Ngồi càng nhiều, nguy cơ teo não càng cao ?

Ngồi lâu không chỉ ảnh hưởng đến tư thế, thể chất mà còn ảnh hưởng đến não bộ.

Khi ngồi trở thành thói quen khó bỏ

Không khó để nhận ra rằng phần lớn các hoạt động giải trí hiện nay đều gắn với tư thế ngồi: từ xem phim, chơi game đến đọc sách hay lướt mạng xã hội. Thậm chí, đối với những người làm việc văn phòng, thời gian ngồi có thể chiếm gần như toàn bộ thời gian tỉnh táo trong ngày. Và dù nhiều người có thói quen tập thể dục mỗi sáng hoặc tham gia các lớp yoga buổi tối, điều đó không có nghĩa là cơ thể họ được “miễn nhiễm” với tác động tiêu cực từ việc ngồi liên tục.

Theo các chuyên gia tại hệ thống y tế Mayo Clinic (Mỹ), lối sống ít vận động trong thời gian dài có thể dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe như béo phì, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa đường huyết và tăng cholesterol. Nhưng mối liên hệ giữa việc ngồi nhiều và suy giảm chức năng não bộ mới thực sự khiến giới khoa học quan tâm trong thời gian gần đây.

Mối liên hệ giữa ít vận động và sức khỏe não

Theo đó, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Alzherimer và Chứng Mất trí (Alzheimer's & Dementia) đã làm rõ mối liên hệ đáng lo ngại này. Nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học thuộc Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt (Mỹ), với sự tham gia của 404 người từ 50 tuổi trở lên. Phần lớn người tham gia chưa có biểu hiện suy giảm nhận thức khi bắt đầu nghiên cứu, tuy nhiên khoảng 1/3 trong số họ mang gene APOE-ε4. Loại gene này được biết đến là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.

Điều đặc biệt ở nghiên cứu này là số đông người tham gia đều duy trì chế độ vận động hợp lý. Theo thống kê, có đến 87% số người đạt hoặc vượt mức 150 phút hoạt động thể chất từ vừa đến mạnh mỗi tuần, đúng theo khuyến nghị của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC). Tuy nhiên, bên cạnh thời gian vận động, các nhà khoa học cũng thu thập dữ liệu về thời lượng ít vận động, cụ thể là thời gian ngồi mỗi ngày. Kết quả cho thấy, dù có thói quen tập thể dục, trung bình mỗi người vẫn dành tới 13 giờ/ngày để ngồi.

Ngồi nhiều có thể làm não teo lại

Dựa trên dữ liệu từ các cuộc kiểm tra nhận thức và chụp cộng hưởng từ (MRI) não bộ kéo dài trong 7 năm, nhóm nghiên cứu phát hiện hành vi ít vận động trong đó tiêu biểu là ngồi lâu có liên quan đến hiện tượng "mỏng vỏ não" ở các vùng não liên quan đến trí nhớ, đặc biệt là những vùng thường bị ảnh hưởng bởi bệnh Alzheimer.

Thậm chí, ở những người mang gene APOE-ε4, hiện tượng mất chất xám xảy ra rõ rệt hơn tại các thùy trán và thùy đỉnh – những khu vực đóng vai trò then chốt trong việc ghi nhớ và xử lý thông tin.

Điều đáng lo ngại, ngay cả khi người tham gia duy trì mức vận động được đánh giá là tốt, tổn thương tại não bộ do hành vi ít vận động vẫn không được cải thiện rõ rệt. Nói cách khác, việc tập thể dục một lần mỗi ngày có thể chưa đủ để đảo ngược tác động tiêu cực từ thói quen ngồi lâu kéo dài.

TS. Marissa Gogniat (Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt - Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu khẳng định: “Giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer không chỉ là vấn đề tập thể dục đều đặn. Việc giảm thời gian ngồi mỗi ngày cũng quan trọng không kém”.

Mặc dù còn cần thêm các nghiên cứu quy mô lớn hơn để xác nhận kết luận, nhưng phát hiện lần này đã đặt nền móng quan trọng trong cách chúng ta nhìn nhận về lối sống ít vận động. Giữ thói quen tập thể dục là rất cần thiết, nhưng có lẽ chừng đó là chưa đủ. Việc tích cực đứng lên, đi lại, thay đổi tư thế trong ngày, đặc biệt là với những người làm việc văn phòng nên được xem là một phần thiết yếu trong “chiến lược” bảo vệ sức khỏe não bộ.

 

Đau lưng do ngồi nhiều hãy thử ngay 3 bài tập này

Ngồi nhiều độc hại chẳng kém gì hút thuốc

Động tác giảm đau thắt lưng cho người ngồi nhiều

Ngồi nhiều có thể gây hại cho tim, giảm tuổi thọ