Sức khỏe môi trường

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sức khỏe thần kinh như thế nào?

SUCKHOE+ | Biến đổi khí hậu không chỉ tác động đến môi trường mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thần kinh con người. Từ giấc ngủ bị gián đoạn đến nguy cơ co giật tăng cao, các yếu tố về môi trường đang đặt các nhóm dễ bị tổn thương này vào tình trạng nguy hiểm hơn.

23/01/2025 08:30

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thần kinh - Ảnh minh họa

Nhức đầu kéo dài, cảnh giác bệnh dị dạng mạch máu não

Xu hướng ứng dụng công nghệ vào điều trị bệnh lý thần kinh

Tìm ra cách cải thiện rối loạn thần kinh tim sau hơn 10 năm mắc bệnh

Rối loạn thần kinh tim có lành tính không?

Một nghiên cứu mới đây đăng trên tạp chí Nature Reviews Neurology (Anh) đã chỉ ra mối quan hệ giữa biến đổi khí hậu và sức khỏe thần kinh, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, đột quỵ và động kinh. Các nhà khoa học nhấn mạnh rằng biến đổi khí hậu không chỉ là thách thức môi trường mà còn là yếu tố tiềm ẩn làm gia tăng các bệnh lý thần kinh trên toàn cầu.

Tác động của biến đổi khí hậu đến sức khỏe thần kinh

Biến đổi khí hậu đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn cầu

Biến đổi khí hậu đang thay đổi hệ sinh thái trên toàn thế giới, gây ra những ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe con người. Nhiệt độ tăng cao, thời tiết khắc nghiệt và ô nhiễm không khí không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thể chất mà còn ảnh hưởng đến các bệnh lý thần kinh. Tuy nhiên, so với các lĩnh vực sức khỏe khác, những nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu đối với hệ thần kinh vẫn còn hạn chế.

Theo nghiên cứu, các bệnh lý thần kinh như động kinh khiến con người gặp khó khăn trong việc thích nghi với các thay đổi của môi trường. Người bệnh có thể trở nên nhạy cảm hơn với nhiệt độ cực đoan do tác dụng phụ của thuốc, khả năng điều hòa thân nhiệt kém và chịu nhiều căng thẳng từ các yếu tố như ô nhiễm không khí.

Bên cạnh đó, gánh nặng bệnh lý thần kinh không được phân bổ đồng đều mà tập trung chủ yếu ở các nước thu nhập thấp, nơi hạ tầng y tế còn yếu kém và khả năng ứng phó với các thách thức môi trường còn hạn chế. Thời tiết cực đoan và các yếu tố môi trường khác có thể làm gián đoạn hoạt động của não bộ, khiến người bệnh dễ bị đột quỵ và động kinh hơn.

Những phát hiện nổi bật

Nghiên cứu cho thấy, biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến sức khỏe thần kinh qua nhiều cơ chế khác nhau. Ví dụ, nhiệt độ ban đêm tăng cao làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ, dẫn đến nguy cơ cao hơn mắc các bệnh như động kinh và suy giảm nhận thức. Giấc ngủ kém chất lượng cũng khiến các bệnh lý thần kinh trở nên trầm trọng hơn.

Ngoài ra, nhiệt độ khắc nghiệt, cả nóng lẫn lạnh, làm tăng nguy cơ đột quỵ do gây áp lực lên hệ tim mạch, rối loạn tự chủ và tăng đông máu. Ô nhiễm không khí, vốn bị gia tăng bởi biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe mạch máu và làm gia tăng các bệnh thần kinh thông qua "stress oxy hóa" và rối loạn chức năng nội mô.

Các nhóm dân cư dễ bị tổn thương, đặc biệt ở các khu vực thu nhập thấp, đối mặt với nguy cơ cao hơn do thiếu thốn dịch vụ y tế, điều kiện sống kém và áp lực kinh tế. Những yếu tố này làm giảm khả năng thích nghi với biến đổi khí hậu và khiến bệnh lý thần kinh trở nên nghiêm trọng hơn.

Giải pháp và khuyến nghị từ nghiên cứu

Cùng chung tay giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu

Để giải quyết vấn đề này, các nhà khoa học khuyến nghị cần có các chiến lược can thiệp toàn diện, bao gồm cải thiện cơ sở hạ tầng y tế, xây dựng các chính sách thích ứng với điều kiện từng khu vực và tăng cường nghiên cứu liên ngành giữa các chuyên gia khí hậu, bác sĩ thần kinh và nhà hoạch định chính sách.

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng việc giảm thiểu biến đổi khí hậu không chỉ bảo vệ sức khỏe thần kinh mà còn nâng cao khả năng phục hồi trước các cuộc khủng hoảng y tế trong tương lai. Các giải pháp tập trung vào giáo dục, can thiệp sớm và chiến lược dựa trên cộng đồng là chìa khóa để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu lên sức khỏe thần kinh.