Bệnh lây nhiễm

"Điểm danh" những bệnh nguy hiểm do muỗi truyền

SUCKHOE+ | Thời tiết giao mùa nóng ẩm, với nhiệt độ dao động từ 20 - 25 độ C là thời điểm lý tưởng để muỗi sinh sản và phát triển. Loài côn trùng này cũng là vector truyền nhiễm nhiều bệnh nguy hiểm với sức khỏe con người.

06/04/2023 16:11

Chuyên đề:
Sốt xuất huyết

Muỗi là "thủ phạm" lây truyền nhiều bệnh nguy hiểm ở vùng nhiệt đới

Những thành phần chống muỗi lành tính và hiệu quả

Những điều sinh viên nên làm để phòng bệnh sốt xuất huyết

Mầm bệnh từ gián và cách loại bỏ gián khỏi nhà

Những “đặc sản” côn trùng có thể gây tử vong sau khi ăn

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có gần khoảng 725.000 người trên toàn cầu tử vong do các căn bệnh do muỗi truyền. Những bệnh nguy hiểm nhất phải kể đến:

Sốt rét

Sốt rét là bệnh do muỗi cái Anopheles truyền ký sinh trùng Plasmodium trong vết cắn của chúng. Người bị sốt rét có triệu chứng sốt cao, ớn lạnh, có thể gây tử vong nếu không được điều trị.

Nước ta hiện có gần 7 triệu người dân sống trong vùng bệnh sốt rét lưu hành, chủ yếu là người nghèo, dân tộc thiểu số sống ở vùng sâu vùng xa. Bệnh có thể phòng ngừa bằng thói quen mắc màn ngủ, sử dụng thuốc chống côn trùng, mặc áo dài tay.

Sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là một trong những bệnh nguy hiểm nhất do muỗi gây ra. Muỗi vằn Aedes aegypti (gây bệnh Dengue xuất huyết) phân bố ở mọi miền của đất nước. Đây cũng là loài muỗi nguy hiểm, thường đốt người vào ban ngày. Bản thân muỗi vằn không mang virus một cách tự nhiên, mà chúng chỉ nhiễm virus khi đốt người đang mắc bệnh và truyền cho người khỏe mạnh.

Dù chưa chính thức vào mùa mưa - mùa sinh sản cao điểm của muỗi, nhưng số ca sốt xuất huyết tăng nhanh tại nhiều tỉnh thành. Các chuyên gia y tế cũng cảnh báo, dịch sốt xuất huyết trong năm 2023 sẽ có nhiều diễn biến phức tạp, cần có sự chủ động phòng chống ngay từ ban đầu để sẵn sàng ứng phó dịch khi bước vào mùa mưa.

Viêm não Nhật Bản

Biêm não Nhật Bản để lại nhiều biến chứng nặng nề về thần kinh và tâm thần

Viêm não Nhật Bản là bệnh lây nhiễm gây nguy hiểm đến não do vết cắn của muỗi Culex. Loài muỗi này là trung gian truyền viêm não, giun chỉ phân bố khắp các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Một số triệu chứng nghiêm trọng của bệnh viêm não Nhật Bản bao gồm sốt cao, co giật, buồn nôn/nôn, hôn mê và nhức đầu dữ dội.

Trên toàn cầu, căn bệnh này khiến hàng chục nghìn người tử vong mỗi năm, chủ yếu là trẻ em dưới 5 tuổi. Viêm não Nhật Bản đã có vaccine phòng bệnh hiệu quả, được triển khai tiêm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia.

Sốt vàng da

Muỗi Aedes cũng là trung gian truyền bệnh sốt vàng da. Đây là một dạng bệnh sốt xuất huyết không có biện pháp điều trị đặc hiệu. Sau một thời gian bệnh nặng, hầu hết bệnh nhân hồi phục, nhưng khoảng 15% gặp biến chứng xuất huyết nội tạng, suy gan, suy thận, vàng da, vàng mắt và có thể tử vong

Bệnh sốt vàng da từng là một trong những thảm họa kinh hoàng ở các nước nhiệt đới châu Phi, Nam Mỹ. Ngày nay, số ca bệnh vẫn gia tăng, một phần do nạn phá rừng, biến đổi khí hậu, du lịch hàng không gia tăng.

Mặc dù ở Việt Nam không lưu hành căn bệnh này, người đi du lịch đến quốc gia có dịch sốt vàng da cần đề phòng với căn bệnh này. Vaccine Stamaril là vaccine duy nhất cung cấp miễn dịch bảo vệ hiệu quả cao khỏi virus gây bệnh sốt vàng da nguy hiểm.

Sốt Chikungunya

Người nhiễm virus Chikungunya do muỗi truyền có thể gặp các triệu chứng tương tự như viêm khớp

Chikungunya là một bệnh nhiễm trùng do cùng một loài muỗi truyền virus Zika và sốt xuất huyết gây ra. Các triệu chứng phổ biến của bệnh này bao gồm đau khớp, nhức đầu, nôn mửa, đau lưng và phát ban da. Biểu hiện của bệnh bắt đầu xuất hiện trong vòng 3 - 7 ngày sau khi bị muỗi cắn.

Muỗi cũng là trung gian truyền bệnh sốt virus West Nile (Tây sông Nile), bệnh giun chỉ bạch huyết (hay phù chân voi)… Để chủ động phòng các bệnh nguy hiểm do muỗi truyền, người dân được khuyến cáo diệt muỗi, vệ sinh nơi ở và dụng cụ chứa nước trong nhà. Đặc biệt, cần phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện diệt bọ gậy, không cho muỗi có cơ hội sinh sôi, phát triển.