5 điều cần biết về sỏi đường mật: Triệu chứng, cách điều trị thế nào?

Sỏi đường mật có thể gây ra nhiều cơn đau dữ dội, khó chịu

Sỏi đường mật là gì?

Sỏi đường mật chính là các viên sỏi trong hệ thống đường dẫn mật bao gồm đường dẫn mật trong gan (vi quản tiểu mật, tiểu quản mật, sỏi đường mật gan phải, ống gan trái) và sỏi đường mật ngoài gan (ống dẫn mật chủ, cổ túi mật).

Bệnh sỏi đường mật nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nặng nề, thậm chí có thể gây tử vong. Những biến chứng sỏi mật điển hình có thể kể tới như viêm đường mật, viêm túi mật, viêm tụy do sỏi, ung thư đường mật, túi mật, tổn thương gan (xơ gan, viêm gan, áp xe gan, suy gan). Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm căn bệnh này có ý nghĩa rất quan trọng.

Nguyên nhân gây sỏi đường mật

Sỏi đường mật nguyên phát (hình thành tại đường mật) thường xuất hiện do có quá nhiều sắc tố mật (bilirubin) trong dịch mật hay dịch mật bị nhiễm khuẩn, ví dụ như nhiễm ký sinh trùng, bệnh thiếu máu tan máu, hồng cầu hình liềm, suy giảm chức năng gan (xơ gan, viêm gan, tác dụng phụ của thuốc)...

Với sỏi đường mật thứ phát (sỏi túi mật lọt xuống đường mật), nguyên nhân chủ yếu là do chức năng gan, vận động đường mật kém, có thể kèm tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm trùng.

Bất cứ ai cũng có thể bị sỏi mật, sỏi đường mật, nhưng một số đối tượng sau sẽ có nguy cơ gặp phải tình trạng này cao hơn:

- Người có người thân trong gia đình từng bị sỏi mật.

- Phụ nữ đang mang thai.

- Chế độ ăn nhiều chất béo, ít vận động.

- Giảm cân quá nhanh.

- Dùng thuốc tránh thai dài ngày.

- Tuổi trên 60.

Phụ nữ, đặc biệt là người trên 60 tuổi sẽ có nguy cơ bị sỏi đường mật cao hơn

Triệu chứng sỏi đường mật

Trong đa số trường hợp, sỏi đường mật thường không gây ra triệu chứng gì rõ rệt (trừ sỏi gan). Tuy nhiên, khi sỏi gây tắc mật, chúng có thể gây:

- Đau đớn: Cơn đau do sỏi đường mật thường xuất hiện ở vùng bụng trên, bên phải, gần xương sườn và thường là các cơn đau rất dữ dội. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể lan tới lưng hoặc vai.

- Vàng da: Khi sỏi đường mật cản trở chức năng gan, người bệnh có thể gặp phải triệu chứng vàng da (da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng).

- Sốt, ớn lạnh: Đây là dấu hiệu cho thấy đường mật, túi mật bị viêm. 3 dấu hiệu đau, vàng da, sốt do sỏi đường mật còn được gọi là tam chứng Charcot.

- Nước tiểu sẫm màu: Nhiều người bị sỏi mật hoặc sỏi đường mật đều gặp phải triệu chứng nước tiểu sẫm màu, ngay cả khi họ uống đủ nước.

- Phân bạc màu, buồn nôn/nôn, hạ huyết áp...

Cách điều trị sỏi đường mật

Một vài câu hỏi thường gặp về các bệnh túi mật

Bí kíp làm mờ và ngăn ngừa nếp nhăn trên trán

5 loại trà thảo mộc tốt cho sức khỏe trong mùa dịch COVID-19

Làm sao để tăng cường hormone “hạnh phúc”, luôn yêu đời?

Nên đọc

Có rất nhiều phương pháp điều trị sỏi đường mật. Mỗi phương pháp này sẽ có những ưu, nhược điểm khác nhau, có thể kể đến như:

- Lấy sỏi bằng nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP): Phương pháp này thường được áp dụng cho sỏi ống mật chủ với hiệu quá khá cao. Tuy nhiên, sau khi thực hiện, bạn có thể bị tê vùng cổ họng, khó nuốt hoặc đầy trướng, chậm tiêu. Đặc biệt, sỏi vẫn có thể tái phát trở lại.

- Nội soi tán sỏi đường mật: Bác sỹ thường chỉ định mổ sỏi đường mật bằng phương pháp này khi người bệnh có đồng thời cả sỏi đường mật và sỏi túi mật. Phương pháp này ít xâm lấn hơn mổ hở nhưng các mảnh vụn sỏi sau khi tán có thể lọt vào các vị trí khác gây biến chứng. Ngoài ra, nội soi tán sỏi cũng như ERCP không thể ngăn sỏi tái phát về sau.

- Mổ hở loại sỏi đường mật: Phương pháp này sẽ được áp dụng khi người bệnh không thể thực hiện hoặc thực hiện 2 phương pháp trên thất bại. Do mổ hở nên nguy cơ biến chứng của người bệnh cũng cao hơn. Bạn có thể bị hẹp đường mật, tổn thương niêm mạc đường mật… khi thực hiện phương pháp này.

Ngoài các phương pháp điều trị trên, bạn có thể tham khảo sử dụng thêm thảo dược giúp bào mòn sỏi mật, cụ thể hơn là 8 thảo dược uất kim, chi tử, sài hồ, hoàng bá, diệp hạ châu, nhân trần, chỉ xác, kim tiền thảo để hỗ trợ điều trị sỏi mật. Việc dùng các thảo dược này sẽ cần nhiều thời gian hơn để có tác dụng, tuy nhiên có thể giúp khắc phục nhược điểm của các phương pháp điều trị trên (an toàn, không gây tác dụng phụ, vừa giúp bảo mòn sỏi, giảm triệu chứng vừa ngăn sỏi tái phát). Phương pháp hỗ trợ điều trị này rất phù hợp với những trường hợp sỏi đường mật chưa có biến chứng.

Kết hợp 8 thảo dược quý giúp bào mòn sỏi đường mật hiệu quả hơn

Làm gì để phòng sỏi đường mật?

Bạn có thể làm giảm nguy cơ bị sỏi đường mật của mình bằng cách thực hiện những lời khuyên sau:

- Duy trì chế độ ăn ít béo: Bạn nên hạn chế các thực phẩm giàu chất béo, có giá trị dinh dưỡng thấp như khoai tây chiên, các loại đồ ăn nhanh… Thay vào đó, hãy chuyển sang ăn các thực phẩm giàu chất béo lành mạnh như quả bơ, các loại cá béo…

- Bổ sung nhiều chất xơ: Ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ giàu chất xơ cũng có thể giúp phòng ngừa sỏi mật, sỏi đường mật.

- Giảm và duy trì cân nặng ổn định bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn. Tuy nhiên, cần tránh giảm cân quá nhanh.

Vi Bùi H+