách đặt hai ngón tay lên mặt trong cổ tay, đếm trong 30 giây rồi nhân đôi để ra số nhịp mỗi phút.

Vậy nhịp tim tối đa của mỗi người nên là bao nhiêu?

Nhịp tim tối đa (MHR) là giới hạn cao nhất tim có thể đạt được khi bạn vận động hết sức. Công thức phổ biến để ước tính là:

MHR ≈ 220 – tuổi

Như vậy, người 20 tuổi có MHR khoảng 200 nhịp/phút; ở tuổi 70, con số này giảm xuống khoảng 150.

Dù vậy, đây chỉ là ước tính. Một người có MHR cao hoặc thấp hơn 15–20 nhịp so với mức trung bình của tuổi mình vẫn được xem là bình thường.

TS. Becerra lưu ý: nếu cảm thấy chóng mặt, kiệt sức dù chưa đạt đến mức tối đa theo tính toán, có thể MHR thực sự của bạn thấp hơn; khi đó, nên trao đổi với bác sĩ. Ngược lại, nếu tập rất nặng mà vẫn chưa “chạm ngưỡng”, cũng nên kiểm tra để xác định giới hạn an toàn.

Nhịp tim mục tiêu khi tập luyện

Theo dõi nhịp tim khi tập là cách hiệu quả để đánh giá cường độ vận động. Đa số các bài tập thông thường nên duy trì nhịp tim trong 50% – 85% MHR.

Dựa trên tỉ lệ này, các chuyên gia phân chia thành 5 vùng nhịp tim, mỗi vùng tương ứng với một mục tiêu tập luyện:

- Vùng 1 (50–60% MHR): tập rất nhẹ, phù hợp để khởi động, làm quen với vận động hoặc phục hồi.

- Vùng 2 (60–70% MHR): cường độ vừa phải, giúp tăng sức bền và hỗ trợ đốt mỡ.

- Vùng 3 (70–80% MHR): luyện tập cường độ cao, thích hợp để nâng thể lực.

- Vùng 4 (80–90% MHR): cường độ mạnh, giúp tăng tốc độ và khả năng chịu đựng.

- Vùng 5 (90–100% MHR): cường độ cực cao, dành cho vận động viên thi đấu; hầu hết người tập thông thường không cần đạt đến mức này.

Trong các bài tập cường độ cao, thể thao đối kháng hoặc cử tạ nặng, nhịp tim đôi khi vượt ngưỡng 85% MHR. Tuy nhiên, cơ thể khó duy trì tình trạng này trong thời gian dài, nên cần chú ý nghỉ ngơi hợp lý.

Như vậy, nhịp tim thay đổi trong ngày là điều bình thường nhưng sự thay đổi quá mạnh hoặc kéo dài có thể là dấu hiệu cảnh báo. Nên trao đổi, tham khảo ý khiến các chuyên gia, bác sĩ nếu nhịp tim khi nghỉ trên 100 nhịp/phút hoặc dưới 60 nhịp/phút, trừ khi bạn là vận động viên hoặc người có thể lực rất tốt.

Cần gọi cấp cứu nếu nhịp tim đột nhiên thay đổi kèm theo đau ngực, khó thở, chóng mặt hoặc ngất xỉu, vì đây có thể là dấu hiệu của tình trạng nguy hiểm.

 

Làm sao phòng ngừa cơn nhịp tim nhanh cấp trong tương lai?

Nhịp tim nhanh: 9 dấu hiệu bạn cần đi cấp cứu

Làm sao để nhịp tim ổn định khi cảm giác tim đập chậm và mệt mỏi?

Phát hiện sớm, thay đổi lối sống - "chìa khóa" để ngăn ngừa rối loạn nhịp tim