Giải quyết vướng mắc, đảm bảo nguồn cung thuốc cho nhu cầu của người dân

Bộ Y tế triển khai nhiều biện pháp để cung ứng đủ thuốc đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Năm 2016, Luật Dược 2016 số 105/2016/QH13 được ban hành, đã điều chỉnh toàn diện các vấn đề liên quan đến chính sách của Nhà nước về dược và phát triển công nghiệp dược; hành nghề dược; kinh doanh dược; đăng ký, lưu hành, thu hồi thuốc và nguyên liệu làm thuốc; dược liệu và thuốc cổ truyền; đơn thuốc và sử dụng thuốc; quản lý chất lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc và quản lý giá thuốc. Thông qua các cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật về dược đã được ban hành, ngành dược Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, đạt cấp độ 3,5 theo thang phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có giá trị thị trường trong tốp 3 ASEAN…; góp phần quan trọng vào công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho người dân,…

Tuy nhiên, sau hơn 07 năm triển khai, trước những yêu cầu và đòi hỏi cấp bách từ thực tiễn, hệ thống pháp luật về dược đã bộc lộ những hạn chế, bất cập. Trong những năm qua, để thực hiện mục tiêu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, Bộ Y tế đã có nhiều chủ trương, chính sách và triển khai thực hiện, trong đó việc bảo đảm nguồn cung ứng thuốc để đáp ứng đủ, kịp thời nhu cầu của phòng bệnh, chữa bệnh của người dân bao gồm cả nhu cầu sử dụng trong các cơ sở khám chữa bệnh và ngoài thị trường, tuy nhiên có thể có một số thời điểm một số thuốc chưa kịp gia hạn giấy đăng ký lưu hành; một số thuốc thuộc nhóm thuốc rất hiếm (ví dụ: thuốc chống độc, giải độc tố, huyết thanh kháng nọc rắn,…) thiếu nguồn cung cục bộ.

Theo đánh giá của Bộ Y tế, nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó cả khách quan và chủ quan. Nguyên nhân khách quan đó là tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đối với thuốc, nguyên liệu làm thuốc do đại dịch COVID-19 và chiến tranh tại một số khu vực dẫn đến việc vận chuyển thuốc gặp khó khăn. Tình trạng này xảy ra ở nhiều nước trên thế giới, kể cả châu Âu, Mỹ… Một số thuốc hiếm không thuộc Danh mục thuốc được thanh toán bảo hiểm y tế, không có nguồn kinh phí chi trả cho các thuốc này; khó khăn trong công tác dự trù, xác định nhu cầu vì phụ thuộc vào phát sinh tình hình bệnh tật của từng năm.

Về nguyên nhân chủ quan, đó là việc cấp/gia hạn Giấy đăng ký lưu hành chưa được kịp thời; trình tự, thủ tục cấp gia hạn đăng ký lưu hành được quy định bắt buộc trong Luật Dược 2016 có một số điểm chưa phù hợp với thực tiễn. Nhiều cơ sở khám chữa bệnh thiếu chủ động trong việc lập kế hoạch, đặt hàng với nhà cung ứng, nhất là các thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung, thuốc chuyên khoa phụ thuộc chủ yếu vào các cơ sở sản xuất nước ngoài. Đáng chú ý, có tâm lý e dè của một số cơ sở khám, chữa bệnh trong công tác tổ chức đấu thầu, mua sắm thuốc mặc dù các quy định về đấu thầu thuốc đã đầy đủ hành lang pháp lý…

Để giải quyết tình trạng thiếu thuốc nêu trên, Bộ Y tế đã triển khai một số nội dung như sau:

- Về việc cấp Giấy Đăng ký lưu hành thuốc (GĐKLH), trong năm 2023, Bộ Y tế đã trình cấp có thẩm quyền các văn bản nhằm bảo đảm thuốc, thiết bị y tế đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân: Nghị quyết số 80/2023/QH15 ngày 09/01/2023 của Quốc hội cho phép các thuốc đủ điều kiện được gia hạn duy trì hiệu lực lưu hành đến hết năm 2024; Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 04/3/2023 của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp để bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế; Ban hành và triển khai các văn bản quy phạm pháp luật làm cơ sở cho việc bảo đảm hậu cần và nguồn cung lĩnh vực dược. Tính tại thời điểm hiện tại đang có trên 23.000 thuốc có giấy đăng ký lưu hành đang còn hiệu lực với khoảng 800 hoạt chất các loại nên bảo đảm cung ứng đủ thuốc cho nhu cầu khám chữa bệnh.

- Bên cạnh việc cấp GĐKLH thuốc, Bộ Y tế cũng đã thực hiện việc cấp phép nhập khẩu cho các thuốc chưa được cấp GĐKLH trong một số trường hợp: cấp phép nhập khẩu thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung, thuốc cấp cứu, thuốc chống độc để phục vụ cho nhu cầu điều trị đặc biệt của bệnh viện; hàng năm cấp phép nhập khẩu vắc xin sốt vàng để sử dụng cho các chiến sĩ trong lực lượng gìn giữ hoà bình tại Nam Xu-đăng. Khi đại dịch COVID-19 xảy ra, Bộ Y tế đã nỗ lực trong việc cấp phép nhập khẩu vắc xin phòng COVID-19 , thuốc điều trị COVID-19 để đảm bảo công tác cung ứng đủ thuốc cho nhu cầu phòng bệnh, chữa bệnh của người dân.

- Ngoài ra, Bộ Y tế thường xuyên có văn bản chỉ đạo các cơ sở kinh doanh dược, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải thực hiện các công tác mua sắm, dự trù để đảm bảo đủ thuốc cho nhu cầu điều trị, đặc biệt vào các dịp lễ, tết, thời tiết giao mùa (đông – xuân, xuân – hè, …) là thời điểm có nguy cơ gia tăng các ca bệnh.

Các biện pháp trên có thể giải quyết tạm thời tình trạng thiếu thuốc cục bộ, tuy nhiên để giải quyết các vấn đề liên quan đến đảm bảo cung ứng thuốc một các triệt để và lâu dài thì cần điều chỉnh các chính sách phù hợp với thực tiễn, trong đó sửa đổi Luật dược là giải pháp trọng tâm hàng đầu.

Một số nội dung trong Luật Dược sửa đổi nhằm hướng tới nội dung này bao gồm:

Sắp xếp lại hệ thống cơ sở kinh doanh dược, bổ sung thêm một số loại hình kinh doanh, phương thức kinh doanh;

Đơn giản hoá thủ tục hành chính trong việc cấp Giấy đăng ký lưu hành thuốc, cấp phép nhập khẩu thuốc. Từ đó, tăng cường khả năng tiếp cận thuốc chất lượng, an toàn, hiệu quả đến người dân, đồng thời làm giảm giá thành thuốc và kết quả là giảm chi phí điều trị cho người dân.

Dự kiến trong giai đoạn tới, sau khi Luật dược sửa đổi ban hành, Bộ Y tế sẽ trình Chính phủ Nghị định hướng dẫn chi tiết Luật dược sửa đổi và các thông tư liên quan nhằm cụ thể hoá các chính sách tại Luật dược sửa đổi để tăng cường đảm bảo cung ứng thuốc có chất lượng, hạn chế tình trạng thiếu thuốc như giai đoạn vừa qua.

 

PGS.TS Lê Văn Truyền: "Sửa đổi Luật Dược 105/2016 là cần thiết!"

COVID-19 thuộc 10 bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải tiêm vaccine

Hơn 10 triệu người mất ngủ, giới trẻ Việt Nam lại đổ xô đi cà phê lúc 4 giờ sáng

Tử vi Chủ nhật (16/6/2024): Bọ Cạp sẽ có ngày nghỉ cuối tuần đầy thú vị