Khiêu vũ: Sức mạnh tinh thần từ những bước nhảy đồng điệu

Khiêu vũ giúp sức khỏe tinh thần được cải thiện rõ rệt

Tiến sĩ Julia F. Christensen, nhà thần kinh học tại Viện Max Planck (Đức), cho rằng khiêu vũ chính là “ngôn ngữ của cơ thể”. Theo bà, não bộ tiếp nhận các động tác nhảy như một hình thức biểu đạt cảm xúc. Từ thời xa xưa, con người đã sử dụng điệu nhảy trong lễ hội, nghi lễ và các hoạt động cộng đồng như một cách để gắn kết và thư giãn.

Hiện nay, khoa học hiện đại đang xác nhận lại những cảm nhận mang tính bản năng mà tổ tiên chúng ta từng có. Bài viết được đăng tải trên Tạp chí Y khoa The BMJ (Anh) vào năm 2024 đã phân tích 218 thử nghiệm lâm sàng (15 thử nghiệm tập trung chính vào khiêu vũ). Kết quả cho thấy khiêu vũ giúp làm giảm các triệu chứng trầm cảm hiệu quả hơn cả đi bộ, yoga hay các bài tập thể lực thông thường.

Phó giáo sư Michael Noetel từ Đại học Queensland (Australia), tác giả chính của nghiên cứu, lý giải rằng hiệu quả này đến từ sự kết hợp giữa: vận động, âm nhạc và sự tương tác xã hội. Trong một buổi khiêu vũ, người tham gia không chỉ vận động mà còn cảm nhận âm nhạc và kết nối với những người xung quanh. Chính điều đó giúp tinh thần trở nên phấn chấn hơn.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh cần thêm những nghiên cứu quy mô lớn hơn để khẳng định vai trò độc lập của khiêu vũ như một liệu pháp điều trị.

Lợi ích cụ thể từ khiêu vũ

Khả năng cảm nhận nhịp điệu là một phần tự nhiên trong cấu trúc não bộ con người. Khi tham gia khiêu vũ, hệ thần kinh được kích hoạt toàn diện và tạo ra một “bản giao hưởng hóa học” trong cơ thể.

Khi nghe nhạc, não bộ có xu hướng dự đoán trước nhịp hoặc giai điệu tiếp theo. Quá trình này kích hoạt sản sinh dopamine - một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác hưng phấn. Bên cạnh đó, vận động thể chất như nhảy múa giúp tăng sản sinh endorphin - hormone giúp cải thiện tâm trạng và tạo cảm giác thư giãn. Đặc biệt, khi nhảy cùng người khác, cơ thể còn tiết ra oxytocin - hormone góp phần tăng sự tin tưởng và gắn kết xã hội.

Tiến sĩ Christensen cho biết, khi khiêu vũ, người tham gia có thể giải tỏa những cảm xúc khó nói bằng lời thông qua chuyển động cơ thể. Đối với những người đang trải qua trầm cảm, điều này rất quan trọng. Khiêu vũ giúp họ khôi phục “tiếng nói” cảm xúc, kích hoạt các đường dẫn cảm xúc, nhận thức và giác quan. Đây là liệu pháp bổ sung tuyệt vời, tăng hiệu quả cho trị liệu tâm lý truyền thống, đặc biệt với những người khó biểu đạt bằng lời hoặc cảm thấy cô lập.

Ngoài ra, khi nhiều người cùng nhảy, não bộ của họ có thể hoạt động đồng bộ, tức là “bắt sóng” giống nhau. Hiện tượng này được minh chứng khi đo bằng điện não đồ (EEG) - thiết bị ghi lại sóng điện trong não. Khi não bộ cùng nhịp suy nghĩ, con người dễ cảm thấy kết nối, tin tưởng và thấu hiểu nhau hơn. Đây là lý do khiêu vũ không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp gắn kết xã hội hiệu quả.

Khiêu vũ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần

Hiệu quả tích cực của khiêu vũ đã khiến nhiều quốc gia đưa bộ môn này vào các chương trình chăm sóc sức khỏe tinh thần. Tại Anh, Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS) đã tổ chức các lớp khiêu vũ dành cho người cao tuổi mắc chứng sa sút trí tuệ. Mục tiêu là cải thiện trí nhớ, tăng cường vận động nhẹ nhàng và giảm cảm giác cô đơn.

Ở Australia, các lớp khiêu vũ có cấu trúc bài bản được thiết kế cho nhiều nhóm tuổi khác nhau. Chúng giúp cải thiện tâm trạng, khả năng tập trung và tăng động lực sống.

Tại Mỹ, theo khảo sát của tổ chức nghiên cứu Gallup năm 2023, gần 30% người trưởng thành từng trải qua trầm cảm. Tuy nhiên, các dịch vụ trị liệu tâm lý vẫn còn khá đắt đỏ và khó tiếp cận với phần lớn dân số. Trong hoàn cảnh đó, khiêu vũ - một hoạt động vui vẻ, đơn giản và ít tốn kém - đang trở thành một giải pháp thiết thực để cải thiện sức khỏe tinh thần.

Tại Việt Nam, các hoạt động khiêu vũ cũng đang ngày càng phổ biến. Nhiều trung tâm văn hóa, nhà văn hóa thanh niên và phòng tập thể thao tổ chức các lớp như khiêu vũ thể thao, zumba, salsa hay nhảy hiện đại. Đây không chỉ là nơi rèn luyện thể chất mà còn là không gian giao lưu, kết nối cộng đồng và chia sẻ nguồn năng lượng tích cực - đúng như những gì khoa học đã chứng minh.

Còn với những người bận rộn, khiêu vũ tại nhà cũng là một lựa chọn dễ thực hiện. Chỉ cần bật bản nhạc yêu thích, xem video hướng dẫn hoặc tham gia các lớp học trực tuyến, bạn có thể bắt đầu với vài động tác đơn giản để tái tạo năng lượng mỗi ngày.

 

Tại sao khiêu vũ lại là lựa chọn hoàn hảo cho người bệnh Parkinson, trầm cảm?

Infographic: Nấm khiêu vũ có lợi ích gì cho sức khỏe?

Khiêu vũ giúp ngăn ngừa suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi

Khiêu vũ: Giảm run, giảm tê cứng cơ bắp cho người Parkinson