Bạn có đang thiếu sắt? Dấu hiệu cảnh báo và cách cải thiện

Thiếu sắt xảy ra khi cơ thể bạn không có đủ khoáng chất sắt

Mệt mỏi bất thường

Cảm thấy rất mệt mỏi là một trong những triệu chứng phổ biến nhất khi thiếu sắt. Tình trạng mệt mỏi này do cơ thể bạn thiếu sắt để tạo ra hemoglobin - một loại protein nằm trong hồng cầu giúp vận chuyển oxy đi khắp cơ thể.

Nếu không có đủ hemoglobin, lượng oxy đến các mô và cơ của bạn sẽ ít hơn, làm bạn mất đi năng lượng. Tim bạn cũng phải làm việc nhiều hơn để bơm nhiều máu giàu oxy hơn khắp cơ thể nên có thể khiến bạn mệt mỏi. Mệt mỏi liên quan đến thiếu sắt có thể đi đôi với suy nhược, cáu kỉnh hoặc khó tập trung.

Da nhợt nhạt hơn bình thường

Hemoglobin trong hồng cầu làm cho máu có màu đỏ. Thiếu sắt dẫn đến nồng độ hemoglobin thấp nên máu ít có màu đỏ hơn, dẫn đến màu da nhợt nhạt.

Nghiên cứu ở trẻ em từ 6-11 tuổi cho thấy sự xanh xao liên quan đến thiếu sắt có thể xuất hiện khắp cơ thể hoặc chỉ giới hạn ở một vùng như mặt, nướu răng, bên trong môi hoặc mí mắt dưới, móng tay.

Khó thở

Hemoglobin giúp các tế bào hồng cầu vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Nồng độ hemoglobin thấp do thiếu sắt sẽ khiến nồng độ oxy cũng thấp theo. Do đó, cơ bắp của bạn sẽ không nhận đủ oxy để thực hiện các hoạt động bình thường như đi bộ, leo cầu thang, tập thể dục. Do vậy, nhịp thở sẽ tăng lên, dẫn đến khó thở khi cơ thể bạn cố gắng lấy thêm oxy.

Đau nhức đầu

Thiếu sắt có thể gây đau nhức đầu, đặc biệt ở những người đang hành kinh. Những cơn đau đầu thường xuyên và tái phát có thể là triệu chứng của tình trạng thiếu sắt.

Tim đập nhanh

Điều này liên quan đến việc cung cấp oxy cho cơ thể. Khi thiếu sắt, lượng hemoglobin thấp thì tim phải làm việc nhiều hơn để vận chuyển oxy. Điều này có thể dẫn đến nhịp tim không đều, tim đập nhanh bất thường.

Thậm chí, thiếu sắt có thể làm trầm trọng thêm ảnh hưởng đến tim của bạn như suy tim, bệnh mạch vành.

Da khô, tóc hư tổn

Thiếu sắt làm mức hemoglobin trong máu của bạn thấp hơn, nên có thể làm giảm lượng oxy có sẵn cho các tế bào đối với sự phát triển của tóc, da. Da và tóc bị thiếu oxy có thể trở nên khô và yếu.

Thiếu sắt cũng liên quan đến rụng tóc, đặc biệt là nữ giới trong độ tuổi sinh sản.

Miệng hoặc lưỡi sưng, đau

Thiếu sắt cũng có thể gây ra các triệu chứng khác xung quanh miệng của bạn như khô miệng, cảm giác nóng rát trong miệng, vết nứt đỏ ở khóe miệng, loét miệng, bề mặt lưỡi trơn nhẵn lạ thường.

Hội chứng chân không yên

Chân không yên (hiện tượng hai chân luôn ở trạng thái muốn vận động, do rối loạn của hệ thống thần kinh) cũng có thể liên quan đến thiếu sắt. Nghiên cứu cho thấy những người bị thiếu sắt có nguy cơ mắc hội chứng chân không yên cao gấp 6 lần so với dân số chung.

Móng tay giòn, móng tròn có hình thìa

Tình trạng này được gọi là koilonychia (tình trạng móng tay dễ gãy, mỏng bất thường hoặc thậm chí lõm). Thông thường, dấu hiệu đầu tiên là móng tay giòn, dễ gãy và nứt. Khi tình trạng thiếu sắt trầm trọng hơn, móng tay hình thìa có thể xuất hiện (phần giữa móng tay của bạn lõm xuống và các cạnh nâng lên trông như chiếc thìa).

Tuy nhiên đây là dấu hiệu ít phổ biến, chỉ xảy ra ở khoảng 5% những người bị thiếu sắt, chủ yếu ở trường hợp nghiêm trọng.

Một số dấu hiệu khác

Một số dấu hiệu này ít phổ biến hơn, có thể liên quan đến nhiều vấn đề sức khỏe khác ngoài thiếu sắt như cảm giác thèm ăn lạ lùng (hội chứng pica - khao khát những món lạ hoặc những món phi thực phẩm), cảm giác chán nản, tay chân lạnh, nhiễm trùng thường xuyên hơn, ăn không ngon miệng.

Nguyên nhân phổ biến của thiếu sắt

Thiếu sắt chủ yếu do chế độ ăn uống không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày, bệnh viêm ruột (IBD) hoặc bệnh celiac (không dung nạp gluten dẫn đến viêm niêm mạc, teo nhung mao, kém hấp thu), tăng nhu cầu sắt khi mang thai, mất máu do kinh nguyệt ra nhiều hoặc chảy máu trong.

Biện pháp khắc phục

Nếu bạn bị thiếu sắt, lời khuyên của bác sỹ thông thường sẽ là tăng lượng sắt qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng.

- Ăn thực phẩm giàu chất sắt

Nếu tình trạng thiếu sắt của bạn là do chế độ ăn uống thiếu chất, bạn có thể ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn và thịt gia cầm), rau xanh đậm (như rau bina, cải xoăn), trái cây khô (như nho khô và mơ), đậu Hà Lan và các loại đậu khác, hải sản, ngũ cốc ăn sáng, hạt và quả hạch, nội tạng.

- Uống bổ sung sắt nếu bác sỹ đề nghị

Bạn chỉ nên bổ sung sắt khi có đề gợi ý hoặc đơn của bác sỹ và khi cơ thể không tự đáp ứng nhu cầu sắt chỉ thông qua chế độ ăn uống. Việc bổ sung sắt có thể gây ra các tác dụng phụ như đau bụng, táo bón hoặc tiêu chảy, ợ nóng, buồn nôn, phân đen. Bạn nên hỏi ý kiến bác sỹ nếu gặp phải tác dụng phụ.

 

Dấu hiệu “tố” cơ thể bạn đang thiếu sắt

Hướng dẫn cách ăn uống cho người bị thiếu máu do thiếu sắt

Làm sao để cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt ở trẻ?

Người bị thiếu máu do thiếu sắt nên ăn gì?

- Tăng cường sự hấp thụ sắt

Để tăng cường tối đa sự hấp thụ sắt của mình, bạn có thể kết hợp sắt với vitamin C (có trong ớt chuông, cam, bưởi, kiwi, súp lơ) có thể tăng cường hấp thu sắt.