Trung Quốc: Lần đầu tiên ghép gan lợn chỉnh sửa gene thành công lên người còn sống

Các bác sĩ đang ghép gan lợn chỉnh sửa gene cho bệnh nhân 71 tuổi tại Bệnh viện Liên kết Số một, thuộc Đại học Y An Huy (Trung Quốc) vào ngày 17/5 - Ảnh: CGTN.

Theo thông cáo từ Bệnh viện Liên kết Số một Trung Quốc, thuộc Đại học Y An Huy, đây là ca phẫu thuật ghép gan lợn cho người sống đầu tiên trên thế giới. Gan lợn chỉnh sửa gene đã được ghép lên cơ thể một bệnh nhân nam 71 tuổi bị bệnh ung thư gan thùy phải khổng lồ.

Ca phẫu thuật được thực hiện bởi nhóm của Giáo sư Sun Beicheng từ Bệnh viện liên kết số 1 của Đại học Y An Huy, phối hợp với nhóm của Giáo sư Wei Hongjiang từ Đại học Nông nghiệp Vân Nam vào ngày 17/5.

Theo Global Times, trong quá trình phẫu thuật, khối u ở gan phải của bệnh nhân đã được cắt bỏ. Gan trái còn lại của bệnh nhân cũng không đáp ứng đủ chức năng cần thiết. Lá gan lấy từ lợn chỉnh sửa gene đã được các nhà khoa học ghép vào hố gan phải của bệnh nhân. Ca phẫu thuật diễn ra suôn sẻ và quá trình tiết mật bắt đầu ngay lập tức.

Theo nhóm nghiên cứu, lá gan lợn được kíp mổ sử dụng nặng 514g lấy từ một con lợn 11 tháng tuổi, được chỉnh sửa 10 gene để ghép cho bệnh nhân. Con lợn do nhóm nghiên cứu Đại học Nông nghiệp Vân Nam nuôi.

7 ngày sau ca ghép, bệnh nhân đã có thể tự di chuyển mà không có bất kỳ phản ứng đào thải cấp tính nào xảy ra, không gặp bất thường về đông máu. Chức năng gan trở lại bình thường, với mức độ tiết mật hàng ngày khoảng 200 ml.

"Đây là dấu mốc của kỹ thuật cấy ghép gan lợn dị chủng trên người sống, mở đường cho việc cấy ghép hoàn toàn trong tương lai", Giáo sư Sun Beicheng cho biết, theo CGTN (tên mới của kênh truyền hình CCTV News).

Việc cấy ghép dị chủng (xenotransplant - cấy ghép mô, tế bào sống, cơ quan nội tạng từ loài này sang loài khác) thành công từ lợn biến đổi gene sang người sống đã mở ra cơ hội sống cho rất nhiều bệnh nhân cần ghép tạng. Đây cũng là ca phẫu thuật ghép dị chủng thứ 5 cho người sống trên toàn cầu.

Trước đó, bệnh nhân được áp dụng các cách điều trị bệnh ung thư gan thùy phải nhưng không hiệu quả và phải đối mặt với tình trạng sức khỏe nguy kịch do các lựa chọn điều trị hạn chế. Trên nguyên tắc nhân đạo, với sự đồng ý của bệnh nhân và người nhà, các bác sĩ đã thành lập ủy ban học thuật để phê duyệt và tiến hành ca cấy ghép dị chủng.

Ca phẫu thuật tạo điều kiện thiết lập các tiêu chuẩn toàn cầu cho việc cấy ghép gan lợn, sử dụng chất ức chế miễn dịch và quản lý chu phẫu đối với ghép gan dị chủng. Điều này giúp đưa các ca mổ tương tự vào thực hành lâm sàng, theo Global Times.

Cấy ghép nội tạng lợn

Theo CGTN, phương pháp cấy ghép dị chủng (xenotransplant) là phương pháp cấy ghép nội tạng từ loài này sang loài khác, đặc biệt là từ lợn sang người, đã là nguyện vọng từ lâu của các bác sĩ phẫu thuật do tình trạng "khan hiếm" nội tạng hiện có của con người.

Các nhà khoa học đang đặt hy vọng vào lợn như những "người hiến tạng tiềm năng", do sự tương thích về kích thước và giải phẫu giữa các cơ quan của lợn và con người. Tuy nhiên, xu hướng tự nhiên của cơ thể con người là từ chối các cơ quan được cấy ghép ngoại lai, cùng với nguy cơ lây nhiễm từ các virus trong nội tạng lợn bị nhiễm bệnh trước đó, đặt ra những thách thức đáng kể cho các ca cấy ghép này.

Các ca cấy ghép dị chủng đầu tiên trên thế giới lên cơ thể người đều được tiến hành ở Mỹ. Bệnh nhân đầu tiên là một bệnh nhân 57 tuổi được ghép tim lợn và sống sót sau 60 ngày sau ca phẫu thuật. Người đàn ông thứ hai nhận được trái tim lợn vào năm 2023 và sống sót được 40 ngày.

Trường hợp thứ 3 là một người đàn ông 62 tuổi bị suy thận giai đoạn cuối ở Massachusetts, được cấy ghép thận lợn chỉnh sửa gene vào tháng 3/2024 và đã qua đời gần 2 tháng sau ca cấy ghép. Ca cấy ghép dị chủng thứ 4 ở người sống được tiến hành trên một phụ nữ 54 tuổi đến từ New Jersey, sử dụng một con lợn chỉ có một biến đổi gene duy nhất. 

 

Người đầu tiên ghép thận lợn chỉnh sửa gene đã qua đời

Mỹ thực hiện ca ghép thận lợn đầu tiên cho người bệnh thận

Người thứ 2 trên thế giới được ghép tim lợn đã qua đời

Kỷ lục mới trong ca cấy ghép thận lợn biến đổi gene cho người