Vi khuẩn đường ruột ảnh hưởng đến huyết áp ra sao?

Sức khỏe đường ruột có ảnh hưởng đến huyết áp - Ảnh minh họa

Trong đường ruột con người tồn tại hàng nghìn tỷ vi sinh vật, bao gồm vi khuẩn có lợi (lợi khuẩn). Lợi khuẩn giúp phân giải và hấp thu dưỡng chất, đồng thời tạo ra nhiều hợp chất sinh học có thể đi vào máu và tác động đến hoạt động của các cơ quan, trong đó có hệ tim mạch.

Một số hợp chất do lợi khuẩn tạo ra được cho là có khả năng:

- Giảm phản ứng viêm trong cơ thể

- Cải thiện độ đàn hồi của thành mạch máu

Đây là hai yếu tố quan trọng giúp duy trì huyết áp ổn định. Mối liên hệ này cũng được đề cập trong nghiên cứu do Hiệp hội Tim mạch Mỹ công bố trên tạp chí khoa học Hypertension năm 2025.

Khi mất cân bằng vi khuẩn đường ruột

Hệ vi sinh đường ruột rất nhạy cảm với chế độ ăn uống và lối sống. Việc ăn mặn kéo dài, thiếu chất xơ, tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn hoặc lạm dụng kháng sinh có thể làm suy giảm lợi khuẩn, trong khi vi khuẩn có hại phát triển mạnh. Khi đó, tình trạng viêm mạn tính dễ xảy ra. Viêm kéo dài có thể làm tổn thương lớp tế bào lót trong mạch máu (nội mạc), khiến mạch máu kém đàn hồi, tăng sức cản của dòng máu và làm huyết áp tăng dần theo thời gian.

Ngược lại, khi lợi khuẩn chiếm ưu thế và hệ vi sinh được duy trì cân bằng, các phản ứng viêm được kiểm soát tốt hơn, chức năng mạch máu được cải thiện, qua đó góp phần ổn định huyết áp.

Dinh dưỡng và lối sống ảnh hưởng trực tiếp đến hệ vi sinh

Do lợi khuẩn có liên quan đến huyết áp, chế độ ăn uống được xem là yếu tố then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Chất xơ tiền sinh học (prebiotic) là loại chất xơ cơ thể không tiêu hóa được, có vai trò "thức ăn" cho lợi khuẩn trong đường ruột. Khi được cung cấp đầy đủ, lợi khuẩn phát triển mạnh và tạo ra các hợp chất có lợi cho mạch máu. Prebiotic có nhiều trong tỏi, hành tây, hành tây, atiso, măng tây, chuối, yến mạch, các loại đậu.

Tinh bột kháng cũng mang lại lợi ích rõ rệt cho hệ vi sinh. Loại tinh bột này không được tiêu hóa mà đi xuống ruột già, cũng đóng vai trò làm "thức ăn" cho lợi khuẩn. Quá trình này tạo ra các acid béo chuỗi ngắn như butyrate, acetate và propionate, giúp giảm viêm, cải thiện chức năng mạch máu và hỗ trợ kiểm soát huyết áp. Tinh bột kháng có trong các loại đậu (đậu lăng, đậu gà), ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, gạo lứt), chuối xanh, khoai tây (nấu chín để nguội) và bánh mì nguyên cám...

Ngoài ra, các thực phẩm giàu polyphenol như trà xanh, nho, lựu hay quả mọng như dâu tây, việt quất cũng chứa những hợp chất tự nhiên mà lợi khuẩn có thể chuyển hóa thành các phân tử nhỏ, góp phần bảo vệ mạch máu.

Thực phẩm lên men như sữa chua, kim chi, miso (gia vị truyền thống của Nhật Bản) hay kombucha cũng bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột, giúp ổn định của hệ vi sinh đường ruột, từ đó hỗ trợ điều hòa huyết áp.

 

Podcast: Những sai lầm chí mạng khi mắc tăng huyết áp

Gừng hỗ trợ kiểm soát huyết áp thế nào?

Hệ vi sinh vật ảnh hưởng thế nào tới chất lượng tinh trùng?

Tính cách ảnh hưởng đến chế độ ăn uống và hệ vi sinh đường ruột như thế nào?