Thận trọng khi dùng berberine với mục tiêu giảm cân

Berberine là hợp chất sinh học quý, nhưng tác dụng giảm cân không rõ rệt

Theo NBC News, thời gian gần đây, nhiều người dùng mạng xã hội TikTok đã lan truyền những phương pháp giảm cân bằng… thuốc trị đái tháo đường Ozempic và berberine. Số lượt tìm kiếm từ khóa "berberine" trên Google bắt đầu tăng dần từ tháng 3/2023, rồi đạt đỉnh vào cuối tháng 5.

Mối quan tâm dành cho berberine tại phương Tây bắt nguồn từ sự phổ biến của thuốc Ozempic và Wegovy, được nhiều người nổi tiếng như Elon Musk, Kim Kardashian… sử dụng. Đây vốn là thuốc được kê đơn cho người bệnh đái tháo đường type 2. Cơ chế chính của chúng là ngăn chặn cảm giác thèm ăn bằng cách hoạt động giống hormone GLP-1 trong cơ thể để tạo cảm giác no. Do có tác dụng nhanh chóng, nguồn cung Ozempic tại Mỹ đang khan hiếm, trong khi một liều thuốc không hề rẻ (1.000 USD) và cần có sự kê đơn của bác sĩ.

Với giá thành rẻ hơn nhiều và dễ mua qua mạng, berberine được nhiều người coi là "Ozempic tự nhiên" và sử dụng nhằm mục tiêu giảm cân. Berberine là hợp chất alkaloid có trong một số thảo dược như hoàng bá, hoàng đằng, hoàng liên... Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo tác dụng phụ của phương pháp giảm cân thiếu cơ sở khoa học này.

Một nghiên cứu tổng quan trên tạp chí Frontiers in Nutrition cho thấy, hoạt chất berberine đem lại lợi ích với quá trình chuyển hóa ở người, nhưng chủ yếu là với tim mạch. Giảm cân là một tác dụng đi kèm không rõ rệt, và hầu hết các nghiên cứu quy mô lớn về berberine mới chỉ được thực hiện trên động vật.

BS Fatima Cody Stanford – chuyên gia về bệnh lý béo phì tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts (Boston, Mỹ) cho hay: "Tác dụng giảm cân của berberine không quá nổi bật". Trung bình, berberine chỉ giúp cải thiện chỉ số BMI từ 1/4-1 đơn vị. Trong khi đó, thuốc chứa semaglutide như Ozempic có thể giúp BMI giảm tới 3,71 trong một vài nghiên cứu.

BS Holly Lofton – Giám đốc Chương trình Kiểm soát cân nặng, Trung tâm Sức khỏe Langone (New York) cũng không khuyến khích dùng berberine để giảm cân. Bác sỹ nhận định, berberine không hề có tác dụng giống thuốc hạ đường huyết metformin.

Tác dụng phụ mà berberine gây ra gồm buồn nôn và nôn mửa. Nghiên cứu trên động vật cho thấy, hoạt chất này có thể gây phì đại gan và thận, giảm số lượng bạch cầu. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú không nên sử dụng berberine.

Trước khi có những nghiên cứu xác thực về tính an toàn cũng như tác dụng của berberine, các chuyên gia khuyến cáo người béo phì nên khám chuyên khoa và giảm cân đúng phương pháp.

Tuyệt đối không tự mua Ozempic theo đơn thuốc của bệnh nhân đái tháo đường để sử dụng nhằm giảm cân. BS Pieter Cohen – chuyên gia nghiên cứu về thực phẩm bổ sung tại hệ thống y tế Cambridge Health Alliance (Mỹ) cho hay, nếu thấy tác dụng phụ giảm cân khi dùng sản phẩm chứa berberine, người dùng nên ngừng sử dụng ngay lập tức và thông báo với bác sỹ điều trị. Đây là dấu hiệu sản phẩm có thể chứa các hoạt chất nguy hiểm hơn berberine.

 

Chia sẻ với Pháp Luật Online, BSCKII Thái Văn Hùng - Phó Trưởng khoa Nội tiết, Phụ trách Phòng khám tư vấn và điều trị giảm cân (Bệnh viện Nguyễn Tri Phương) cảnh báo: Người béo phì muốn giảm cân nên được khám chuyên khoa. Quá trình dùng thuốc phải có bác sỹ theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị, xử trí kịp thời các biến chứng. Nếu giảm cân quá nhanh sẽ kéo theo nhiều hệ lụy, nguy cơ cao đe dọa tính mạng.

 

Phát hiện tác dụng chữa ung thư trong một loại thuốc giảm cân

Infographic: Hãy cẩn thận với mối nguy từ các loại thuốc giảm cân!

Thói quen cản trở quá trình giảm cân ở nam giới tuổi 40

WHO khuyến cáo không dùng chất làm ngọt nhân tạo để làm giảm cân