Rubella - Có thể bạn chưa biết?

Triệu chứng của Rubella có biểu hiện giống bệnh Sởi

Rubella là bệnh truyền nhiễm, do virus Rubella gây nên và thường xuất hiện vào mùa đông xuân, có thể xảy ra thành dịch. Với phụ nữ mang thai, nếu bị bệnh ở 3 tháng đầu của thai kỳ, thai phụ thường phải đình chỉ thai, vì bệnh có thể gây những dị tật nặng cho thai nhi như hở hẹp van tim, tăng nhãn áp bẩm sinh, điếc, chậm phát triển trí tuệ...

Bệnh lây truyền qua đường hô hấp  (nước bọt, nước mũi của người bệnh) và khả năng gây bệnh mạnh nhất vào thời gian ủ bệnh và giảm khả năng lây bệnh rất nhanh sau khi nổi ban 3-4 ngày. Rubella là bệnh sốt phát ban lành tính, khỏi trong khoảng 1 tuần.

Dấu hiệu và triệu chứng

Sau khi virus vào cơ thể khoảng 2-3 tuần lễ, bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Tiếp theo có 3 triệu chứng chính là sốt, phát ban và nổi hạch.

Sốt: Đau đầu, mệt mỏi thường xuất hiện 1- 4 ngày, sau khi phát ban thì sốt giảm. Sốt nhẹ 38,5°C.

Nổi hạch: Ở vùng xương chẩm, khuỷu tay, bẹn, cổ, sờ hơi đau. Hạch thường nổi trước phát ban, tồn tại vài ngày sau khi ban bay hết.

Màu sắc ban Rubella nhạt hơn và thời gian tồn tại ngắn hơn ban Sởi

Phát ban: là dấu hiệu làm người ta để ý tới. Ban mọc lúc đầu ở trên đầu, mặt, rồi mọc khắp toàn thân, thường không tuần tự như sởi. Nốt ban có hình tròn hay bầu dục, đường kính chừng khoảng 1-2mm, các nốt có thể hợp thành từng mảng hay đứng riêng rẽ. Trong vòng 24 giờ ban mọc khắp người, chỉ sau 2-3 ngày là bay hết. Cần phân biệt với ban của Sởi (Ban sởi sờ mịn, mọc thứ tự từ trên đầu, mặt xuống, sau khi bay để lại các vảy như phấn rôm, trên da có các vằn màu sẫm).

Đau khớp: hoặc đau khắp mình mẩy, hay gặp ở phụ nữ. Các khớp ngón tay, cổ tay, gối, cổ chân đau trong khi phát ban, sau đó không để lại di chứng.

Với thể Rubella bẩm sinh, virus từ máu mẹ qua nhau thai. Trẻ sơ sinh khi đẻ ra đã có ban, hoặc trong vòng 48 giờ sau sinh. Bệnh nhi có gan to, lách to, vàng da.

Thể xuất huyết do giảm tiểu cầu: Chiếm tỷ lệ 1/3.000 ca. Xuất hiện xuất huyết vào 1-2 tuần sau khi phát ban. Có thể chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa, trẻ sơ sinh có thể chảy máu rốn.

Người mẹ lúc mang thai bị Rubella có nguy cơ đẻ con bị dị tật bẩm sinh về gan, mắt, não

*Khi phụ nữ có thai bị Rubella

Thường người mẹ không có triệu chứng, điều đáng quan tâm nhất là những dị tật của thai nhi trong bụng mẹ.

Trong 3 tháng đầu: 70%-100% trẻ đẻ ra bị Rubella bẩm sinh và 25% trẻ bị dị tật bẩm sinh ở các cơ quan tim, mắt, não.

Sau 3 tháng: Nếu mẹ có thai được 13-16 tuần, thì trẻ bị Rubella bẩm sinh với tỷ lệ 17%. Khi thai được 17- 20 tuần, thì tỷ lệ 5%. Và khi thai hơn 20 tuần, tỷ lệ đó bằng 0%.

Các biến chứng dị tật của thai nhi: Khi bà mẹ mang thai 3 tháng đầu bị bệnh Rubella thì dễ bị sảy thai hoặc thai chết lưu trong tử cung; nếu đẻ được thì thai thiếu cân, chậm lớn, chậm mọc răng và kèm theo các dị tật bẩm sinh như đục nhân mắt (một hoặc hai bên); đục giác mạc; tim tiên thiên lỗ thông vách tim, còn ống động mạch, hẹp eo động mạch phổi; trẻ còn có thể bị câm, điếc, chậm phát triển trí tuệ.

Điều trị và phòng bệnh

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với Rubella và hội chứng Rubella bẩm sinh. Bệnh nhân cần uống nhiều dịch và thuốc hạ sốt. Trẻ nhỏ bị hội chứng Rubella bẩm sinh cần được điều trị những biến chứng do bệnh gây ra.

Tiêm vaccine là biện pháp tốt nhất để phòng ngừa bệnh Rubella

Vaccine Rubella an toàn hiệu quả, khi được dùng cho trẻ em thường phối hợp với vaccine sởi và quai bị. Ở một số nước phát triển bệnh Rubella gần như đã được loại trừ nhờ chương trình tiêm chủng cho trẻ em. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đảm bảo đạt được và duy trì tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ trên 80% tránh sự lây truyền của Rubella sang tuổi lớn hơn. Để phòng hội chứng rubella bẩm sinh, nữ tuổi sinh đẻ là những đối tượng đầu tiên đối với tiêm vaccine Rubella. Tiêm chủng cho nữ 15 đến 40 tuổi sẽ làm giảm nhanh tỷ lệ mắc hội chứng Rubella bẩm sinh, không có sự lây truyền của virus Rubella sang trẻ lớn.