Cà tím: Lợi ích sức khỏe và những lưu ý khi sử dụng

Cà tím là loại thực phẩm được tiêu thụ phổ biến tại Việt Nam

Cà tím là thực phẩm phổ biến ở nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Với vị ngọt nhẹ, mềm và dễ chế biến, cà tím thường được nướng, kho, hay hấp.

Không đơn thuần là món ăn dân dã, cà tím còn được đánh giá cao về giá trị dinh dưỡng. Loại thực phẩm này chứa rất ít carbohydrate, nhiều chất xơ và giàu hợp chất chống oxy hóa - những yếu tố quan trọng hỗ trợ bảo vệ và duy trì sức khỏe.

Sau đây là một số lợi ích từ cà tím.

Hỗ trợ kiểm soát cân nặng

Cà tím hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ 3 đặc điểm chính: ít carbohydrate, giàu chất xơ và chứa ít calo.

Với hàm lượng carbohydrate thấp - cà tím phù hợp với các chế độ ăn giảm tinh bột hoặc giảm cân. Lượng chất xơ dồi dào giúp tạo cảm giác no lâu, hạn chế ăn vặt và giảm lượng thức ăn nạp vào. Ngoài ra, do chứa ít calo, cà tím giúp cơ thể kiểm soát tổng năng lượng hấp thụ mỗi ngày, từ đó hỗ trợ kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Bổ sung nhiều dưỡng chất quan trọng

Cà tím cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng như mangan, folate và kali.

Mangan tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate, cholesterol và glucose (đường), đồng thời góp phần duy trì sức khỏe của xương. Folate (vitamin B9) cần thiết cho việc tạo ADN và hồng cầu, từ đó hỗ trợ quá trình phát triển tế bào và giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Kali là chất điện giải quan trọng, giúp ổn định nhịp tim, đồng thời hỗ trợ hoạt động của cơ bắp và hệ thần kinh.

Bảo vệ tim mạch

Màu tím của cà tím đến từ anthocyanin (sắc tố thực vật có khả năng chống oxy hóa mạnh). Hợp chất này giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa LDL (lipoprotein tỷ trọng thấp, hay còn gọi là cholesterol “xấu”).

Khi LDL bị oxy hóa, mảng xơ vữa dễ hình thành trong thành mạch, làm máu lưu thông kém, dẫn đến nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Vì vậy, việc bổ sung cà tím trong chế độ ăn có thể giúp bảo vệ tim mạch và hệ tuần hoàn hiệu quả hơn.

Ổn định đường huyết

Cà tím thuộc nhóm thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp. Nhờ đặc điểm này, cà tím là lựa chọn phù hợp cho người mắc đái tháo đường hoặc cần kiểm soát đường huyết. Chất xơ trong cà tím còn giúp làm chậm hấp thu đường, hạn chế tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau bữa ăn.

Tốt cho não bộ

Phần vỏ cà tím chứa nasunin (một loại anthocyanin). Nasunin giúp bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương, cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ truyền tín hiệu giữa các xinap (điểm kết nối của tế bào thần kinh).

Nhờ vậy, ăn cà tím có thể giúp tăng cường trí nhớ, khả năng tập trung và hỗ trợ duy trì sức khỏe não bộ, đặc biệt ở người lớn tuổi.

Hỗ trợ phòng ngừa ung thư

Nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn giàu rau củ, trong đó có cà tím, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính và ung thư.

Thực phẩm họ Cà như cà tím chứa SRGs (solasodine rhamnosyl glycosides). Một số bằng chứng ban đầu cho thấy SRGs có thể ức chế tế bào ung thư đại trực tràng, tuy nhiên cần thêm nghiên cứu để xác định rõ tác động này.

Giàu chất chống oxy hóa

Cà tím chứa nhiều polyphenol (nhóm hợp chất chống oxy hóa tự nhiên có nhiều trong thực vật), bao gồm acid phenolic và flavonoid.

Những chất này giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm lão hóa tế bào và giảm viêm trong cơ thể. Anthocyanin có trong cà tím cũng góp phần hạn chế tình trạng béo phì.

Một số lưu ý khi ăn cà tím

Cà tím thuộc họ Cà (Solanaceae) cùng với cà chua, khoai tây và ớt chuông. Những loại thực phẩm này chứa alkaloid (hợp chất tự nhiên có nitơ, đôi khi gây phản ứng viêm ở người nhạy cảm). Người bị viêm khớp hoặc bệnh viêm mạn tính nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Cà tím cũng chứa oxalat (hợp chất có thể kết tinh tạo sỏi thận). Người bị bệnh thận hoặc có tiền sử sỏi thận nên hạn chế ăn quá nhiều. Dị ứng với cà tím tuy hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra, biểu hiện bằng nổi mề đay, ngứa hoặc sưng môi. Khi gặp triệu chứng bất thường, nên ngừng ăn và đến ngay cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.

Cách chế biến giữ trọn dinh dưỡng

Nên chọn cà tím tươi, vỏ căng bóng, cuống xanh, không bị dập hoặc héo. Khi mua về, nên rửa sạch và ngâm trong nước muối loãng vài phút để giảm vị chát, loại bỏ nhựa và giúp cà không bị thâm đen sau khi cắt.

Cà tím hút dầu mạnh, vì vậy không nên chiên ngập dầu. Các món hấp, luộc, kho ít dầu hoặc nướng là lựa chọn tốt hơn, vừa ngon miệng vừa đảm bảo dinh dưỡng.

 

Biến cà tím thành món xào đưa cơm

Người bệnh đái tháo đường có nên ăn cà tím?

Ăn cà tím có giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim?

Những nguy cơ khi ăn cà tím trong thời kỳ mang thai