Chất xơ và vai trò của chất xơ đối với hệ tiêu hóa của trẻ là gì?

Chất xơ và tầm quan trọng của chất xơ đối với hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ

Chất xơ là gì?

Chất xơ (cellulose) là một thành phần của thực phẩm có nguồn gốc thực vật mà cơ thể không tiêu hóa được. Chất xơ gồm các phân tử carbonhydrate (monosaccharide hoặc polisaccharide) và được chia thành 2 loại: chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan.

Chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan

Chất xơ hòa tan trong nước: tạo thành chất dạng gel trong đường tiêu hóa giúp loại bỏ các chất có hại trong thức ăn. Các nguồn thực phẩm giàu chất xơ hòa tan bao gồm các loại đậu, yến mạch, lúa mạch, trái cây và trái bơ. Chất xơ hòa tan sẽ giúp làm mềm phân, để phân có thể di chuyển trong đường tiêu hóa dễ dàng hơn. Hơn nữa, nó còn tạo môi trường thuận cho lợi khuẩn đường ruột phát triển. Ngoài ra, loại chất xơ này còn đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm sản sinh cholesterol trong cơ thể.

Chất xơ không hòa tan trong nước: Đây là loại chất xơ mà mọi người thường nghĩ là “thức ăn thô”. Nó là thành phần cứng có trong ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, trái cây và rau xanh (đặc biệt có nhiều trong hạt, vỏ và thân, cuống). Tất nhiên, đúng như tên gọi, loại chất xơ này sẽ không tan trong chất lỏng khi vào đường ruột. Chất xơ không hòa tan giúp tăng khối lượng phân, làm cho quá trình đại tiện diễn ra nhanh chóng và thường xuyên hơn (ngăn ngừa chứng táo bón, và nặng hơn là trĩ).

Những lợi ích sức khỏe của chất xơ đối với trẻ

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chất xơ tuy không mang nhiều giá trị dinh dưỡng nhưng lại có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hoá như điều hòa nhu động ruột, cân bằng hệ vi sinh đường ruột từ đó giúp ngăn ngừa và cải thiện tình trạng táo bón lâu ngày ở trẻ.

Chất xơ giúp cải thiện chức năng ruột già

Đây là tác dụng đáng chú ý nhất của chất xơ, nhờ khả năng ngậm nước mạnh, khi vào ruột, chất xơ hút nhiều nước. Lúc này, chất xơ được xem như thuốc nhuận tràng tạo khối phân, giúp bình thường hóa tình trạng phân và số lần đi đại tiện ở trẻ. Vì vậy, chất xơ có vai trò quan trọng để chống táo bón và cung cấp năng lượng hoạt động cho tế bào ruột già. Trẻ thiếu chất xơ còn có thể gây rối loạn ruột già. Bởi vậy, trẻ được bổ sung các loại rau quả có nhiều chất xơ là một trong những cách tốt nhất để để phòng ngừa và điều trị bệnh táo bón.

Điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột

Một số loại vi khuẩn sống tại ruột có khả năng phân giải và đồng hóa chất xơ. Chất  xơ hòa tan Synergy1 trong đó chủ yếu là Inulin bị lên men trong ruột già giúp hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện chứng táo bón, tăng cường hấp thu khoáng chất. Vì các sản phẩm lên men của Inulin là nguồn thức ăn phong phú cho các vi sinh vật có lợi, ức chế các vi sinh vật gây hại giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.

Giúp phòng ngừa tình trạng táo bón ở trẻ

Trẻ bị táo bón do chế độ ăn thiếu chất xơ

TS.BS Phan Bích Nga (Giám đốc trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết: “Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón, trong đó 95% được xác định là do chế độ ăn thiếu chất xơ. Táo bón do thiếu chất xơ xảy ra khi trẻ ăn bổ sung, thức ăn ít rau củ quả, đạm động vật quá nhiều. Điều này thường xảy ra ở các bà mẹ ít lưu ý tập cho trẻ ăn rau, củ quả nhất là khi trẻ không chịu ăn“

Hơn nữa, khi được kết hợp với việc uống đủ nước, ngoài việc phòng ngừa táo bón, chất xơ giúp vận chuyển thức ăn qua hệ tiêu hóa và có thể giảm bớt nguy cơ rối loạn tiêu hóa ở trẻ.

Ngủ quá 9 tiếng/đêm và ngủ trưa nhiều làm tăng nguy cơ đột quỵ

Chất lượng thực phẩm bảo vệ sức khỏe cần được tăng cường

9 yếu tố nguy cơ gây bệnh gout

Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ ở phụ nữ

Nên đọc

Giúp điều chỉnh cân nặng của trẻ

Trẻ thừa cân béo phì thường hay ăn nhiều, nhất là thực phẩm chứa nhiều dầu, mỡ. Vì vậy, năng lượng dư thừa tích tụ trong cơ thể gây ra tình trạng béo phì. Thực phẩm giàu chất xơ thì chứa ít chất béo, khi ăn cần thời gian nhai lâu hơn, không tiêu hoá và hấp thụ ở dạ dày, nên thường làm cho người ta chóng no và no lâu, do đó giảm thèm ăn, giúp trẻ phòng tránh được thừa cân béo phì.

TS.BS Phan Bích Nga chia sẻ thêm “Trên thực tế, nhiều bà mẹ đã có ý thức thay đổi chế độ ăn và tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn, tuy nhiên chưa đạt được hiệu quả như mong muốn, do việc chế biến bổ sung chưa đúng cách”. Bác sĩ Nga cũng đưa ra lời khuyên giúp cha mẹ bổ sung chất xơ đúng cách cho con như sau:

Ăn hoa quả đúng cách: Chất xơ chủ yếu có trong phần thịt của các loại rau, củ, quả. Vì vậy, khi cho con sử dụng các thực phẩm này, mẹ nên khuyến khích con ăn cả nước và cái. Hơn nữa việc này cũng sẽ giúp răng phát triển tốt và tăng khả năng nhai của bé.

Bổ sung nhiều ngũ cốc: Trong các loại ngũ cốc như: đậu, khoai, ngô… là những thực phẩm có hàm lượng chất xơ rất lớn. Mẹ có thể bổ sung những món ngũ cốc này cho con 2-3 lần mỗi tuần, vừa giúp bé thay đổi khẩu vị, vừa bổ sung chất xơ cho con.

Bổ sung chất xơ đầy đủ cho trẻ nhỏ

Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, tăng cường cho trẻ ăn các loại rau quả (ăn cả bã) là 1 trong những cách thông dụng và hiệu quả nhất để bổ sung chất xơ phòng tránh táo bón cho trẻ. Nếu bé còn nhỏ thì các bà mẹ có thể cắt nhỏ để bé tập nhai, giúp răng phát triển. Mẹ cũng có thể cho bé ăn gạo, khoai tây, bánh mì với 3-4 khẩu phần ăn mỗi ngày.

Tuy nhiên, chất xơ không phải cứ ăn càng nhiều thì càng tốt, theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, thông thường, lượng chất xơ cần thiết mỗi ngày cho trẻ từ 1-3 tuổi là 19g, còn trẻ từ 4-8 tuổi là 25g. Trẻ em trong độ tuổi 10 - 14 trở lên sẽ cần tăng lượng chất xơ hàng ngày nhiều tương đương với người trưởng thành là khoảng từ 26 – 38g chất xơ/ngày.

Lời khuyên dành cho các mẹ là cần học cách đọc nhãn sản phẩm khi chọn thực phẩm bổ sung, nên chọn những loại giàu chất xơ để bé dễ tiêu hóa. Có như vậy, trẻ mới hấp thụ tốt để phát triển toàn diện và tăng sức đề kháng của cơ thể. Mẹ cũng có thể cho con sử dụng các sản phẩm bổ sung chất xơ tự nhiên Synergy 1, đây là chất xơ nguồn gốc thực vật, được chiết xuất từ củ Chicory (rau diếp xoăn). Chất xơ Synergy 1 có ưu điểm nổi bật hơn các loại thông thường, bởi nó kết hợp 2 loại chất xơ Inulin và FOS với tỷ lệ lý tưởng, do đó Synergy 1 có hiệu quả cao trong việc phòng và hỗ trợ điều trị táo bón ở cả trẻ nhỏ và người lớn.

Bên cạnh chất xơ, các mẹ cũng cần bổ sung thêm lợi khuẩn bởi lợi khuẩn có tác dụng giúp hệ tiêu hoá của bé thêm khoẻ mạnh, và cũng hỗ trợ điều trị và phòng ngừa táo bón ở trẻ. Sự kết hợp giữa chất xơ và lợi khuẩn sẽ đem đến hiệu quả sớm và rõ rệt hơn trong việc chấm dứt tình trạng táo bón. Trên thị trường hiện nay đã có sản phẩm bổ sung men vi sinh và chất xơ tự nhiên Synergy 1 rất hiệu quả và được nhiều bà mẹ tin dùng. 

Nguyên Hương H+