Tôi thường đặt tiêu đề cho các trang nhật ký của mình, nơi tôi ghi chép lại các cuộc phỏng vấn, thông tin các cuộc hẹn, những suy nghĩ kỳ quặc hoặc sự khủng hoảng của bản thân. Ghi chép nhật ký lần này bắt đầu từ ngày 17/6/2019 với cái tên “Chờ gió mùa – Waiting for the monsoon”.

Mùa hè Ấn Độ luôn mê hoặc tôi, và tôi đã đến New Delhi, tận mắt trải nghiệm khí hậu khắc nghiệt ở đây. Nhiệt độ tăng đến mức vô nhân đạo: Những ngày 125 độ F (xấp xỉ 50 độ C) không phải là chưa từng có, những ngày 110 độ hay 43 độ C là phổ biến, với độ ẩm đôi khi lên tới 100%. Và những người dân nghèo nơi đây đang phải chịu đựng nắng nóng và sự thiếu thốn nước ngọt đều đang lo lắng mong chờ những cơn mưa. Dự báo, gió mùa Tây Nam mang theo hơi ẩm sẽ bao trùm đất nước 1,3 tỷ dân này. Nhiều tuần trong tháng 6 và tháng 7, mây đen tụ lại và cả đất nước giống như đang theo dõi một cách ám ảnh diễn biến của các cơn mưa. Nếu mưa nhiều hơn bình thường 10% là lũ lụt thảm khốc; Ít hơn 10% có thể có nghĩa là hạn hán và nạn đói. Và rồi, cơn mưa trút xuống, giống như sông trời bị vỡ, nước đổ xuống trong nhiều tuần với lượng mưa tương ứng 40 inch (tương đương 101cm nước). Nhiệt độ qua đêm giảm đáng kinh ngạc từ 20 đến 30 độ. “Gió mùa đã tới.” là dòng cuối cùng tôi ghi trên trang nhật ký nhòe nước của mình trước khi rời New Delhi đến Uttar Pradesh để tường thuật câu chuyện về chiến dịch xây dựng nhà vệ sinh gây sốt của Ấn Độ vào ngày 4/7/2019.

Và một khoảng thời gian dài sau đó, tôi đã không ghi được dòng nào bởi, buổi sáng hôm sau, trước khi rời New Delhi, tôi chạy bộ trong công viên, ngã gục xuống đất sau vài km chạy và được đưa thẳng vào bệnh viện trong tình trạng hôn mê. Người ta kể rằng một người nhân hậu đã nhìn thấy tôi gục xuống trong một cơn động kinh và anh ấy đã gọi xe cứu thương. Nhờ sự trợ giúp của các đồng nghiệp, tôi được chuyển đến một bệnh viện tư nhân. Bác sĩ Rajshekhar Reddy, trưởng khoa thần kinh tại Bệnh viện Max, phụ trách trường hợp của tôi, đã nói bệnh tình với nhưng chỉ theo cách thận trọng nhất.

Ông nói: “Một tổn thương dưới sọ, chiếm không gian.” Tôi thực sự hoài nghi về những uyển ngữ đó. Tôi thấy thuật ngữ đó thật khó chịu, nó nghe như một cách nói vô nghĩa để chỉ một khối u, và tôi đã nói như vậy với bác sĩ Reddy, người mỉm cười khi trả lời tôi. “Chúng tôi không thể gọi nó là khối u cho đến khi chúng tôi có thể sinh thiết nó và tìm thấy các tế bào ung thư.”

Tất cả những gì tôi có thể làm lúc đó là cười. Toàn bộ trải nghiệm ngày càng trở nên thú vị. Tôi thường xuyên cười lớn, dù điều đó có vẻ kỳ lạ đến mức nào trong hoàn cảnh đó. Và đội ngũ y tế đã phải gây mê tôi để kiểm soát cơn động kinh.

Lúc đó tôi nghĩ: “Chỉ còn vài ngày nữa là đến sinh nhật lần thứ 70 của tôi. Chà, tôi có thể học cách yêu quý khối u này.”

Ngày hôm sau, tôi được đưa từ Ấn Độ đến Trung tâm Y tế Weill Cornell của Bệnh viện NewYork - Presbyterian, một trong những bệnh viện tốt nhất ở Mỹ. Tiến sĩ Phil Stieg, Chủ nhiệm khoa thần kinh và bác sĩ phẫu thuật thần kinh, chịu trách nhiệm phẫu thuật não của tôi và anh ấy thẳng thắn nói: “Đó là một khối u nguyên bào thần kinh đệm” - tên loại u não tồi tệ nhất, hung hãn nhất, “và tôi sẽ loại bỏ nó ngay lập tức.” Anh ấy cũng thẳng thắn nói, anh ấy sẽ loại bỏ nó được 99,99%, 0,01% còn lại là công việc của hóa trị, xạ trị.

“Chúng ta đang trên một cuộc hành trình,” tiến sĩ Phil Stieg nói. Ca mổ được đặt vào đúng ngày sinh nhật 70 của tôi.

“Căn bệnh này không thể chữa khỏi, nó đã ở giai đoạn cuối. Hãy nói với con anh, nói với gia đình anh, họ cần biết sự thật này”. Đó là phán quyết của tiến sĩ Phil Stieg sau ca phẫu thuật não của tôi. Anh ấy đã lấy ra một khối u có kích thước bằng quả chanh từ thùy đỉnh bên phải của tôi - u nguyên bào thần kinh đệm, một loại ung thư não cấp 4 ác tính, không thể chữa khỏi, được gọi là GBM.

Anh ấy nói với tôi rằng tôi còn khoảng 15 tháng để sống, có thể lâu hơn một chút nếu được điều trị tốt. Đó là tháng 7 năm 2019.

Cái chết không hề xa lạ với tôi. Tôi đã dành cả sự nghiệp của mình để đối mặt với nó, với tư cách là phóng viên quốc tế của tờ The New York Times và những nơi khác. Tôi đã đưa tin về các cuộc chiến tranh từ Campuchia năm 1978 đến Iraq và Afghanistan. Nhưng thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ chết. Và tôi đã không làm vậy, thậm chí còn kỳ lạ hơn. Ngày đầu tiên sau cuộc phẫu thuật, tôi đã coi đó là ngày bắt đầu cuộc sống thứ hai của mình.

Nhà thần kinh học người Pháp David Servan-Schreiber, người sống sót sau 18 năm mắc bệnh ung thư não, là một trong nhiều triết gia về bệnh ung thư, đã chia sẻ về hiện tượng cuộc sống thứ hai. Đối mặt với chẩn đoán giai đoạn cuối, bệnh nhân nhận ra rằng một viễn cảnh mới vừa mở ra, có sự hiện diện của các bác sĩ, sự suy yếu và sự không chắc chắn, nhưng cũng là mở ra những cảnh tượng và lợi ích đáng ngạc nhiên.

Đây là những gì xảy ra với tôi.

Cuộc phẫu thuật não diễn ra vào ngày sinh nhật thứ 70 của tôi. Tôi không được ăn mừng sinh nhật nhưng ít nhất, khi tôi mở mắt, tôi nhìn thấy những người bạn đồng hành. Người bạn đời Leila Segal, một nhà văn người Anh, người đã ở bên tôi từng bước kể từ khi tôi lên cơn động kinh và ngã gục ở New Delhi một tháng trước đó. Bên giường bệnh của tôi còn có những người bạn thân và 5 anh chị em của tôi. Nhưng điều đáng kinh ngạc nhất là sự hiện diện của ba đứa con của tôi - những người mà tôi dần trở nên xa lạ kể từ khi chia tay mẹ chúng, 13 năm trước. Tất cả họ đều ở đó vì tôi, bất chấp sự rạn nứt của chúng tôi. Khi tôi tỉnh lại sau cơn mê, tôi nhìn thấy các con tôi ở bên giường bệnh. Đây là lần đầu tiên chúng tôi ở cùng nhau sau nhiều năm. Trong khoảnh khắc đó, có lẽ là lần đầu tiên tôi biết mình được yêu thương sâu sắc đến nhường nào. Nếu khối u não gây tử vong là cái giá tôi phải trả cho điều gì đó thì tôi lại coi đó là một món hời hợp lý.

Những vết thương cũ khó lành, tuy nhiên, sự hiện diện của gia đình tôi cho tôi biết rằng chúng tôi vẫn có nhau và tôi hy vọng chúng tôi sẽ tiếp tục vượt qua những tháng năm khó khăn phía trước.

Thử thách lớn nhất là công việc tôi phải tự mình làm. Việc điều trị - hóa trị, xạ trị và steroid - lúc đầu mang lại nhiều điều tồi tệ. Một loại thuốc chống động kinh - nổi tiếng là gây ra nhiều tác dụng phụ, trong đó là khó kiểm soát cảm xúc, đã hành hạ tôi. Leila là người hứng chịu tất cả những điều đó.

Trước khi xuất viện, chúng tôi đã tìm kiếm lời khuyên của một nhà tâm lý học thần kinh, người đã giúp chúng tôi thích nghi với tình trạng mất ổn định về mặt cảm xúc. Cùng nhau, chúng tôi sẽ vượt qua điều này, chúng tôi đã quyết định và chúng tôi đã làm được. Với sự giúp đỡ của Meigs Ross, một nhà trị liệu cặp đôi tài năng có kinh nghiệm làm việc với chấn thương sọ não, chúng tôi đã tìm ra cách để điều chỉnh. “Hiện tại có ba người trong mối quan hệ này,” Ross nói với chúng tôi, “Rod, Leila và GBM”.

Tôi đã đăng ký một khóa học giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm. Các con tôi rất ngạc nhiên. Các con tôi nói chúng biết tôi là một người cứng rắn và bây giờ tôi đang thực hành thiền tâm từ. Tôi rất đau khổ khi biết rằng những cái ôm mà tôi thường xuyên dành cho các con hiện giờ là điều mà trước đây các con tôi không bao giờ mong đợi ở tôi. Một trong những đứa con của tôi nói rằng tôi đã không nói với chúng rằng tôi yêu chúng khi chúng lớn lên. Tôi thậm chí còn không nhận thức được điều này. Vì công việc ư – đó là lời biện giải vớ vẩn. Giờ đây, việc nói ra những lời đó đối với tôi quan trọng hơn bất kỳ câu chuyện nào tôi từng theo đuổi.

GBM có biệt danh là Kẻ hủy diệt vì bản chất hung hãn, khó chữa. Hơn 10.000 trường hợp được chẩn đoán ở Hoa Kỳ mỗi năm. Không có nguyên nhân di truyền, môi trường hoặc lối sống nào được xác nhận. Chính căn bệnh này đã giết chết Thượng nghị sĩ Ted Kennedy, John McCain và con trai Beau của Tổng thống Biden. Trong số các khối u não nguyên phát ác tính, nó có lẽ là loại phổ biến nhất và nguy hiểm nhất.

Nhưng đối với tôi, tôi sẽ cố gắng hết sức. Tôi sẽ vượt qua điều này và chấp nhận nó bằng tất cả những gì xứng đáng, tôi đã viết trong nhật ký sau khi được chẩn đoán. Khoảng 6% chúng tôi với GBM sống sót được 5 năm. Tôi nghĩ không có lý do gì mà tôi không thể trở thành một trong số đó.

“Một trong những điều tuyệt vời khi trở thành phóng viên nước ngoài là tư liệu rất nhiều,” tôi viết cho một người bạn: “Điều đó càng đúng hơn đối với căn bệnh hiểm nghèo. Và nếu tôi không thể tạo ra điều gì đó hấp dẫn về nó thì tôi sẽ không thể trở thành một người viết lách được.” Và đó đã trở thành cuộc sống nghề nghiệp mới của tôi. Tôi đã viết một cuốn hồi ký, một nửa về những năm làm phóng viên, một nửa sống chung với căn bệnh ung thư.

Tôi đang xem lại công việc của cuộc đời mình trong khi nỗ lực sửa chữa những sai lầm trong cuộc đời. Tôi có thể thấy rằng sự kiêu ngạo trước đây của tôi, sự tự tin chi phối mọi hành động của tôi, có lẽ đã giúp tôi trở thành một phóng viên và trưởng văn phòng khá thành công. Nhưng nó đã ngăn cản tôi trở thành một người cha mà các con tôi có thể yêu thương và một người bạn đời trọn vẹn, một người đàn ông có khả năng gần gũi chia sẻ.

Tôi đã gần đến mốc 5 năm. Tôi càng sống lâu thì càng có nhiều phương pháp điều trị mới xuất hiện. Tôi nhiệt tình đăng ký cho tất cả chúng. Một khối u nhỏ cục bộ mới xuất hiện đã được kiểm soát bằng phương pháp xạ phẫu dao Gamma. Bây giờ tôi đang nhận được các phương pháp điều trị nhắm đích được thiết kế để làm chậm hoặc ngăn chặn bệnh ung thư tiến triển. Chúng dường như đang có kết quả. Bác sĩ ung thư thần kinh của tôi giống như một vị tướng đang tiến hành một cuộc chiến thông qua một loạt các trận chiến nhỏ hơn, mỗi trận được thiết kế nhằm hướng đến một điểm yếu cụ thể của kẻ thù.

Tôi biết vẫn chưa có cách chữa khỏi căn bệnh này. Nhưng tôi vẫn không tin mình sẽ chết. Leila và tôi đang lên kế hoạch cho ngôi nhà mơ ước, có sân hiên hướng ra biển ở miền nam nước Ý. Tôi sẽ được ôm các con tôi ở hiên nhà đó.