Lợi ích của việc chơi nhạc cụ ở tuối xế chiều

Chơi nhạc cụ hoặc ca hát được cho là giúp duy trì sức khỏe não bộ khi về già.

Giúp tăng cường trí nhớ

Theo bác sĩ Steven Allder, chuyên gia thần kinh tại phòng khám Re:Cognition Health (Vương quốc Anh), khi học nhạc, não phải xử lý đồng thời việc đọc nốt, phối hợp vận động và ghi nhớ giai điệu. Những hoạt động này giúp củng cố mạng lưới thần kinh liên quan đến trí nhớ và khả năng tập trung.

Ông giải thích: “Giống như luyện tập thể dục cho cơ thể, việc luyện nhạc đều đặn giúp củng cố các đường dẫn truyền thần kinh, cải thiện trí nhớ ngắn hạn và khả năng ghi nhớ lâu dài.”

Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy người chơi nhạc thường có khả năng ghi nhớ lời nói và linh hoạt trong tư duy tốt hơn, góp phần làm chậm quá trình suy giảm nhận thức do tuổi tác.

Thúc đẩy khả năng tái tạo của não

Bác sĩ Allder cho biết việc học nhạc sau tuổi 60 giúp kích thích sự hình thành các kết nối thần kinh mới và củng cố những kết nối sẵn có. Mỗi buổi tập đều đòi hỏi sự phối hợp vận động, xử lý âm thanh và giải quyết vấn đề, buộc não bộ phải tự tái cấu trúc và hình thành các kết nối thần kinh mới. Nhờ đó, quá trình học nhạc duy trì tính linh hoạt nhận thức, giúp não thích nghi tốt hơn với những thay đổi do tuổi tác.

Cải thiện khả năng ngôn ngữ và lắng nghe

BS. Allder lý giải: Âm nhạc và ngôn ngữ có nhiều điểm tương đồng trong cách não xử lý âm thanh và nhịp điệu. Ông cho biết: “Khi học nhạc, não được rèn luyện để phân biệt cao độ, âm sắc và nhịp điệu chính xác hơn, từ đó nâng cao khả năng nghe và hiểu lời nói.”

Điều này đặc biệt hữu ích với người lớn tuổi, giúp họ giao tiếp rõ ràng hơn, đặc biệt trong môi trường ồn ào. Ngoài ra, việc tập nhạc còn tăng cường kết nối giữa vùng xử lý ngôn ngữ và thính giác, giúp cải thiện vốn từ và khả năng xử lý lời nói.

Nâng cao sức khỏe tinh thần và cảm xúc

Chơi nhạc không chỉ là niềm vui mà còn là cách tự nhiên để cải thiện sức khỏe tinh thần. Bác sĩ Allder cho biết: “Khi chơi nhạc, cơ thể tiết ra dopamine và endorphin – những chất mang lại cảm giác hưng phấn và động lực, đồng thời giảm hormone căng thẳng cortisol.”

Việc tập trung luyện nhạc còn mang tính thiền định, giúp người chơi tạm rời khỏi lo âu thường nhật và thư giãn hơn. Ngoài ra, tham gia các hoạt động âm nhạc nhóm còn tạo ra sự kết nối xã hội – yếu tố quan trọng giúp cải thiện tâm trạng và chất lượng cuộc sống.

Kích hoạt các vùng chức năng điều hành của não

Học nhạc đòi hỏi khả năng lên kế hoạch, tập trung, xử lý vấn đề và kiểm soát bản thân – đây là những chức năng điều hành quan trọng của não.

Ông Allder giải thích: “Người chơi nhạc phải đọc bản nhạc, phối hợp tay, dự đoán nốt tiếp theo và điều chỉnh tức thì.”

Theo thời gian, việc luyện tập này giúp cải thiện khả năng tập trung, ra quyết định và linh hoạt trong tư duy – những yếu tố then chốt giúp người lớn tuổi duy trì sự độc lập và nhanh nhạy trong cuộc sống.

Kích hoạt nhiều vùng não cùng lúc

Khi học nhạc, gần như toàn bộ não bộ được vận hành: vỏ não vận động điều khiển ngón tay, vỏ thính giác xử lý âm thanh, hồi hải mã đảm nhiệm trí nhớ, tiểu não đảm bảo nhịp điệu và phối hợp, cùng với hệ viền chịu trách nhiệm về cảm xúc và ý nghĩa của âm nhạc.

Ông Allder nhấn mạnh: “Ít có hoạt động nào kích hoạt đồng thời cả nhận thức, vận động và cảm xúc như âm nhạc. Đó là lý do vì sao việc chơi nhạc có tác động sâu rộng đến sức khỏe não bộ lâu dài.”

Giảm nguy cơ sa sút trí tuệ

Dù không có hoạt động nào có thể hoàn toàn ngăn ngừa bệnh sa sút trí tuệ, tuy nhiên việc học nhạc vẫn có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Theo BS. Allder, kích thích nhận thức thông qua âm nhạc giúp xây dựng ‘dự trữ nhận thức’ – khả năng chống chịu của não trước sự lão hóa. Việc củng cố mạng lưới thần kinh và thúc đẩy tính dẻo dai giúp não bù đắp tổn thương khi có dấu hiệu suy giảm.”

Ngoài ra, lợi ích về cảm xúc (như giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng) cũng góp phần bảo vệ não bộ toàn diện hơn.

 

Bảo vệ sức khoẻ não bộ sau đột quỵ bằng đồng?

Tai nghe không dây liệu có ảnh hưởng tới sức khoẻ não bộ?

Tuổi thơ cô đơn có thể làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già

Cải thiện giấc ngủ khi về già