Thần kinh

Lý giải chứng sợ kim tiêm và cách vượt qua

SUCKHOE+ | Chứng sợ kim tiêm (trypanophobia) không chỉ xảy ra ở trẻ em mà cả người lớn. Nỗi sợ này bắt nguồn từ đâu và làm thế nào để vượt qua nỗi sợ kim tiêm?

14/06/2023 13:07

Vì sao nhiều người sợ tiêm đến mức ám ảnh?

7 dưỡng chất giúp tim khỏe mạnh

Kiểm soát huyết áp từ nước ép củ dền

Ai nên thận trọng khi ăn gừng?

Vì sao thấy chóng mặt và buồn nôn khi tắm?

Chứng sợ kim tiêm là gì?

Trypanophobia (chứng sợ kim tiêm) khiến nhiều người không dám xét nghiệm máu, bỏ qua những vaccine quan trọng và các dịch vụ y tế khác. Có đến 25% người trưởng thành và hầu hết trẻ em bị ảnh hưởng bởi chứng sợ kim tiêm.

Theo Eric Curcio, trợ lý y khoa Trường Y Đại học California, Los Angeles, Mỹ: Với khoảng 1/3 những người mắc chứng sợ kim tiêm, nỗi sợ hãi bắt nguồn từ một sự cố chấn thương (như bị giữ để tiêm khi còn nhỏ, phải trải qua những lần lấy máu đau đớn, hoặc bị ám ảnh bởi những chiếc kim lớn).

Với những người còn lại, nỗi sợ có thể đơn giản là từ khuynh hướng di truyền hoặc do sinh học. Ông lý giải: Một thứ gì đó trong chất hóa học của những người này gây ra phản ứng vasovagal - khi nhìn thấy cây kim, nhịp tim và huyết áp sẽ giảm xuống đột ngột, bắt đầu cảm giác khủng khiếp hay thậm chí bất tỉnh. Ông chỉ ra rằng khoảng thời gian chờ tiêm, kết hợp với nỗi sợ hãi những thứ vô hình thường tồi tệ hơn cơn đau ngắn ngủi khi tiêm thực tế.

Cách vượt qua nỗi sợ kim tiêm

Các chuyên gia chia sẻ một số cách sau đây giúp bạn đối mặt với nỗi sợ hãi và chăm sóc sức khỏe của mình:

Dùng kem gây tê

PGS Curcio cho biết: Nếu bạn thoa kem bôi ngoài da không kê đơn có 4% lidocaine khoảng 30 phút trước khi tiêm hoặc lấy máu, bạn thậm chí sẽ không cảm thấy đang bị kim đâm. Bạn cũng có thể hỏi bác sĩ về Emla - một loại thuốc kê đơn mạnh hơn một chút.

Nói ra nỗi sợ kim tiêm

Theo nhà trị liệu nhận thức hành vi Lienna Wilson, ở New Jersey, Hoa Kỳ: Đừng ngại ngần. Hãy chia sẻ với bác sĩ về việc bạn đã từng bị ám ảnh về lần tiêm trong quá khứ và nỗi sợ hãi với kim tiêm. Một dịch vụ tốt sẽ cố gắng làm cho bạn thoải mái nhất có thể. Hoặc họ sẽ giúp bạn phân tâm trong lúc tiêm bằng cách nói về điều gì đó ngoài lề.

Tựa vào đâu đó

Nếu bạn cảm thấy không ổn, chóng mặt hay như sắp ngất, hãy ngả người xuống và kê cao hai chân. Việc này sẽ giúp tăng huyết áp (nếu đang hạ huyết áp) và chống lại phản ứng vasovagal.

Đánh lạc hướng

Nhìn vào điện thoại và xem những video có thể giúp bạn vui vẻ hay thư giãn sẽ góp phần đánh lạc hướng, làm phân tán sự chú ý của bạn trong lúc tiêm.

Thử liệu pháp tiếp xúc (Exposure Therapy)

Khi mọi người sợ hãi điều gì đó, họ có xu hướng tránh những đồ vật, hoạt động hoặc tình huống khiến họ sợ. Liệu pháp tiếp xúc là một phương pháp điều trị tâm lý được phát triển để giúp mọi người đối mặt với nỗi sợ hãi của họ. Với cách này, bạn dần dần để mình nhìn thấy những thứ làm bạn sợ hãi. Bạn cần thời gian để cải thiện dần, bằng cách nhìn vào hình ảnh của một cây kim, sau đó xem video một người cầm ống tiêm và cuối cùng là chính bạn cầm kim tiêm.

Nếu áp dụng các biện pháp trên nhưng nỗi ám ảnh kim tiêm vẫn không được cải thiện, khiến bạn vẫn đang tránh các loại vaccine và xét nghiệm y tế cần thiết, đã đến lúc bạn cần có sự tư vấn của bác sĩ về liệu có nên dùng loại thuốc chống lo âu.