Nghiên cứu - Sản xuất

Thiên niên kiện trị bệnh xương khớp

SUCKHOE+ | Thiên niên kiện là một loại thảo dược quý, có tác dụng tốt trong chữa bệnh xương khớp. Cùng tham khảo những bài thuốc hay từ cây thiên niên kiện.

18/03/2015 16:53

Cồn thuốc từ cây thiên niên kiện có tác dụng chống viêm và dị ứng (Ảnh: Nguồn Internet)

Thiên niên kiện - Dược liệu quý chữa phong thấp

Vì sao bệnh xương khớp gia tăng vào mùa lạnh?

Choáng với thần dược chữa bệnh xương khớp

Phòng bệnh xương khớp lúc giao mùa

Đặc tính của cây thiên niên kiện

Bác sỹ Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch thường trực Hội Đông y tỉnh Bình Phước cho biết, thiên niên kiện (tên gọi khác là cây sơn thục, cây bao kim) có tên khoa học Homalomena aromatica (Raxb) thuộc họ ráy (Aracceae), dùng thân rễ để làm thuốc, trong thân rễ có tinh dầu. Ở nước ta, ngoài loài Homalomena occulta (Lour) Schott, thuộc họ Ráy – Araceae, có vùng phân bố rộng nhất, thì còn có ít nhất ba cây cùng chi là: H. gigantea Engl. (Thiên niên kiện lá to), H. pierreana Engl. (Thiên niên kiện lá hình thìa) và loài H. cochinchinensis có phân bố hẹp hơn ở phía Nam.

Theo Đông y, thiên niên kiện có vị đắng, cay, hơi ngọt, tính ấm vào hai kinh can và thận, có tác dụng mạnh gân cốt, hay dùng chữa tê thấp đau nhức xương. Đây là vị thuốc thông dụng nên bất cứ cửa hàng thuốc Đông y nào cũng có loại thảo dược này. Thiên niên kiện là loại cây thảo mộc sống lâu năm, thân rễ dài nằm sát mặt đất, hình tròn, mặt cắt ngang thân xơ cứng. Cây thuốc này mọc hoang rất nhiều ở các vùng rừng núi nước ta, những vùng có khí hậu ẩm ướt. Ở Bình Phước cây thiên niên kiện mọc rất phổ biến, nhất là vùng nhiều khe suối, ao, hồ nên rất dễ tìm.

Thiên niên kiện thường được thu hái vào mùa đông, phần sử dụng chủ yếu là thân rễ. Thân rễ này khi lấy về cạo sạch vỏ bên ngoài, chặt nhỏ rồi đem phơi khô.

Thiên niên kiện - Dược liệu quý chữa phong thấp

Vì sao bệnh xương khớp gia tăng vào mùa lạnh?

Choáng với thần dược chữa bệnh xương khớp

Phòng bệnh xương khớp lúc giao mùa

Nên đọc

Một số bài thuốc từ cây thiên niên kiện

Chữa thấp khớp, đau nhức xương

- Dùng 6 - 12gr thiên niên kiện sắc uống mỗi ngày

- Thiên niên kiện 10gr, hay thiêm 20g, mộc qua 15gr, ngưu tất 5gr. Sắc uống một thang/ngày.

- Thiên niên kiện, dây chiều, kê huyết đằng, đan sâm, thục địa, xích thược, thổ phục linh, độc hoạt, khương hoạt, tang ký sinh, đỗ trọng mỗi vị 12gr; đảng sâm 20gr, hoài sơn 16gr, ngưu tất 10gr, nhục quế 8gr. Sắc uống ngày 1 thang.

- Thiên niên kiện, kê huyết đằng, hà thủ ô trắng, ngũ gia bì mỗi thứ 50gr ngâm rượu cùng rắn hổ mang, rắn ráo, rắn cạp nong, sau ba tháng thì uống theo bữa cơm mỗi lần một chén nhỏ.

- Thiên niên kiện 12gr, rễ cỏ xước 40gr, hy thiêm 28gr, thổ phục linh 18gr, cỏ mực 16gr, ngải cứu 12gr, thương nhĩ tử (sao vàng) 12gr. Sắc uống một thang/ngày.

- Thiên niên kiện 12gr, rễ bưởi bung 10gr, quả dành dành 8gr. Sắc hoặc ngâm rượu uống.

Cây thiên niên kiện có tác dụng tốt trong điều trị các bệnh về xương khớp

- Thiên niên kiện, kim ngân, cỏ xước, thổ phục linh, hy thiêm, ké đầu ngựa, cây xấu hổ, dây đau xương, cà gai leo. Các vị với lượng bằng nhau khoảng 12gr, đem rửa sạch, đun kỹ, cứ 1kg dược liệu khô sắc lấy 1 lít nước thuốc, chế thành rượu thuốc hoặc sirô để uống.

- Thiên niên kiện 12gr, cốt toái bổ 10gr, bạch chỉ 8gr. Đem sắc uống trong ngày.

Chữa đau bụng kinh

Thiên niên kiện, rễ bưởi bung, rễ bướm bạc, gỗ vang, rễ sim rừng, các vị bằng nhau. Đem sắc uống trong ngày.

Chữa dị ứng, mẩn ngứa, lở sơn

Thiên niên kiện, sả, gừng mỗi vị 10gr. Sắc uống trong ngày.

Chữa đau gân cốt và sợ nước

Thiên niên kiện 8gr, bạch chỉ 8gr, cốt toái bổ 10gr. Tất cả đem sắc uống trong ngày.

Ngâm rượu uống để mạnh gân cốt

Thiên niên kiện 80gr, đương quy 100gr, sinh địa 120gr, thực địa 120gr, ba kích 100gr, đỗ trọng 80gr, trần bì 20gr, cam thảo 20gr. Tất cả đem ngâm chung với 2 lít rượu trắng tốt, ngâm từ 3 - 4 tuần tùy theo mùa, ngày uống 3 lần, mỗi lần khoảng 20ml.

Thân và rễ của cây thiên niên kiện được dùng làm vị thuốc trong Đông y

Những lưu ý khi sử dụng thiên niên kiện

Thiên niên kiện là loại thảo dược rất tốt, nhưng chỉ được sử dụng khi thật sự có bệnh với liều lượng vừa phải, từ 5 - 10gr, với những người không có bệnh hay bị âm hư nội nhiệt, hoặc dùng quá liều thì dễ dẫn đến ngộ độc. Người bị ngộ độc thường có biểu hiện: Buồn nôn, lợm giọng, choáng váng, co giật, sùi bọt mép, lưng ưỡn cong, đầu gáy cứng đơ. Vì vậy khi sử dụng tốt nhất nên có sự tư vấn và theo dõi của thầy thuốc Đông y.

Đỗ Ngoan H+ (Tổng hợp)