AI hỗ trợ bác sĩ phẫu thuật khối u não hiếm gặp

Ca mổ ứng dụng hệ thống định vị thần kinh tích hợp AI - Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

AI đang dần chứng minh vai trò quan trọng trong y học hiện đại. Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội đã ứng dụng hệ thống định vị thần kinh (Neuro Navigation) tích hợp AI trong một ca mổ nền sọ phức tạp. Bệnh nhân (56 tuổi), nhập viện trong tình trạng mất thính lực một bên tai.

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy khối u đám rối động mạch cảnh trong nằm sâu trong xương đá và xoang tĩnh mạch hang (cấu trúc giải phẫu vùng nền sọ thái dương, cực kỳ khó can thiệp). Khối u lan vào tai giữa, chèn ép động mạch cảnh trong và các dây thần kinh sọ não. Đây là loại u phát triển từ hệ thống thần kinh giao cảm, vốn điều khiển các hoạt động như huyết áp, nhịp tim, các tuyến nước bọt, tuyến tiết nhày của hầu họng, nằm sát mạch máu lớn ở nền sọ.

Theo các chuyên gia, đây là một khối u rất hiếm gặp. Trên thế giới chỉ ghi nhận vài trường hợp tương tự. U xuất phát từ đám rối thần kinh quanh động mạch cảnh trong, nằm sâu trong nền sọ và có mức độ xâm lấn phức tạp. Do vị trí nền sọ phức tạp và gần mạch máu lớn, nguy cơ đột tử cao nếu không can thiệp.

Điểm đặc biệt của ca phẫu thuật này là sự tham gia của AI. Trước mổ, hệ thống đã phân tích hình ảnh cộng hưởng từ (MRI), dựng mô hình 3D của khối u cùng cấu trúc xung quanh. Trong khi mổ, AI tiếp tục hoạt động như “bản đồ 3D”, giúp dẫn đường chính xác vị trí khối u trong không gian 3 chiều, xác định ranh giới giữa u và các cấu trúc xung quanh như dây thần kinh, mạch máu lớn, giúp giảm nguy cơ tổn thương mô lành. Nếu mổ theo cách truyền thống, bác sĩ gần như “mò đường trong bóng tối” vì khối u nằm sâu, cấu trúc giải phẫu phức tạp. Với sự hỗ trợ của hệ thống định vị tích hợp AI, quá trình bóc tách được dẫn đường, giúp bác sĩ mổ chính xác và an toàn hơn. 

Song song, thiết bị theo dõi thần kinh trong mổ (IONM) giám sát tín hiệu thần kinh và phát cảnh báo nếu có nguy cơ tổn thương. Nhờ sự hỗ trợ đồng thời của các công nghệ này, ekip đã bóc tách trọn vẹn khối u sau gần 8 giờ. Khi toàn bộ khối u được lấy ra, ekip tiến hành tái tạo lại nền sọ bằng vật liệu nhân tạo và đóng kín khoang mổ. Sau phẫu thuật, bệnh nhân được theo dõi sát tại khoa hồi sức. Sau 3 ngày, bệnh nhân tỉnh táo, không có dấu hiệu tổn thương thần kinh, vận động bình thường.

Các bác sĩ nhận định, việc đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào phẫu thuật não là một bước tiến quan trọng, bởi công nghệ này giúp tăng độ chính xác và giảm thiểu rủi ro trong quá trình mổ. Không chỉ dừng ở vai trò hỗ trợ trực tiếp trong phòng mổ, hệ thống còn mang lại giá trị lớn trong khâu chuẩn bị, như phân tích hình ảnh y học trước phẫu thuật. Nhờ vậy, bác sĩ có thể lập kế hoạch bóc tách chi tiết và chính xác hơn, đồng thời công nghệ cũng trở thành công cụ hữu ích trong đào tạo y khoa.

Ở góc độ y tế cộng đồng, ứng dụng AI trong phẫu thuật thần kinh được kỳ vọng sẽ mở rộng khả năng điều trị cho nhiều bệnh nhân mắc u não phức tạp. Công nghệ này giúp ca mổ an toàn hơn, đồng thời nâng cao chất lượng điều trị tại Việt Nam, bắt kịp xu hướng y khoa thế giới.

Các chuyên gia khuyến cáo, người dân cần đi khám sớm khi có những triệu chứng bất thường như mất thính lực kéo dài, ù tai hoặc đau sâu vùng tai - thái dương. Việc phát hiện u nền sọ ở giai đoạn sớm giúp can thiệp thuận lợi hơn, giảm thiểu rủi ro trong phẫu thuật. Ngược lại, nếu phát hiện muộn, đặc biệt khi khối u đã chèn ép mạch máu lớn như động mạch cảnh trong,  việc phẫu thuật trở nên rất nguy hiểm. Trường hợp không được can thiệp, khối u tiếp tục phát triển có thể dẫn đến liệt mặt, mất thị lực, đột quỵ, thậm chí tử vong.

 

Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ chẩn đoán ung thư da

Trí tuệ nhân tạo sẽ tham gia sâu hơn vào môi trường báo chí 2024

Tương lai nào cho Báo chí trong thời đại Trí tuệ nhân tạo?

Trí tuệ nhân tạo có thể giúp cuộc sống của con người trở nên dễ dàng hơn