Những tiến bộ từ nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trong điều trị ung thư phổi

Các đại biểu, các nghiên cứu viên chụp hình lưu niệm tại Hội nghị nghiên cứu viên ung thư phổi toàn quốc 2024 - Ảnh: MOH.

Đây là nhấn mạnh lời phát biểu của PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương – Thứ trưởng Bộ Y tế tại Hội Nghị nghiên cứu viên ung thư phổi toàn quốc 2024 vừa diễn ra mới đây ở Hà Nội.

Hội nghị có sự tham gia của hơn 100 chuyên gia y tế trong lĩnh vực điều trị ung thư, đặc biệt là chuyên gia về ung thư phổi đến từ các trung tâm ung thư có uy tín trên thế giới và các trung tâm ung thư lớn ở Việt Nam. 

Đây cũng là hội nghị khoa học lần đầu tiên được Bệnh viện K và Công ty AstraZeneca phối hợp tổ chức tại Việt Nam nhằm thúc đẩy sự trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm trong thực hành nghiên cứu ung thư phổi tại Việt Nam và thế giới, hướng tới việc nâng cao năng lực nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng (TNLS) tại các bệnh viện.

TNLS là một giai đoạn quan trọng và cần thiết trong quá trình nghiên cứu và phát triển các giải pháp điều trị hoặc các loại dược phẩm mới, góp phần thay đổi thực hành điều trị, đem lại những tác động tích cực đến sức khỏe con người. Hiện nay, có nhiều nghiên cứu của AstraZeneca đã và đang được triển khai tại Việt Nam với sự tham gia của hơn 6.500 bệnh nhân. Các nghiên cứu được thực hiện trên nhiều bệnh lý khác nhau, đặc biệt là các bệnh không lây nhiễm như ung thư phổi, vốn có tỷ lệ mắc mới cao nhất thế giới và thứ 3 tại Việt Nam.

Với sự hỗ trợ từ Bộ Y tế, sự cam kết từ các chuyên gia y tế, sự tham gia tích cực, chất lượng của các bệnh viện/cơ sở nghiên cứu, sự hợp tác của các tổ chức nghiên cứu quốc tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương tin tưởng rằng trong thời gian tới các cơ sở nghiên cứu sẽ tham gia nhiều nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng hơn nữa, đặc biệt là các nghiên cứu quốc tế, đa trung tâm để góp phần phục vụ cho công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

 

Anh: Phát triển vaccine ngừa ung thư phổi đầu tiên trên thế giới

Vẫn sống khỏe sau 7 năm mắc ung thư phổi di căn não

Hơn 90% người bị ung thư phổi là do thuốc lá

Lần đầu tiên phẫu thuật ung thư phổi bằng robot hiện đại nhất

Trong những năm qua, nhiều bệnh viện ở Việt Nam đã vượt qua các quy trình thẩm định khắt khe của các công ty dược phẩm lớn, các cơ quan, tổ chức quản lý y khoa, quản lý nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng uy tín (FDA, các đơn vị thanh tra độc lập...) để đạt được những yêu cầu về triển khai, cũng như kết quả TNLS, từ năng lực tuyển bệnh, chất lượng dữ liệu nghiên cứu, và việc tuân thủ Thực hành tốt thử thuốc trên lâm sàng (GCP) và các nguyên tắc đạo đức trong nghiên cứu y sinh học...

Tại Hội nghị, TS.BS Nguyễn Ngô Quang, Quyền Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo trực thuộc Bộ Y tế đánh giá cao sự hợp tác và trao đổi kinh nghiệm giữa các đơn vị y tế trong nước với các cơ quan, tổ chức quốc tế trong hoạt động TNLS.

“Ở Việt Nam, số lượng nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng đã tăng nhanh chóng trong những năm gần đây, thể hiện sự nỗ lực và cam kết của các nhà khoa học, bác sĩ và cả hệ thống y tế. Sự tăng trưởng này là minh chứng cho tiềm năng và khát vọng phát triển của chúng ta trong lĩnh vực y tế, phản ánh một nền y tế đang phát triển mạnh mẽ, sẵn sàng hội nhập và cạnh tranh với khu vực và thế giới”, Quyền Cục trưởng cho biết.

Nhiều nghiên cứu triển khai tại Việt Nam đã được báo cáo tại hội nghị với kết quả tích cực, đánh dấu sự tiến bộ rõ nét trong điều trị ung thư phổi nói riêng và trong phòng chống ung thư nói chung, đồng thời cập nhật các kết quả TNLS quan trọng được báo cáo gần đây tại các hội nghị lớn trên thế giới. Các kết quả từ các nghiên cứu này đang và sẽ mang đến những sự thay đổi lớn đối với thực hành lâm sàng điều trị Ung thư phổi.

Đơn cử là nghiên cứu ADAURA trên bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ sau phẫu thuật có đột biến EGFR dương tính mà Việt Nam đã tham gia từ năm 2015 đến nay. Đây là nghiên cứu Pha III toàn cầu đầu tiên chứng minh lợi ích của thuốc TKI thế hệ thứ 3  trên thời gian sống còn toàn bộ (OS), cũng như thời gian sống còn không bệnh (DFS) của nhóm bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ sau phẫu thuật có đột biến EGFR dương tính, so với giả dược.

Chia sẻ về TNLS tại Việt Nam, GS.TS.BS. Lê Văn Quảng – Giám đốc bệnh viện K cho biết: “Trong số nhiều TNLS được thực hiện ở Việt Nam, nghiên cứu trên bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn bệnh tiến triển tại chỗ quá chỉ định phẫu thuật là một trong những nghiên cứu được báo cáo tại Hội nghị ASCO 2024 vừa diễn ra tại Hoa Kỳ. Kết quả nghiên cứu vượt ngoài sự mong đợi với thời gian sống thêm cho bệnh nhân không tiến triển bệnh không chỉ là vài tháng mà đến 39,1 tháng. Đây là thành quả của sự hợp tác và nỗ lực chung của các nghiên cứu viên ở nhiều bệnh viện trên cả nước”.

Lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo cùng với các lãnh đạo bệnh viện và các nghiên cứu viên đã cùng nhìn lại hành trình phát triển trong những thập kỷ qua của TNLS, đồng thời trao đổi về những thách thức và giải pháp cải tiến các quy trình, phương pháp thực hiện và mở rộng mạng lưới các cơ sở y tế tham gia TNLS tại Việt Nam.

Phó Giám đốc bệnh viện K cũng nhận định do điều kiện kinh tế, các rào cản nên Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn trong điều trị các bệnh lý ung thư phổi. Sự có mặt của các thuốc điều trị mới cùng với tiến bộ phương tiện chẩn đoán điều trị thì tỷ lệ sống thêm của ung thư phổi giai đoạn muộn trước đây chỉ tính bằng tháng, bây giờ có thể tính bằng năm, thậm chí là nhiều năm.

“Trong thời gian vừa qua, kinh phí cho nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng của công ty AstraZeneca tại Việt Nam là hơn 70 triệu USD. Đối với chúng tôi, trên cả sự đầu tư tài chính, đây là những khoản đầu tư cho nhân loại. Chúng tôi không chỉ muốn thúc đẩy những phương pháp điều trị tiên tiến mà còn hướng tới tham vọng táo bạo hơn, đó là loại bỏ ung thư, trong đó có ung thư phổi như là một nguyên nhân gây tử vong” - Ông Atul Tandon, Tổng Giám đốc AstraZeneca Việt Nam chia sẻ.

Tổng Giám đốc AstraZeneca Việt Nam cho biết, để làm được điều này, không chỉ nghiên cứu đưa ra các phương pháp điều trị tiên tiến mà AstraZeneca còn đang tập trung vào các khía cạnh khác như nâng cao nhận thức về bệnh, tăng cường phòng ngừa, tầm soát, chẩn đoán sớm và chăm sóc bệnh nhân.

Vào năm 2023, AstraZeneca và Bộ Y tế đã ký kết hợp tác chiến lược kéo dài 5 năm nhằm thắt chặt mối quan hệ song phương và thúc đẩy hợp tác toàn diện trong nghiên cứu và phát triển, sản xuất dược phẩm, phòng và kiểm soát bệnh tật, và phát triển hệ thống y tế bền vững.

 

Từ 2006, Công ty AstraZeneca đã đầu tư 70 triệu USD vào R&D để tiến hành các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, góp phần tăng cường năng lực nghiên cứu của Việt Nam và giúp bệnh nhân tiếp cận sớm hơn với các loại thuốc tiên tiến nhất. AstraZeneca hiện đang có 65 nghiên cứu đã và đang được triển khai tại gần 50 bệnh viện trên cả nước.

Song song với việc đầu tư vào TNLS, năm 2023, AstraZeneca đã ra mắt "Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Y tế" với sự hợp tác của Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam (VYPA), nhằm đẩy nhanh ứng dụng khoa học và công nghệ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào chẩn đoán sớm và sàng lọc các bệnh không lây nhiễm (NCDs) phổ biến trong cộng đồng, trong đó có ung thư phổi.

Trong năm đầu tiên triển khai, “Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Y tế” đã được triển khai tại 5 thành phố lớn là Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ và Thừa Thiên Huế với hơn 60 bệnh viện tham gia và sàng lọc các bệnh về phổi, trong đó có ung thư phổi, cho hơn 100.000 người.