Vitamin tổng hợp có phải lời giải cho mọi vấn đề sức khỏe?

Uống quá liều vitamin tổng hợp có thể gây tác dụng phụ

Vitamin tổng hợp và chế độ dinh dưỡng

Vitamin tổng hợp là dạng thực phẩm bổ sung thường kết hợp khoảng 13 loại vitamin thiết yếu (như A, C, D) cùng các khoáng chất (như calci, magne, kẽm). Một số loại khác tập trung vào những nhu cầu cụ thể như cải thiện sức khỏe xương hoặc da.

Tuy nhiên con người vốn tiến hóa để nhận dinh dưỡng từ thực phẩm. Thức ăn chứa chất béo giúp hấp thụ vitamin, cùng các chất chống oxy hóa phức tạp như polyphenol giúp bảo vệ vitamin khi đi vào cơ thể. Viên uống cũng có thể chứa polyphenol, nhưng hạn sử dụng và khả năng hấp thụ còn phụ thuộc vào thành phần đi kèm.

Uống vitamin tổng hợp mỗi ngày có lẽ không phải là “thần dược”. Theo GS Howard Sesso, Bệnh viện Brigham & Women’s, Trường Y Đại học Harvard (Mỹ), nền tảng của cuộc sống khỏe mạnh vẫn nằm ở những thói quen cơ bản: Chế độ ăn uống, tập luyện và lối sống lành mạnh. Chế độ ăn cân bằng là chìa khóa giúp hầu hết người trưởng thành có đủ vi chất cần thiết để phát triển, phòng bệnh và duy trì sức khỏe tổng thể

Bằng chứng về lợi ích rõ ràng của viên vitamin tổng hợp rất hạn chế. Năm 2022, Cơ quan Y tế Dự phòng  (USPSTF) kết luận rằng chưa có đủ bằng chứng để khuyến nghị dùng vitamin tổng hợp nhằm phòng bệnh ở những người khỏe mạnh không có nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt.

Một nghiên cứu trên gần 400.000 người trưởng thành khỏe mạnh cũng cho thấy uống vitamin tổng hợp thường xuyên không kéo dài tuổi thọ. Tuy nhiên, các nhà khoa học lưu ý rằng bổ sung vitamin tổng hợp đem lại lợi ích nhất định cho các nhóm người cụ thể.

Vitamin tổng hợp tốt cho ai?

Nhóm đối tượng có thể cải thiện sức khỏe nhờ vitamin tổng hợp gồm người cao tuổi. Quá trình lão hóa làm thiếu hụt vitamin B12 và vitamin D.

Trong một thử nghiệm năm 2024 trên khoảng 5.000 người cao tuổi, bổ sung vitamin tổng hợp giúp cải thiện trí nhớ và làm chậm lão hóa nhận thức.

Ngoài ra, những người thiếu dinh dưỡng do ăn kiêng ít calo, ăn kém do bệnh mạn tính, hoặc khó tiếp cận thực phẩm lành mạnh cũng có thể cải thiện sức khỏe khi bổ sung vitamin tổng hợp.

Người ăn chay nghiêm ngặt có thể thiếu một số vitamin và khoáng chất. Phụ nữ mang thai được khuyến nghị dùng vitamin tổng hợp để giảm nguy cơ thiếu folate và sắt.

Dạng thực phẩm bổ sung này cũng có thể hữu ích trong thời kỳ căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ, khi không thể nấu ăn lành mạnh và miễn dịch suy yếu.

Rủi ro khi dùng vitamin tổng hợp

Quá “tham” bổ sung vi chất có thể gây hại. Ví dụ các vitamin tan trong chất béo như A, D, E, K có thể tích tụ trong cơ thể và gây quá liều. 

Ngoài ra, bổ sung dư thừa calci có thể cản trở lợi ích của sắt. Với trẻ em, các loại vitamin tổng hợp dạng kẹo có vị ngọt, dễ khiến trẻ quá liều.

Nhiều người dùng viên vitamin tổng hợp thay cho ăn uống vì bận rộn không kịp nấu ăn. Nhưng các chuyên gia cho rằng chuẩn bị sẵn bữa ăn lành mạnh và đồ ăn vặt tiện lợi vẫn nên ưu tiên. Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể chỉ định xét nghiệm và đưa ra tư vấn bổ sung vi chất cần thiết.

 

Bổ sung vitamin đúng lúc để đạt hiệu quả cao

Bổ sung vitamin D cùng 6 loại cá phổ biến

Bổ sung vitamin D thế nào khi trời ít nắng?

9 loại quả không nên bỏ qua khi cần bổ sung vitamin E