Bạn đọc viết

Cây quen, thuốc quý: Ba kích!

SUCKHOE+ | Ba kích là dược liệu quen thuộc ở vùng trung du và miền núi nước ta. Với thành phần đa dạng, rễ ba kích được nghiên cứu và sử dụng nhằm hỗ trợ tăng cường sức khỏe hiệu quả.

24/09/2025 13:43

Ba kích là loại thảo dược với nhiều công dụng cho sức khỏe

Bộ Y tế: Đảm bảo cấp cứu, điều trị cho người dân trong siêu bão Ragasa

Hỗ trợ trẻ vượt qua nỗi sợ bị bỏ lỡ - FOMO

Bão Ragasa khả năng suy yếu, nhưng không được chủ quan

7 loại thực phẩm giúp răng khỏe, nướu chắc

Nguồn gốc và phân bố

Ba kích có tên khoa học Morinda officinalis How, thuộc họ Cà phê (Rubiaceae). Cây còn được gọi là dây ruột gà, ba kích thiên, liền châu ba kích...

Ba kích mọc hoang ở rừng, tại nhiều tỉnh như Quảng Ninh, Phú Thọ, Tuyên Quang, Lạng Sơn. Ngoài ra, cây cũng được gây trồng bằng bằng cách hom (cành hoặc mầm được cắt ra để trồng), chủ yếu vào mùa Xuân. Sau khoảng 5 năm, rễ có thể được thu hoạch làm dược liệu.

Đặc điểm thực vật

Ba kích là dây leo sống nhiều năm, thân non màu tím, có lông; lá mọc đối, thuôn dài 4-14 cm, rộng 2,5-6 cm. Hoa nhỏ màu trắng vàng, mọc thành cụm ở kẽ lá, đầu cành. Quả tròn, khi chín màu đỏ.

Bộ phận dùng

Bộ phận dùng chủ yếu là rễ. Rễ được thu hái vào mùa Thu - Đông, sau đó rửa sạch, cắt bỏ rễ con. Rễ có thể phơi hoặc sấy khô trước khi sử dụng.

Rễ cây ba kích, hay còn gọi là củ ba kích, là bộ phận được dùng làm thuốc - Ảnh: Internet

Hoạt chất

Trong rễ ba kích có nhiều nhóm chất khác nhau:

- Anthraglucosid: Tectoquinon, Alizarin, Lucidin, Rubiadin…

- Iridoid glucosid: Asperulosid, Monotropein, Morindolid, Morindin…

- Sterol: β-sitosterol, Oxisosterol…Vitamin: C, B1…

- Các lacton, khoáng chất (K, Na, Mg, Fe, Zn, Cu…), cùng với đường, tinh dầu và acid hữu cơ.

Tác dụng dược lý

- Cải thiện sức khỏe sinh lực nam giới: Ba kích được sử dụng trong các trường hợp suy nhược thể lực, rối loạn cương dương… nhờ đặc tính bổ thận tráng dương, mạnh gân cốt từ rễ cây.

- Tăng cường giải độc, nâng cao sức đề kháng.

- Giảm viêm, hạn chế phù nề.

- Hỗ trợ tim mạch, chiết xuất rễ có thể giúp làm hạ huyết áp, lợi tiểu.

- Góp phần cải thiện sức khỏe người cao tuổi: giảm mệt mỏi, đau mỏi xương khớp, đồng thời giúp ăn ngon, ngủ tốt hơn.

Trong y học cổ truyền, ba kích được mô tả có vị cay, tính hơi ấm, tác động đến các tạng: tỳ (lá lách), tâm (tim), can (gan), thận (cật) và vị (dạ dày).

Lưu ý sử dụng

- Người có biểu hiện sốt nhẹ về chiều, người bị táo bón hoặc huyết áp thấp không nên dùng.

- Tuyệt đối không lạm dụng rượu ba kích để tránh tác dụng phụ, thậm chí khiến tình trạng bệnh nặng hơn.

Bài viết mang tính tham khảo, không thay thế cho chẩn đoán hay chỉ định điều trị y khoa.