Bỏ bữa sáng, ăn tối muộn: tăng cholesterol "xấu"

Chế độ ăn tác động trực tiếp đến cholesterol trong cơ thể

Thói quen phổ biến nhưng tiềm ẩn rủi ro

Cholesterol là một dạng chất béo cần thiết cho cơ thể, nhưng nếu LDL (“cholesterol xấu”) tăng cao, chúng có thể tích tụ trong thành mạch máu, gây xơ vữa và tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

BS. Xiang Gao từ Viện Dinh dưỡng, Đại học Phúc Đán (Trung Quốc), cho biết nghiên cứu này phân tích cả 2 yếu tố: bỏ bữa sáng và ăn tối muộn, cũng như tác động khi chúng xảy ra đồng thời. Đây là chủ đề trước đây chưa được nghiên cứu nhiều.

BS. John Bostrom, giảng viên Đại học Boston (Mỹ), nhận định: những thói quen này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cholesterol, đặc biệt là ở người đã có sẵn nguy cơ tim mạch như thừa cân, ít vận động, tăng huyết áp…

Trong nghiên cứu trên đã được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Mỹ, theo dõi hơn 30.000 người trưởng thành tại Trung Quốc trong độ tuổi trung niên, trong đó 77% là nam giới. Tất cả đều không mắc bệnh tim, ung thư hay rối loạn mỡ máu khi bắt đầu tham gia.

Người tham gia cung cấp dữ liệu chi tiết về thói quen ăn sáng và ăn tối. Trong thời gian nghiên cứu, các chỉ số mỡ máu được kiểm tra 3 lần, gồm:

- LDL: cholesterol xấu;

- HDL: cholesterol tốt;

- Tổng cholesterol;

- Triglyceride: một dạng chất béo có trong máu, nếu tăng cao có thể gây tắc nghẽn động mạch.

Kết quả cho thấy: những người thường xuyên bỏ bữa sáng và ăn tối muộn có mức LDL tăng khoảng 0,89 mg/dL mỗi năm. Đồng thời, họ cũng có xu hướng tăng triglyceride và giảm HDL - cả 2 đều là yếu tố không tốt cho tim mạch.

Ảnh hưởng rõ nhất được ghi nhận ở phụ nữ, người thừa cân hoặc béo phì và người có lối sống ít vận động.

Thời điểm ăn uống tác động đến cơ thể thế nào?

Chúng ta đã biết, thời điểm ăn uống quan trọng không kém gì thực đơn bữa ăn. Đây là cơ sở của khái niệm “dinh dưỡng theo nhịp sinh học” (chrononutrition) - tức ăn đúng lúc, phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể.

Việc bỏ bữa sáng có thể làm rối loạn nhịp sinh học, giảm độ nhạy với insulin - hormone kiểm soát đường huyết. Về lâu dài, điều này làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa và mắc bệnh tim mạch.

TS. Bernard Srour, chuyên gia tại Đại học Sorbonne Paris Nord (Pháp), cho biết: cơ thể nhạy cảm với insulin vào buổi sáng; nhưng vào buổi tối, khả năng dung nạp glucose giảm, tình trạng kháng insulin tăng. Vì vậy, cơ thể tiêu hóa và chuyển hóa tốt nhất vào ban ngày, đặc biệt từ sáng đến chiều.

Một yếu tố khác cũng được nhắc đến là melatonin - hormone điều chỉnh giấc ngủ. Nếu ăn tối quá muộn, thời điểm tiết melatonin bị lệch, khiến quá trình trao đổi chất bị rối loạn, dễ dẫn đến tích mỡ và tăng cholesterol xấu.

Một số điểm hạn chế của nghiên cứu

Mặc dù đưa ra nhiều phát hiện đáng chú ý, nghiên cứu cũng có một số hạn chế nhất định.

- Dữ liệu ăn uống được người tham gia tự ghi chép nên có thể thiếu chính xác;

- Đối tượng nghiên cứu là người Trung Quốc, nên kết quả có thể không áp dụng được với các quốc gia có lối sống và văn hóa khác biệt.

TS. Bostrom cũng lưu ý: mức tăng LDL trong nghiên cứu không quá lớn. Tuy nhiên, nếu duy trì thói quen xấu trong thời gian dài, tác động vẫn đáng lo ngại.

Chuyên gia khuyên điều chỉnh thói quen ăn uống

Từ kết quả nghiên cứu, các chuyên gia khuyến cáo không nên duy trì thói quen bỏ bữa sáng hoặc ăn tối muộn, dù những hành vi này có thể xuất hiện trong nhịp sống bận rộn.

Để hạn chế tăng mỡ máu và bảo vệ sức khỏe tim mạch, chuyên gia khuyến nghị duy trì thói quen ăn uống theo nhịp sinh học, ưu tiên thực phẩm lành mạnh và giữ lối sống ổn định.

Cụ thể: ăn sáng đều đặn trong 1-2 giờ sau khi thức dậy; ăn tối sớm và tránh ăn trong 2-3 giờ trước khi ngủ; duy trì giờ ăn cố định mỗi ngày; tăng cường rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, các loại hạt; hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đường, muối và đồ uống có cồn. Ngoài ra, chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải cùng với vận động thể chất thường xuyên được xem là có lợi cho tim mạch.

TS. Bostrom kết luận: với những người có nguy cơ tim mạch, việc điều chỉnh thói quen ăn uống, kết hợp lối sống lành mạnh là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

 

Bị cholesterol cao nên tránh ăn gì?

Cholesterol cao - "thủ phạm" âm thầm bào mòn động mạch vành

Loại hạt quen thuộc giúp giảm cholesterol và bệnh tim

Sỏi cholesterol 18mm cần có chế độ ăn như thế nào?