- Chuyên đề:
- Bà bầu và trẻ sơ sinh
Mẹ bầu nên ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, nhất là những thực phẩm chứa nhiều chất sắt
Bà bầu: Cẩn thận với những thực phẩm này!
Bà bầu nên dùng TPCN nào?
Vitamin cho bà bầu: Bao nhiêu là đủ?
Những lưu ý cho bà bầu U40
Việc thiếu máu ở phụ nữ mang thai là chuyện thường, bởi ngay cả khi bổ sung dưỡng chất từ thực phẩm hàng ngày cũng không thể đáp ứng được hàm lượng chất sắt cần thiết trong thời gian mang thai.
Theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ thiếu máu ở phụ nữ tuổi sinh đẻ tại Việt Nam là 26,5% và 75% thiếu sắt ở phụ nữ có thai là do thiếu máu, thiếu sắt xảy ra ở 66,1% phụ nữ có thai vào quý III của thai kỳ, có nghĩa là hàm lượng hemoglobin trong máu thấp dưới 11gr/100ml.
Nguy cơ khi mẹ bầu thiếu máu
Thiếu máu có ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của cả mẹ bầu lẫn thai nhi, làm giảm khả năng chịu đựng mất máu trong lúc sinh, thiếu máu nặng làm tăng nguy cơ suy tim, thiếu máu tiền sản làm sinh non, trẻ thiếu cân và bé so với tuổi thai và thậm chí tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh cao. Tuy nhiên, mẹ bầu nên bổ sung dinh dưỡng, nhất là hàm lượng chất sắt đầy đủ để bé phát triển bình thường và cũng không gây hại cho mẹ. Ngoài ra, nhiễm ký sinh trùng, nhất là nhiễm giun móc làm cho cơ thể mất sắt cũng gây nên thiếu máu.
Nên đọcVì vậy, dự phòng trường hợp chế độ ăn uống của mẹ bầu thiếu một số loại vitamin cần thiết, thai phụ nên dùng thêm hai loại vitamin chính: Vitamin B9 (tức acid folic) có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của ống thần kinh ngay từ những ngày đầu của thai nhi, uống liên tục trong thời gian thai nghén (500microgram/ngày) và vitamin D cần cho sự phát triển xương, uống từ tháng thứ bảy trở đi (100.000 UI/ngày). Mẹ bầu cũng cần được theo dõi các biểu hiện thiếu máu, tốt nhất là thử máu cùng với khám thai chậm nhất từ tháng thứ tư.
Biểu hiện của mẹ bầu khi thiếu máu
Trên phương diện lâm sàng thường khi bị thiếu máu nhẹ, mẹ bầu thường cảm thấy mệt mỏi, làm việc khó tập trung, đôi khi hoa mắt chóng mặt, nhức đầu. Nặng hơn khi thấy da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt, khó thở khi gắng sức, nếu thấy biểu hiện trên thì mẹ bầu cần đi khám, xét nghiệm máu để được chẩn đoán xác định và có hướng can thiệp kịp thời.
Phòng chống thiếu máu, thiếu sắt cho mẹ bầu
Mẹ bầu cần được theo dõi các biểu hiện thiếu máu, tốt nhất là thử máu cùng với khám thai chậm nhất từ tháng thứ tưMẹ bầu cần cải thiện bữa ăn, tăng cường sử dụng các thực phẩm giàu sắt lấy từ các thức ăn động vật như: Thịt (nhất là thịt nạc), thủy, hải sản, trứng, phủ tạng động vật (tim, gan, bầu dục, tiết) hay từ các nguồn thức ăn thực vật: Đậu đỗ, vừng, lạc và các thức ăn giàu vitamin C giúp tăng cường hấp thu sắt như: Rau lá xanh thẫm (rau dền, rau ngót, rau muống), quả chín như cam, quýt, nho, dưa hấu...
Trong điều kiện nước ta, phụ nữ mang thai dù ăn uống đầy đủ vẫn phải uống viên sắt để phòng chống bệnh thiếu máu. Nhu cầu hàng ngày của phụ nữ mang thai là 27mg (gấp hơn ba lần so với nam giới) trong khi đó cơ thể chỉ hấp thu 10 - 15% lượng sắt trong thức ăn hàng ngày. Đó là điều không thể đáp ứng được ngay cả với bữa ăn tương đối đầy đủ. Trước hết cần uống bổ sung ngay viên sắt/acid folic, liều lượng một viên/ngày từ khi bắt đầu có thai cho tới sau sinh một tháng.
Nho hay cam quýt giàu vitamin C giúp tăng cường hấp thu sắt Thiếu máu là giai đoạn cuối của thiếu sắt kéo dài, vì vậy, khi có thai, ngay cả trong trường hợp mẹ bầu cảm thấy sức khỏe bình thường không có nghĩa là không bị thiếu sắt. Hơn nữa, kể cả khi không bị thiếu sắt, đối với phụ nữ có thai, việc uống bổ sung viên sắt là điều cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu sắt ngày càng cao của cơ thể mẹ và con, phòng chống thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt.
Mẹ bầu có thể bổ sung sắt bằng các viên uống hoặc các sản phẩm thực phẩm chức năng vừa an toàn, tiện lợi lại không gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, vẫn nên tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng bất kỳ một loại sản phẩm bổ sung sắt nào.
phụ nữ mang thai và sinh sản có thể gặp các loại thiếu máu sau đây:
1. Giả thiếu máu: Do thể tích huyết tương tăng nhiều hơn lượng hồng cầu từ tuần thứ sáu của thai kỳ và hiện tượng giữ nước ở mẹ bầu tạo thành tình trạng thiếu máu tương đối, gọi là "thiếu máu sinh lý của thai kỳ" hoặc "thiếu máu giả do pha loãng". Trong trường hợp này chỉ số HCT thường giảm nhưng nồng độ Hb bình thường.
2. Thiếu máu nhược sắc: Do thiếu sắt
Thường gặp ở những tháng cuối, diễn biến chậm, có thể gây kém phát triển thai nhi. Sau sinh nếu không được điều trị sẽ nặng thêm. Đề phòng bằng cách khám thai định kỳ và uống viên sắt bổ sung (viên sắt 60mg sắt nguyên tố/ngày) trong suốt thời kỳ mang thai đến hết thời kỳ hậu sản (bốn tuần sau sinh) theo sự chỉ định của bác sỹ.
3. Thiếu máu hồng cầu to: Thường do thiếu dinh dưỡng, thường gặp ba tháng cuối thai kỳ. Bệnh thường gây thiếu máu nặng, hồng cầu giảm, tăng kích thước và tăng hồng cầu ra máu ngoại biên kèm protein huyết giảm. Dự phòng bằng chế độ ăn đầy đủ đạm và khi cần phải cung cấp vitamin B12 thường xuyên.
1. Giả thiếu máu: Do thể tích huyết tương tăng nhiều hơn lượng hồng cầu từ tuần thứ sáu của thai kỳ và hiện tượng giữ nước ở mẹ bầu tạo thành tình trạng thiếu máu tương đối, gọi là "thiếu máu sinh lý của thai kỳ" hoặc "thiếu máu giả do pha loãng". Trong trường hợp này chỉ số HCT thường giảm nhưng nồng độ Hb bình thường.
2. Thiếu máu nhược sắc: Do thiếu sắt
Thường gặp ở những tháng cuối, diễn biến chậm, có thể gây kém phát triển thai nhi. Sau sinh nếu không được điều trị sẽ nặng thêm. Đề phòng bằng cách khám thai định kỳ và uống viên sắt bổ sung (viên sắt 60mg sắt nguyên tố/ngày) trong suốt thời kỳ mang thai đến hết thời kỳ hậu sản (bốn tuần sau sinh) theo sự chỉ định của bác sỹ.
3. Thiếu máu hồng cầu to: Thường do thiếu dinh dưỡng, thường gặp ba tháng cuối thai kỳ. Bệnh thường gây thiếu máu nặng, hồng cầu giảm, tăng kích thước và tăng hồng cầu ra máu ngoại biên kèm protein huyết giảm. Dự phòng bằng chế độ ăn đầy đủ đạm và khi cần phải cung cấp vitamin B12 thường xuyên.
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Huyết học
Dược phẩm Thái Minh đạt Thương hiệu Quốc gia 2024
06/11/2024 13:43
Những vi chất cần bổ sung khi thực hiện chế độ ăn chay
04/11/2024 16:35
Bổ sung magne để có giấc ngủ ngon
24/10/2024 19:41
Thực phẩm chức năng giúp giảm hormone căng thẳng cortisol
14/10/2024 10:10
Thực phẩm bổ sung probiotic có tác dụng giảm cân hay không?
11/10/2024 11:26
Lợi ích của chiết xuất anh đào châu Phi với sức khỏe phái mạnh
04/10/2024 16:58
Hesperidin: Chất chống oxy hóa mạnh mẽ trong vỏ, cùi quả cam chanh
24/09/2024 14:23
Bình luận của bạn