Căng thẳng có thể lây lan không?

Căng thẳng cũng có thể lây lan từ người này sang người khác thông qua nhiều phương thức.

Duy trì mức độ căng thẳng thấp là một thách thức, đặc biệt trong bối cảnh xã hội mà sự “lây lan” căng thẳng diễn ra mạnh mẽ. Hiện tượng "lây lan căng thẳng" mô tả quá trình một cá nhân hoặc một nhóm người truyền tải trạng thái căng thẳng của họ sang những người khác. Sự phổ biến của mạng xã hội đã khuếch đại đáng kể hiệu ứng này, tạo điều kiện thuận lợi cho việc lan truyền các yếu tố gây căng thẳng.

PGS. Natalia Duque-Wilckens từ Đại học bang North Carolina (Mỹ) giải thích: "Con người có xu hướng chú ý và chia sẻ những thông tin tiêu cực. Điều này dẫn đến sự lan truyền căng thẳng đáng kể, bởi chúng ta là những sinh vật xã hội và có sự đồng cảm với những gì xảy ra với người khác."

Cơ chế tiến hóa của phản ứng căng thẳng

Phản ứng căng thẳng, biểu hiện qua các dấu hiệu sinh lý như nhịp tim nhanh, tăng tiết mồ hôi, bồn chồn và rối loạn giấc ngủ, là một cơ chế tiến hóa nhằm giúp con người, động vật và thậm chí cả vi sinh vật phản ứng hiệu quả với các mối đe dọa từ môi trường.

Chia sẻ về vấn đề này, PGS. Stephanie Dimitroff tại Đại học Montana (Mỹ) nhận định: Căng thẳng ban đầu có vai trò giúp chúng ta trốn tránh những kẻ săn mồi. Tuy nhiên, cơ chế này không được thiết kế để đối phó với áp lực công việc hiện đại. PGS. Duque-Wilckens bổ sung rằng mặc dù mục đích cuối cùng của căng thẳng là tăng cường khả năng sống sót, nhưng tình trạng căng thẳng kéo dài có thể gây ra những hệ lụy tiêu cực.

Căng thẳng mạn tính dẫn đến sự gia tăng liên tục nồng độ các hormone, bao gồm cortisol và adrenaline. Sự gia tăng này có thể thúc đẩy quá trình tích lũy mỡ, làm tăng huyết áp và gây rối loạn chức năng hệ miễn dịch. PSG. Duque-Wilckens nhấn mạnh: "Nó còn gây gián đoạn chức năng não bộ, góp phần vào sự phát triển của các rối loạn tâm trạng như trầm cảm và lo âu."

Tương tác xã hội có công dụng thế nào?

Tương tự như vậy, bên cạnh mặt tiêu cực của hiện tượng lây nhiễm xã hội, còn có một khía cạnh tích cực, đó là vai trò của tương tác xã hội. Khi một người đã tiếp xúc với một tác nhân gây căng thẳng có cơ hội tương tác với một cá thể khác, mức độ căng thẳng của họ có xu hướng giảm xuống.

PGS. Duque-Wilckens lưu ý rằng, trong thời gian ngắn, một người đang trải qua căng thẳng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến những người đang cố gắng an ủi họ. Tuy nhiên, đồng thời, cơ chế tương hỗ này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của nhóm về lâu dài.

Mặc khác, PGS. Dimitroff chỉ ra rằng căng thẳng thường bắt nguồn từ sự khó đoán và thiếu khả năng kiểm soát. Nếu bạn xây dựng được những mối quan hệ xã hội chất lượng trong cuộc sống, bạn sẽ cảm thấy cuộc sống trở nên dễ kiểm soát và dễ dự đoán hơn, bởi vì bạn biết rằng mình sẽ nhận được sự hỗ trợ khi cần thiết. Nếu có điều gì không may xảy ra, bạn sẽ luôn có một người để nương tựa.

Chủ động tạo khoảng dừng

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục khám phá các yếu tố khiến một số người dễ bị ảnh hưởng bởi sự lây nhiễm căng thẳng hơn những người khác, nhưng rõ ràng sự đồng cảm đóng một vai trò quan trọng. Một người có khả năng đồng cảm sâu sắc có thể cảm nhận mạnh mẽ cảm xúc của người khác, bao gồm cả căng thẳng, niềm vui, sự tức giận hoặc nỗi sợ hãi. "Và điều này không hẳn là một điều tiêu cực. Nó giúp bạn kết nối tốt hơn với những người xung quanh," PGS. Dimitroff nhận định.

Tuy nhiên, khi bạn cảm thấy bản thân đang bị quá tải bởi căng thẳng, việc chủ động tạo một khoảng dừng và đánh giá lại thời gian bạn dành cho một vài người có thể là một quyết định sáng suốt. Hãy cố gắng xác định những khía cạnh trong cuộc sống mà bạn có thể cải thiện khả năng kiểm soát và dự đoán.

Bên cạnh đó, tạm thời tách mình ra khỏi những tác nhân gây căng thẳng và tham gia vào các hoạt động yêu thích như hòa mình vào thiên nhiên, đi chơi, đi du lịch,… có thể giúp bạn tránh được những ảnh hưởng tiêu cực.

 

10 loại thực phẩm nên ăn khi căng thẳng, mệt mỏi

Lý giải nguyên nhân bị ra mồ hôi tay khi căng thẳng

Inforgraphic: Dấu hiệu nhận biết căng thẳng quá mức

Nhịp tim nhanh khi căng thẳng, lo lắng có nguy hiểm không?