Lợi ích từ việc ăn uống theo mùa

Sử dụng nông sản theo mùa: tăng giá trị dinh dưỡng, giảm phát thải, tiết kiệm chi phí

Giảm phát thải, bảo vệ môi trường

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, “ăn uống theo mùa” là việc sử dụng nông sản được trồng và thu hoạch đúng thời điểm sinh trưởng tự nhiên trong năm. Khi cây trồng phát triển trong điều kiện khí hậu thuận lợi, nhu cầu áp dụng các biện pháp nhân tạo như nhà kính, chiếu sáng hoặc sưởi ấm giảm đi đáng kể - từ đó tiết kiệm năng lượng hiệu quả.

Thực phẩm sử dụng đúng mùa cũng rút ngắn quãng đường từ nông trại đến bàn ăn. Sau khi thu hoạch, nông sản được tiêu thụ nhanh tại khu vực lân cận, giảm nhu cầu bảo quản lạnh và vận chuyển đường dài - hai khâu tiêu tốn nhiều điện, cũng như nhiên liệu nhất trong chuỗi cung ứng thực phẩm. 

Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), chuỗi cung ứng thực phẩm hiện tạo ra gần 1/3 tổng lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Một chùm nho hay quả cà chua nhập khẩu có thể di chuyển hàng nghìn cây số trước khi đến tay người tiêu dùng, để lại lượng phát thải cao gấp nhiều lần so với nông sản địa phương.

Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) cũng cảnh báo, khoảng 1/3 lượng thực phẩm toàn cầu bị lãng phí mỗi năm. Nếu mỗi người giảm 30% lượng thực phẩm bị bỏ đi, phát thải khí nhà kính toàn cầu có thể giảm tới 8%. Bên cạnh đó, còn hạn chế khí methane (CH₄) - loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh gấp 25 lần CO₂ - phát sinh từ rác thực phẩm phân hủy.

Tăng giá trị dinh dưỡng, hỗ trợ sức khỏe

Từ góc độ dinh dưỡng, thực phẩm đúng mùa thường có chất lượng cao hơn nhờ được trồng trong môi trường tự nhiên, không bị ép chín hay kích thích sinh trưởng. Rau củ quả hấp thụ đủ ánh sáng và khoáng chất, nên hàm lượng vitamin, chất xơ và hợp chất chống oxy hóa cao hơn.

Ngược lại, thực phẩm trái mùa phải dựa vào biện pháp nhân tạo như chiếu sáng và thuốc bảo vệ thực vật để duy trì năng suất. Ngoài nguy cơ tồn dư hóa chất, việc bảo quản lạnh kéo dài cũng làm hao hụt dưỡng chất và giảm hương vị thực phẩm.

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cơ thể con người có “nhịp sinh học dinh dưỡng” - tức nhu cầu năng lượng, nước và vitamin thay đổi theo mùa. Khi sử dụng thực phẩm đúng mùa, cơ thể dễ thích nghi với thời tiết, hỗ trợ tiêu hóa, tăng sức đề kháng và giảm nguy cơ rối loạn chuyển hóa.

Tối ưu chi phí

Ăn uống theo mùa không chỉ mang lại lợi ích sức khỏe và môi trường, mà còn giúp tối ưu chi phí trong sản xuất và tiêu dùng. Cây trồng đúng mùa có năng suất cao, ít sâu bệnh, nên chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật...giảm. Nhờ đó, giá bán đến tay người tiêu dùng thường thấp hơn so với hàng trái vụ hoặc nhập khẩu.

Với nông sản địa phương, khoảng cách vận chuyển ngắn giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm hao hụt và chi phí lưu kho. Chuỗi cung ứng ngắn hơn cũng đồng nghĩa lượng rác thải từ bao bì đóng gói giảm đáng kể. Khi người dân ưu tiên hàng nội địa, nông dân có đầu ra ổn định hơn, nguồn cung thực phẩm tươi được đảm bảo và hệ thống phân phối hoạt động hiệu quả hơn.

Đây chính là mô hình tiêu dùng có lợi cho cả 3 phía: người sản xuất, người tiêu dùng và môi trường. Bữa ăn hàng ngày vì thế không chỉ có giá trị dinh dưỡng, mà còn trở thành một “mắt xích” quan trọng trong chuỗi phát triển bền vững.

 

Lý do khiến bạn mệt mỏi dù đã chú ý ăn uống lành mạnh

Ăn uống khoa học giúp người cao tuổi kiểm soát mỡ máu

Sắp xếp gian bếp khoa học để ăn uống lành mạnh hơn

Ăn uống lành mạnh hơn nhờ các mối quan hệ xã hội