Thuốc corticoid là "con dao 2 lưỡi" khi sử dụng trong điều trị bệnh
Corticoid: Con dao 2 lưỡi trong điều trị đau mắt đỏ
Glucocorticoid - con dao 2 lưỡi
Lạm dụng kháng sinh cho con: Lợi bất cập hại
Theo BS. Trường, thuốc corticoid là một ví dụ điển hình về "con dao 2 lưỡi", nếu dùng đúng thì sẽ là một vũ khí cực kỳ hiệu quả trong điều trị nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm nhưng nếu dùng sai hoặc lạm dụng thì sẽ có nguy cơ bị nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhưng ngay cả khi dùng đúng theo chỉ dẫn của thầy thuốc thì người bệnh vẫn có thể bị các biến chứng này, đặc biệt trong trường hợp dùng dài ngày. Ở Việt Nam, do chúng ta chưa tuân thủ đúng những nguyên tắc về chế độ kê đơn và bán thuốc theo đơn nên tỷ lệ người bị các biến chứng hoặc tác dụng phụ do dùng corticoid là khá cao.
Theo BS. Trường, những tác dụng phụ phổ biến và nguy hiểm của điều trị corticoid là: Loãng xương nhất là các xương cột sống, hậu quả là dễ bị gãy xương, lún xẹp cột sống; Giữ nước và muối gây phù và tăng huyết áp, nhất là huyết áp tâm thu; Rối loạn dung nạp glucose hoặc đái tháo đường; Viêm loét dạ dày, một số trường hợp bị chảy máu dạ dày; Dễ bị nhiễm khuẩn do thuốc corticoid ức chế hệ miễn dịch của cơ thể; Da mỏng, dễ bị xuất huyết dưới da khi tiêm truyền hoặc va đập; Các vết loét, vết mổ khó liền do corticoid ức chế quá trình liền vết mổ; Những tác dụng phụ khác có thể gặp là mất ngủ, rối loạn tâm thần, đục thuỷ tinh thể…
Lạm dụng corticoid khiến trẻ chậm lớn, có nguy cơ đục thủy tinh thể sớm, suy tuyến thượng thận...
Một tác dụng phụ nữa của thuốc corticoid đối với những người lạm dụng hoặc phải dùng thuốc liều cao trong thời gian dài là suy thượng thận. Khi điều trị corticoid liều cao và kéo dài (trên 2 tuần), sẽ ức chế sự sản xuất ACTH của tuyến yên theo cơ chế feedback ngược. Hậu quả là tuyến thượng thận ngừng hoạt động, thậm chí bị teo và BN sẽ bị rơi vào tình trạng suy thượng thận. Suy thượng thận là một trong những biến chứng thường gặp nhưng các triệu chứng không đặc hiệu và diễn biến âm thầm nên hay bị bỏ qua.
Do đó, theo BS. Trường, để phòng ngừa và hạn chế những tác dụng phụ, chỉ dùng corticoid để điều trị bệnh khi có chỉ định của thầy thuốc và khi các biện pháp điều trị bảo tồn khác đã thất bại. Hơn thế nữa, khi điều trị, người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn tái khám của thầy thuốc để phát hiện sớm và xử lý kịp thời các tác dụng phụ do thuốc gây ra.
Bình luận của bạn