Thúc đẩy du lịch y tế TP.HCM

Nhiều bệnh viện lớn tại TP.HCM vận hành gói sản phẩm du lịch y tế dành cho du khách - Ảnh: Pexels

Tiềm năng lớn từ sự kết hợp y tế và du lịch

Tại Hội nghị liên kết Phát triển du lịch y tế giữa TP.HCM và các tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ, nhiều chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng đây là thời điểm chín muồi để định hình hệ sinh thái du lịch y tế chuyên nghiệp, gắn kết chặt chẽ giữa y tế chất lượng cao và du lịch nghỉ dưỡng.

Trước đó, gần 100 đại biểu gồm lãnh đạo các sở, ngành y tế, du lịch, cùng đại diện bệnh viện, doanh nghiệp lữ hành và cơ sở lưu trú đã tham gia chương trình khảo sát các mô hình chăm sóc sức khỏe và trị liệu tại nhiều địa phương. Kết quả khảo sát cho thấy: dư địa phát triển rất lớn ở các nhóm dịch vụ tầm soát sức khỏe, nha khoa, thẩm mỹ, y học cổ truyền và phục hồi chức năng.

Theo Bộ Y tế, quy mô thị trường du lịch y tế toàn cầu năm 2024 đạt khoảng 100 tỉ USD, với tốc độ tăng trưởng hằng năm từ 15% đến 25%. Riêng tại Việt Nam, thị trường này đã đạt khoảng 700 triệu USD trong năm 2024 và dự kiến tiến gần 4 tỉ USD vào năm 2033 nếu duy trì mức tăng trưởng bình quân 18% mỗi năm.

TP.HCM hiện có khoảng 30% - 40% bệnh nhân là khách từ các địa phương khác hoặc từ nước ngoài, chủ yếu đến từ Campuchia, Lào; cùng với sự gia tăng đáng kể từ Mỹ, Úc, Canada, Nhật Bản và cộng đồng kiều bào. Sau sáp nhập, TP.HCM có 162 bệnh viện; hơn 9.000 phòng khám chuyên khoa; 351 phòng khám chuyên khoa, đa khoa tư nhân với đội ngũ y bác sĩ có trình độ cao; gần 5.000 cơ sở lưu trú và hơn 2.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ.

9 tháng đầu năm 2025, tổng thu du lịch của TP.HCM đạt 184.629 tỉ đồng, tương đương 71% kế hoạch năm. Đây là nền tảng vững chắc để thành phố trở thành đầu tàu phát triển du lịch y tế của cả nước.

Nhu cầu trải nghiệm các phương pháp y học cổ truyền như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp - dưỡng sinh ngày càng tăng. Bên cạnh đó, các dịch vụ nha khoa, thẩm mỹ, trị liệu phục hồi sức khỏe cũng thu hút lượng lớn khách quốc tế và kiều bào. Đây là nhóm khách có mức chi tiêu cao, thời gian lưu trú dài, góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho ngành du lịch.

“Industry” hay chỉ là “service”: Bài học từ thực tế

Ông Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Lửa Việt Tour chia sẻ trên Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn rằng, TP.HCM có đủ 3 yếu tố nền tảng để phát triển du lịch y tế: cơ sở vật chất hiện đại, đội ngũ nhân lực chất lượng và hệ thống dịch vụ phong phú. Đây là tiền đề vững chắc để thành phố bứt phá. Tuy nhiên, yếu tố còn thiếu chính là sự phối hợp và tầm nhìn chiến lược.

Theo ông, du lịch y tế ở các quốc gia phát triển đã được vận hành như một "industry" - một ngành công nghiệp hoàn chỉnh với quy trình chuẩn hóa, mô hình quản trị thống nhất và chính sách đồng bộ. Trong khi đó, tại Việt Nam, loại hình này vẫn mới dừng ở mức "service" - dịch vụ rời rạc, thiếu liên kết và chưa được tổ chức bài bản. Điều này khiến thị trường thiếu tính chuyên nghiệp, khó tạo dựng thương hiệu quốc gia.

Trên thực tế, mô hình chăm sóc sức khỏe kết hợp du lịch đã được Viện Y Dược học Dân tộc TP.HCM phát triển từ năm 2017, song vẫn mang tính đơn lẻ. Đội ngũ bác sĩ và kỹ thuật viên có chuyên môn cao nhưng còn hạn chế ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp và kiến thức về lĩnh vực du lịch. Bên cạnh đó, vẫn thiếu các chương trình đào tạo chuyên biệt “y học cổ truyền - du lịch sức khỏe” để nâng cao năng lực phục vụ khách quốc tế.

So với các nước trong khu vực, Việt Nam còn nhiều việc phải làm. Thái Lan, Singapore và Hàn Quốc đã định vị thương hiệu quốc gia gắn liền với du lịch y tế, xây dựng tiêu chuẩn dịch vụ và cơ chế thị thực thuận lợi. Năm 2019, Thái Lan đón hơn 3,4 triệu lượt khách du lịch y tế - gấp hơn mười lần Việt Nam. Trong khi đó, năm 2023, Việt Nam chỉ đón khoảng 300.000 lượt, phần lớn tập trung tại TP.HCM.

Đáng nói, mỗi năm, người Việt chi gần 1 tỉ USD ra nước ngoài để chữa bệnh, làm đẹp và nghỉ dưỡng y tế. Rõ ràng, bài toán phát triển không nằm ở tiềm năng mà ở cách tổ chức, năng lực điều phối và kỷ luật thực thi của các bên liên quan.

Liên kết vùng, chuẩn hóa dịch vụ và chính sách đồng bộ

TS.BS Nguyễn Tuấn, Tổng Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Hạnh Phúc, nhận định du lịch y tế là cơ hội vàng để kết nối ngành y tế và du lịch, tạo giá trị gia tăng cho cả 2 lĩnh vực. Theo ông, TP.HCM và các địa phương lân cận hoàn toàn có thể xây dựng mạng lưới hợp tác, chia sẻ chuyên môn và quảng bá điểm đến y tế chất lượng cao. Việc này sẽ góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm chăm sóc sức khỏe - y tế của khu vực trong tương lai gần.

TS. Hyejin Park, giảng viên ngành Quản trị du lịch và khách sạn, Đại học RMIT Việt Nam cho biết, để du lịch y tế Việt Nam vươn tầm, cần có chính sách thị thực chuyên biệt cho du khách y tế. Hàn Quốc đã áp dụng visa du lịch y tế (C-3-3, G-1-10) cho phép bệnh nhân nước ngoài nhập cảnh điều trị, phục hồi sức khỏe và lưu trú dài ngày, giúp thủ tục thuận tiện, đồng thời tăng thời gian chi tiêu tại điểm đến. TP.HCM có thể tiên phong bằng cách thành lập nhóm công tác liên ngành kết nối giữa bệnh viện, doanh nghiệp lữ hành và cơ quan quản lý, hướng đến hình thành các gói du lịch y tế tiêu chuẩn hóa khi hệ thống thị thực quốc gia được ban hành.

Về nguồn nhân lực, cần đẩy mạnh đào tạo ngoại ngữ, giao tiếp liên văn hóa, quản lý trải nghiệm khách hàng và an toàn người bệnh. Doanh nghiệp lữ hành cần có đội ngũ điều phối viên y tế chuyên nghiệp để đảm bảo kết nối giữa bệnh viện và khách hàng, xử lý nhanh các tình huống phát sinh và giữ uy tín dịch vụ.

Về kế hoạch thời gian tới, Sở Du lịch TP.HCM cho biết, Sở sẽ tiếp tục phối hợp cùng các bệnh viện, khu nghỉ dưỡng và doanh nghiệp lữ hành trên địa bàn cùng xây dựng các gói sản phẩm du lịch y tế trọn gói nhằm giới thiệu rộng rãi đến khách trong nước và quốc tế, đặc biệt nhắm đến đối tượng Việt kiều về nước dịp Tết Nguyên đán và nhóm du khách đang có nhu cầu du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe dịp cuối năm.

TP.HCM cũng đang tập trung xây dựng đề án phát triển du lịch y tế giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn 2045 theo hướng chuẩn hóa các cơ sở tham gia chương trình, xây dựng cơ chế chia sẻ lợi ích minh bạch, đẩy mạnh quảng bá để hình thành hệ sinh thái chuyên nghiệp.

 

Du lịch trở thành liệu pháp tinh thần của giới trẻ châu Âu

Về “Làng du lịch tốt nhất thế giới”: Lô Lô Chải

Du lịch y tế: Hướng đi chiến lược để Việt Nam bứt phá

Du lịch văn hóa và những điểm đến tiêu biểu tại Việt Nam