Biến chứng phổ biến ở bàn chân do bệnh đái tháo đường

Người bệnh đái tháo đường hay bị biến chứng ở bàn chân như tê bì, lưu thông máu kém…

Các biến chứng tại bàn chân do đái tháo đường thường xảy ra khi người bệnh bị tổn thương thần kinh ngoại biên, hoặc tổn thương hệ thống mạch máu nuôi chân. Các triệu chứng có thể bao gồm ngứa ran, đau rát, cảm giác tê bì, châm chích tại bàn chân. Sự kết hợp của các biến chứng thần kinh, mạch máu và nhiễm trùng tại bàn chân làm tăng nguy cơ phải cắt cụt chi ở người bệnh đái tháo đường.

Dưới đây là các biến chứng phổ biến ở bàn chân do bệnh đái tháo đường bạn nên cảnh giác:

Biến chứng thần kinh ngoại biên

Tổn thương thần kinh do đái tháo đường thường làm giảm khả năng cảm nhận các cảm giác như đau, nóng, lạnh… của người bệnh. Việc bị mất cảm giác thường khiến người bệnh không biết được rằng mình đang bị thương ở bàn chân, đặc biệt là những vết xước nhỏ. Người bệnh đái tháo đường có thể đi một đôi giày có sỏi bên trong mà không biết, họ cũng có thể bị phồng rộp chân nhưng không cảm thấy gì cho đến khi lớp da bị trầy xước và dẫn tới loét, nhiễm trùng.

Tổn thương thần kinh cũng có thể dẫn đến việc thay đổi hình dạng của bàn chân và ngón chân. Để khắc phục tình trạng này, người bệnh đái tháo đường có thể chuyển sang sử dụng các loại giày trị liệu đặc biệt thay cho giày thông thường.

Biến chứng thần kinh ngoại biên khiến người bệnh đái tháo đường bị tê bì tay chân

Những biến chứng trên da

Bệnh đái tháo đường có thể gây ra những thay đổi ở vùng da chân, khiến da trở nên khô hơn, dễ bong tróc và nứt nẻ. Nguyên nhân là do các dây thần kinh kiểm soát dầu và độ ẩm ở bàn chân đã mất khả năng hoạt động.

Để khắc phục tình trạng này, sau khi tắm, người bệnh đái tháo đường nên lau khô chân và thoa một lớp mỏng kem dưỡng ẩm không mùi hoặc các sản phẩm dưỡng ẩm khác. Lưu ý, không bôi kem giữa kẽ các ngón chân. Độ ẩm cao ở vùng da này có thể khiến bạn dễ bị nhiễm trùng. Ngoài ra, người bệnh đái tháo đường cũng không nên ngâm chân quá lâu.

Bị chai ở bàn chân

Người bệnh đái tháo đường nên đi khám để được bác sỹ tư vấn cách loại bỏ vết chai chân

Người bệnh đái tháo đường thường dễ bị chai chân hơn so với người bình thường. Tình trạng này thường xảy ra tại các khu vực phải chịu nhiều áp lực tại bàn chân. Nếu có quá nhiều vết chai tại bàn chân, người bệnh đái tháo đường sẽ cần sử dụng loại giày trị liệu với đệm lót phù hợp.

Nếu không được chăm sóc, các vết chai có thể ngày càng dày lên, vỡ ra và biến thành các vết loét hở dễ dẫn đến nhiễm trùng. Tuy nhiên, người bệnh đái tháo đường không nên tự loại bỏ vết chai chân tại nhà. Thay vào đó, hãy đi khám để được bác sỹ tư vấn cách điều trị phù hợp. Tuyệt đối không sử dụng hóa chất để loại bỏ vết chai tại bàn chân. Các sản phẩm nhiều hóa chất có thể khiến da bạn bị bỏng, đau rát.

Để kiểm soát biến chứng chai chân do đái tháo đường, bạn có thể tham khảo ý kiến bác sỹ để dùng đá bọt hàng ngày. Bạn có thể làm sạch bàn chân bằng đá bọt, sau đó thoa kem dưỡng ẩm sau đó để dưỡng ẩm cho da.

Loét chân

Tình trạng loét chân chủ yếu xảy ra tại gan bàn chân, dưới ngón chân cái… Vết loét xuất hiện tại hai bên bàn chân thường là do người bệnh đi giày không phù hợp. Mặc dù một số vết loét không gây đau đớn, nhưng người bệnh vẫn cần đi khám ngay khi phát hiện nếu không muốn bị nhiễm trùng nặng hơn và buộc phải đoạn chi.

Bác sỹ có thể tiến hành chụp X-quang bàn chân để đảm bảo xương không bị ảnh hưởng, sau đó tiến hành loại bỏ các mô bị chết và nhiễm trùng. Các bác sỹ cũng có thể thực hiện xét nghiệm để cho bạn dùng thuốc kháng sinh phù hợp nếu cần.

Để tránh việc vết loét tiến triển nặng hơn, người bệnh đái tháo đường sẽ phải hạn chế đi lại, hoặc tham khảo ý kiến bác sỹ để dùng nạng, nẹp… nếu cần.

Nếu tình trạng tuần hoàn máu kém khiến vết loét mãi không lành, người bệnh đái tháo đường có thể cần làm phẫu thuật mạch máu. Sau khi vết loét lành lại, người bệnh đái tháo đường vẫn nên cẩn thận vì mô sẹo vẫn có nguy cơ cao bị tổn thương trở lại.

Lưu thông máu kém

Lưu thông máu kém tại bàn chân có thể làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng, khiến các vết thương lâu lành hơn. Trên thực tế, đường huyết tăng cao lâu ngày có thể khiến mạch máu tại bàn chân bị hẹp và cứng lại. Một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng lưu thông máu kém bao gồm: Bỏ thuốc lá (hút thuốc làm cho động mạch xơ cứng nhanh hơn) và làm theo chỉ dẫn của bác sỹ để kiểm soát huyết áp và cholesterol.

Lưu thông máu kém có thể khiến vết thương tại bàn chân lâu khỏi, dễ nhiễm trùng

Trong những ngày trời lạnh, bạn có thể bị lạnh và muốn sưởi ấm bàn chân. Tuy nhiên, trong trường hợp bàn chân không thể cảm nhận cảm giác nóng, bạn có thể sưởi ấm bàn chân quá mức. Do đó, người bệnh đái tháo đường nên giữ ấm cho bàn chân bằng cách đi tất phù hợp.

Một số người bệnh đái tháo đường có thể cảm thấy đau ở bắp chân khi đi nhanh, đi lên dốc… Tình trạng này được gọi là đau cách hồi ở chân. Để khắc phục tình trạng này, bạn có thể dừng lại nghỉ ngơi đôi chút để cơn đau tự hết, bỏ thuốc lá, tham khảo ý kiến bác sỹ để tập đi bộ hoặc dùng một số loại thuốc giúp cải thiện lưu thông máu xuống bàn chân.

Tập thể dục, đặc biệt đi bộ thường xuyên là biện pháp tốt để khắc phục tình trạng lưu thông máu kém. Tuy nhiên, bạn vẫn nên tránh vận động nhiều nếu đang có vết thương hở trên bàn chân.

Đoạn chi

Người bệnh đái tháo đường có nhiều khả năng phải đoạn chi do biến chứng động mạch ngoại biên làm giảm lưu lượng máu đến bàn chân, hoặc biến chứng thần kinh ngoại biên khiến bạn mất cảm giác. Những vấn đề này làm tăng nguy cơ bị loét và nhiễm trùng tại bàn chân, từ đó buộc phải đoạn chi.

Bệnh đái tháo đường có ảnh hưởng đến sinh lý hay không?

Chuyên gia chia sẻ 3 thực phẩm đơn giản nhất giúp tăng cường miễn dịch

Tối nay ăn gì: Sườn rút xương om mật ong, ngũ vị

5 loại thực phẩm cần tránh xa để não bộ luôn khỏe mạnh

Nên đọc

Trong hầu hết các trường hợp, nguy cơ đoạn chi có thể được phòng ngừa bằng cách chăm sóc bàn chân tốt mỗi ngày, sử dụng giày dép phù hợp, bỏ thuốc lá và tuân thủ hướng dẫn của bác sỹ trong việc chăm sóc các vết thương, vết loét tại bàn chân.

Cách chăm sóc và bảo vệ bàn chân khỏi biến chứng đái tháo đường

Chăm sóc bàn chân là một việc không mất thời gian nhưng bạn nên làm mỗi ngày để phòng ngừa biến chứng đái tháo đường, bao gồm các bước:

- Kiểm tra bàn chân hàng ngày trước khi đi ngủ để phát hiện sớm các vết xước nhỏ, vết chai, vết loét…

- Lựa chọn giày thoải mái, tránh đi giày cao gót, mũi nhọn hoặc quá chật.

- Rửa chân bằng nước ấm hàng ngày: Lưu ý kiểm tra nhiệt độ nước bằng nhiệt kế (hoặc nhờ người nhà kiểm tra vì bạn có thể bị mất cảm giác nên không nhận biết được nóng - lạnh), lau khô bàn chân sau khi rửa.

- Cắt móng chân để tránh bị móng quặp gây tổn thương da chân.

- Giữ ẩm cho da bằng cách uống đủ nước hoặc bôi kem dưỡng ẩm.

- Tránh tiếp xúc bàn chân với nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh.

- Tập thể dục các bài nhẹ nhàng như đi bộ, căng duỗi bắp chân để cải thiện lưu lượng máu xuống chân.

- Sử dụng sản phẩm hỗ trợ phòng ngừa biến chứng thần kinh và biến chứng mạch máu của bệnh đái tháo đường. Khi hệ thần kinh ngoại biên và các mạch máu ở bàn chân được bảo vệ, biến chứng bàn chân sẽ không xảy ra. Bạn có thể tham khảo sản phẩm có chứa các thảo dược như nhàu, hoài sơn, mạch môn, câu kỷ tử kết hợp với chất chống oxy hóa acid alpha lipoic (ALA)... để phòng ngừa và cải thiện biến chứng đái tháo đường một cách hiệu quả.

Vi Bùi H+ (Theo Diabetes.org)