Vì sao XBB được coi là biến thể nguy hiểm nhất của COVID-19?

XBB được coi là biến thể có khả năng vượt qua mọi biến thể khác của SARS-CoV-2 từ trước đến nay.

Vài tháng qua, các biến phụ BA.4 và BA.5 của Omicron "thống trị" các ca COVID-19 ở Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia mới phát hiện ra một biến thể khác gọi là XBB hoặc Gryphon và đánh giá về khả năng nó sẽ vượt qua mọi biến thể của virus SARS-CoV-2 từ trước đến nay.

Theo dữ liệu từ Bộ Y tế Singapore, chỉ riêng trong tuần qua, “đảo quốc sư tử” đã ghi nhận trung bình 7.716 ca COVID-19 mỗi ngày, tăng mạnh so với mức 2.000 ca của tháng trước. Bộ trưởng Bộ Y tế Singapore Ong Ye Kung dự báo làn sóng đại dịch lần này có thể ​​đạt "đỉnh điểm" vào giữa tháng 11 với số ca mắc bệnh sẽ tiếp tục tăng lên trung bình 15.000 ca mỗi ngày và thậm chí có thể lên đến 20.000 hoặc 25.000 vào một số ngày, theo CGTN.

"Biến thể XBB đã được phát hiện ở nhiều nơi trên thế giới nhưng ở Singapore đang gia tăng rất nhanh - trong vòng 3 tuần gần đây từ con số 0, hiện đã chiếm hơn một nửa số ca mắc hàng ngày” - Bộ trưởng Ong Ye Kung cho biết.

Biến thể XBB COVID-19 là gì?

Theo Prevention, Giáo sư Thomas Russo, trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Đại học Buffalo ở New York cho biết, XBB là một trong những “biến phụ mới” của Omicron, hay con gọi là chủng BA.2.10 đang lan nhanh hiện nay. Các biến thể phụ mới được phát hiện gồm có: BQ.1.1, BQ.1, BQ.1.3, BA.2.3.20 và XBB. 

Chuyên gia Amesh A. Adalja tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins giải thích thêm: “XBB là phiên bản lai của hai chủng Omicron dạng BA.2", và hiện đang “lan truyền nhanh chóng ở Singapore".

Biến thể XBB lần đầu tiên được phát hiện vào tháng 8/2022 ở Ấn Độ, nay đã xuất hiện tại hơn 17 quốc gia, trong đó có Singapore, Bangladesh, Nhật Bản, Australia, Đan Mạch và Mỹ, theo Channel News Asia.

Một số chuyên gia nhận định XBB là biến chủng Omicron "tồi tệ nhất cho đến nay" bởi tốc độ lây lan nhanh chưa từng thấy và khả năng kháng các loại vaccine hiện có trên thị trường. "XBB đang thể hiện những đặc điểm vượt trội so với tất cả các biến thể phụ khác", theo lời phát biểu của Bộ trưởng Y tế Singapore Ong Ye Kung trước báo giới vào tuần trước.

Theo Prevention, nghiên cứu mới chưa được công bố chính thức ở Trung Quốc cho thấy, các chủng mới của Omicron, đặc biệt là XBB "có khả năng né tránh kháng thể tốt nhất được thử nghiệm, vượt xa BA.5 và tiến gần bằng SARS-CoV-1 (virus gây ra bệnh SARS)".

Điều này đồng nghĩa với việc các loại vaccine và việc từng mắc COVID-19 có thể không đủ để bảo vệ cơ thể chống lại XBB như với các chủng COVID-19 trước đó. Ngoài ra, các loại thuốc kháng thể như Evusheld và Bebtelovimab cũng không hiệu quả đối với XBB.

Tuy nhiên, trên thực tế, XBB chưa gây ra triệu chứng nặng hơn so với các biến chủng trước đó. Cho đến nay, phần lớn bệnh nhân ở Singapore tiếp tục cho biết các triệu chứng nhẹ, chẳng hạn như đau họng hoặc sốt nhẹ, đặc biệt là những đối tượng đã được tiêm vaccine.

Các triệu chứng khi nhiễm biến thể XBB

Theo Prevention, cho đến nay, các triệu chứng của người nhiễm XBB cho thấy tương tự như những gì chúng ta đã gặp với COVID-19 nói chung. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), các triệu chứng thường gặp có thể bao gồm:

- Sốt hoặc ớn lạnh

- Ho

- Khó thở 

- Mệt mỏi

- Đau nhức cơ hoặc cơ thể

- Đau đầu

- Mất vị giác hoặc mùi mới

- Viêm họng

- Nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi

- Buồn nôn hoặc nôn mửa

- Bệnh tiêu chảy

XBB lây lan thế nào?

Giống như các chủng Omicron khác, XBB được cho là rất dễ lây lan. Bộ Y tế Singapore lưu ý biến thể này hiện chiếm 54% các ca COVID-19 nước này, tăng 22% so với tuần trước.

Theo Bộ Y tế Singapore, XBB “ít nhất cũng lây truyền như các biến thể đang lưu hành” nhưng cho biết thêm rằng “không có bằng chứng cho thấy XBB gây ra bệnh nặng hơn”.

Hiện tại còn rất nhiều điều chưa biết về XBB cũng như mức độ nó sẽ lây lan. Mặc dù XBB cũng đã được phát hiện ở Mỹ, nhưng BA.5 và BA.4.6 vẫn tiếp tục là những biến thể "thống trị" ở quốc gia này, theo dữ liệu của CDC. Theo chuyên gia Amesh A. Adalja, các biến thể khác cũng bắt đầu lan rộng cùng lúc và chưa rõ loại nào sẽ thay thế các biến thể thịnh hành hiện tại. Vì vậy việc theo dõi những gì xảy ra trong vài tuần tới là rất quan trọng.

Bên cạnh đó, TS Leong Hoe Nam - Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Mount Elizabeth Novena ở Singapore chia sẻ rằng, các chương trình tiêm chủng trước đây gồm 3 mũi mRNA hoàn chỉnh hoặc 4 liều Sinovac "vẫn rất hiệu quả để ngăn ngừa bệnh nặng". Còn đối với những người không được tiêm chủng sẽ có nguy cơ trở nặng khi nhiễm XBB và các biến chủng khác của virus SARS-CoV-2.

 

Biến chứng giảm tiểu cầu nguy hiểm do sốt xuất huyết

Bão số 6 vào biển Đông, Bắc Bộ đón không khí lạnh tăng cường

Singapore đối mặt với làn sóng lây nhiễm COVID-19 mới

AI Florence sẽ hỗ trợ y tế tại World Cup 2022