Đâu là lý do khiến dịch cúm tại Mỹ trở nên tồi tệ nhất 15 năm qua?

Mỹ đối mặt dịch cúm tồi tệ nhất trong 15 năm qua

Xuất hiện dịch bệnh lạ khiến hơn 50 người tử vong ở Congo

Ấn Độ bùng phát dịch bệnh thần kinh gây tê liệt, có thể dẫn tới tử vong

Gần 194.500 người nhập viện, không ghi nhận ổ dịch trong dịp nghỉ Tết Ất Tỵ

Vệ tinh trở thành công cụ giám sát dịch bệnh hữu hiệu

Theo thông tin từ National Geographic, tính đến ngày 27 tháng 2 năm 2025, đã có khoảng 19.000 ca tử vong do cúm. Dịch cúm không chỉ tạo ra sức ép lớn lên các bệnh viện mà còn khiến nhiều trường học phải đóng cửa và gây căng thẳng cho hệ thống y tế. Vậy đâu là những nguyên nhân khiến dịch cúm năm nay trở nên nghiêm trọng như vậy?

Sự xuất hiện đồng thời của các chủng virus H1N1 và H3N2

Một trong những lý do chính khiến dịch cúm năm nay trở nên phức tạp là sự lưu hành đồng thời của hai chủng virus H1N1 và H3N2. Thông thường, mùa cúm chỉ có một chủng virus chiếm ưu thế, nhưng năm nay, cả hai chủng virus này đều đang hoạt động mạnh mẽ.

Ảnh chụp bằng kính hiển vi điện tử quét màu (SEM) của hạt virus cúm H1N1 được phân lập từ tế bào phổi

Ảnh chụp bằng kính hiển vi điện tử quét màu (SEM) của hạt virus cúm H1N1 được phân lập từ tế bào phổi

Kính hiển vi điện tử quét màu (SEM) của các hạt virus cúm H1N1 (màu hồng) nảy mầm từ các tế bào phổi

Kính hiển vi điện tử quét màu (SEM) của các hạt virus cúm H1N1 (màu hồng) nảy mầm từ các tế bào phổi

Các chuyên gia cho biết, khi một chủng virus chiếm ưu thế, việc dự đoán xu hướng dịch sẽ dễ dàng hơn. Nhưng khi cả hai chủng cùng lưu hành, tình hình trở nên khó kiểm soát hơn.

Tỷ lệ tiêm vaccine cúm giảm

Một yếu tố quan trọng khác là tỷ lệ tiêm vaccine cúm giảm trong năm nay. Theo bác sĩ Elizabeth Mack, trưởng khoa chăm sóc đặc biệt nhi khoa tại Bệnh viện Nhi khoa Đại học Y tế Nam Carolina (Mỹ), tỷ lệ tiêm vaccine cúm giảm là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ của số ca cúm. Vaccine cúm có thể không hoàn toàn ngăn ngừa virus cúm, nhưng giúp giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, giảm nguy cơ nhập viện và tử vong.

Ngoài ra, các báo cáo sơ bộ cũng cho thấy vaccine cúm năm nay có thể không hoàn toàn phù hợp với các chủng virus đang lưu hành, khiến hiệu quả bảo vệ của vaccine giảm sút so với các năm trước. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định rằng vaccine vẫn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong, ngay cả khi không hoàn toàn khớp với virus.

Vaccine vẫn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong, ngay cả khi không hoàn toàn khớp với virus

Vaccine vẫn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong, ngay cả khi không hoàn toàn khớp với virus

Lỗ hổng miễn dịch cộng đồng sau đại dịch COVID-19

Sự suy giảm miễn dịch cộng đồng sau đại dịch COVID-19 là một yếu tố quan trọng khác. Trong suốt thời gian giãn cách xã hội và các biện pháp phòng ngừa COVID-19, số ca cúm đã giảm mạnh do hạn chế tiếp xúc giữa người với người.

Tuy nhiên, điều này lại khiến hệ miễn dịch của nhiều người không có cơ hội phát triển kháng thể chống lại cúm. Sau khi các biện pháp này được nới lỏng, sự thiếu hụt miễn dịch cộng đồng đã dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ của số ca mắc cúm, đặc biệt là ở các nhóm có nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh lý nền.

Thời tiết lạnh giá làm tăng tốc độ lây lan virus

Thời tiết mùa Đông lạnh giá cũng đóng góp vào sự gia tăng lây lan của cúm. Nhiệt độ thấp khiến mọi người tụ tập trong không gian kín, nơi virus cúm có thể dễ dàng lây lan qua các giọt bắn khi người bị nhiễm ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Điều này làm gia tăng khả năng lây nhiễm và dẫn đến số ca mắc tăng nhanh.

Các bệnh viện tại các khu vực đông dân cư đã phải đối mặt với tình trạng quá tải và một số nơi phải thiết lập lều triage tạm thời để xử lý các trường hợp nặng.

Mùa cúm năm nay có nhiều đợt bùng phát khó lường

Mùa cúm năm nay rất khó lường với nhiều đợt bùng phát liên tiếp. Theo bác sĩ Jason Nagata, chuyên gia nhi khoa tại Bệnh viện Nhi UCSF Benioff (Mỹ), dịch cúm năm nay có nhiều đỉnh dịch thay vì chỉ có một đợt cao điểm duy nhất như thông thường. Các chủng H1N1 và H3N2 cũng đang lưu hành đồng thời, điều này làm cho việc dự đoán xu hướng dịch trở nên phức tạp hơn và tạo thêm gánh nặng cho hệ thống y tế.

Tác động từ các bệnh do virus khác

Ngoài cúm, mùa dịch năm nay còn chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của các bệnh hô hấp khác như RSV (Respiratory Syncytial Virus) và COVID-19. Sự đồng thời xuất hiện của nhiều bệnh này đã tạo ra một gánh nặng lớn cho các bệnh viện, khi các bệnh nhân phải cạnh tranh về tài nguyên y tế, đặc biệt là giường bệnh trong các khoa cấp cứu và chăm sóc đặc biệt. Điều này khiến tình trạng căng thẳng trong hệ thống y tế của Mỹ trở nên trầm trọng hơn.

Cách bảo vệ bản thân và cộng đồng trong mùa cúm

Trước tình hình dịch cúm diễn biến phức tạp, các chuyên gia khuyến cáo người dân áp dụng một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

- Tiêm vaccine cúm: Vaccine cúm vẫn là biện pháp phòng ngừa tốt nhất.

- Vệ sinh cá nhân đúng cách: Rửa tay thường xuyên và đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt là ở nơi đông người, sẽ giúp giảm khả năng nhiễm virus.

- Tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch: Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tập thể dục đều đặn giúp cơ thể tăng cường khả năng tự bảo vệ khỏi các bệnh virus.

- Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh: Nếu có triệu chứng cúm, hãy ở nhà và tránh tiếp xúc với người khác để không làm lây lan bệnh.

 
Đào Dung (Theo National Geographic)
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Xã hội