Những nguyên nhân thường gặp gây vàng da, ứ mật

Sắc tố mật tăng cao trong máu có thể gây vàng da, vàng mắt

Tình trạng vàng da, ứ mật thường xảy ra khi cơ thể không thể xử lý được sắc tố mật từ các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Thông thường, sắc tố mật thường theo máu tới gan, nơi chúng được liên kết với dịch mật rồi chảy qua đường mật tới đường tiêu hóa, sau đó đào thải ra ngoài.

Tuy nhiên, nếu có vấn đề với quá trình này, sắc tố mật có thể tích tụ trong máu và gây ra tình trạng vàng da. Dưới đây là một vài nguyên nhân thường gặp gây vàng da, ứ mật:

Viêm gan

Viêm gan có thể khiến lá gan bị tổn thương, từ đó không thể loại bỏ sắc tố mật ra khỏi máu một cách hiệu quả. Viêm gan thường được chia thành viêm gan A (bệnh do ngộ độc thực phẩm và thường có thể tự khỏi), viêm gan B và viêm gan C (các bệnh do virus, lây truyền qua máu hoặc dịch cơ thể).

Tắc ống dẫn mật

Một khi các sắc tố mật đã được liên kết với dịch mật, chúng sẽ tiếp tục di chuyển qua đường mật để tới tuyến tụy, sau đó tới ruột non rồi bài tiết ra ngoài. Tuy nhiên, nếu hệ thống ống dẫn mật bị tắc, các sắc tố mật sẽ không được đào thải ra khỏi cơ thể, dần tích tụ lại và gây ra tình trạng vàng da, ứ mật.

Tắc ống dẫn mật do sỏi mật là một nguyên nhân phổ biến gây vàng da, ứ mật

Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất khiến ống mật bị tắc nghẽn là do sỏi mật. Đây là các viên sỏi hình thành do dịch mật ngưng đọng lại từ hàm lượng dư thừa cholesterol, sắc tố mật. Ngoài ra, sỏi mật cũng có thể hình thành do túi mật không đào thải hết dịch mật. Viên sỏi mật có thể lọt vào các ống dẫn mật, gây tắc nghẽn và làm tăng bilirubin trong máu.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, ung thư tuyến tụy hoặc ung thư ống mật cũng có thể là nguyên nhân gây ứ mật.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc

Dùng nhiều một số loại thuốc như acetaminophen (Tylenol), các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs), amiodarone… cũng có thể gây tổn thương gan, dẫn tới vàng da.

Vàng da sơ sinh

Đa số trẻ sơ sinh đều gặp phải tình trạng vàng da sinh lý trong vài ngày đầu sau sinh. Nguyên nhân là do ở trẻ sơ sinh, tốc độ phá vỡ hồng cầu nhanh hơn, dẫn đến nồng độ bilirubin trong máu tăng cao. Thêm vào đó, gan của trẻ vẫn chưa hoàn thiện để có thể xử lý hết lượng sắc tố mật dư thừa đó. Tình trạng vàng da sinh lý thường tự khỏi sau khoảng 1 tuần mà không cần điều trị.

Quy trình phẫu thuật cắt túi mật thế nào, có nguy hiểm không?

Chủ tịch UBND TP Hà Nội ký Công điện chỉ đạo phòng dịch COVID-19

Hà Nội phát hiện 1 ca COVID-19

Phát hiện nhiều ca COVID-19 trong cộng đồng, Thủ tướng đưa ra biện pháp cấp bách

Nên đọc

Một số trẻ sơ sinh cũng có thể bị vàng da khi không nhận được đủ sữa mẹ. Theo đó, khi sữa mẹ chưa về, trẻ sẽ nhận được ít dưỡng chất hơn và nhu cầu đi tiêu cũng thấp hơn. Điều này có thể dẫn đến tăng tái hấp thu bilirubin trong ruột, gây ra tình trạng vàng da.

Ảnh hưởng của bệnh tim mạch

Tăng bilirubin máu cũng có thể liên quan đến một số bệnh tim mạch. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy những người mắc bệnh tim bẩm sinh có nguy cơ hình thành sỏi mật cao hơn đáng kể so với người bình thường. Điều này khiến họ có nguy cơ bị vàng da, ứ mật cao hơn nếu viên sỏi mật lọt vào ống dẫn mật, gây ứ tắc dịch mật.

Người bị bệnh tim bẩm sinh cũng có nguy cơ bị tổn thương gan cao hơn do trái tim không co bóp hiệu quả, làm giảm cung cấp máu giàu oxy cho các cơ quan trong cơ thể.

Để giảm thiểu tình trạng vàng da, ứ mật, bạn nên chú ý hạn chế uống nhiều rượu bia. Các thức uống có cồn này có thể ảnh hưởng tới cách cơ thể bài tiết dịch mật, từ đó làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật, gây viêm tụy, viêm gan, gan nhiễm mỡ… Ngoài ra, bạn cũng nên tránh bổ sung quá nhiều vitamin A vì liều quá cao (trên 40.000IU vitamin A) có thể gây tổn thương gan, vàng da, ứ mật.

Đồng thời, bạn có thể tham khảo sử dụng bài thuốc từ 8 thảo dược quý gồm uất kim, chi tử, hoàng bá, sài hồ, nhân trần, diệp hạ châu, chỉ xác, kim tiền thảo. Với khả năng tác động toàn diện lên hệ thống gan mật, bài thuốc này giúp tăng cường chức năng gan, lợi mật, tăng vận đường mật. Nhờ đó, sử dụng đúng cách sẽ giúp giảm triệu chứng vàng da, hỗ trợ bài mòn và ngăn hình thành sỏi mật, cân bằng lại hoạt động gan mật nói chung.

Vi Bùi H+ (Theo Verywellhealth)