Tác dụng thực sự của những dòng thực phẩm hỗ trợ giảm cân phổ biến

Thận trọng khi sử dụng thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân

Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận ca tổn thương não nghiêm trọng sau khi uống thuốc giảm cân mua qua mạng xã hội. Bệnh nhân là nữ, 21 tuổi, đã sử dụng một loại sản phẩm viên uống nhãn mác nước ngoài, quảng cáo "7 ngày giảm 7kg". Kết quả xét nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho thấy sản phẩm trên có thành phần sibutramine, chất độc bị cấm sử dụng trong dược phẩm và thực phẩm chức năng ở nước ta.

Thực tế, trên thị trường có vô vàn sản phẩm được quảng cáo chỉ cần uống là giúp “làm tan mỡ”, đánh trúng tâm lý muốn giảm cân nhanh của nhiều người. 

Chia sẻ với tờ Telegraph, PGS.TS. Pieter Cohen tại Trường Y Harvard, đồng thời là chuyên gia về giám sát thực phẩm chức năng cho hay, sự ra đời của các loại thuốc giảm cân đường tiêm như thuốc đồng vận GLP-1 (Wegovy, Ozempic dạng bút tiêm) cũng không thể làm giảm đi sức hút của thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân. Nguyên nhân là các loại thuốc trên có giá thành không hề rẻ, nguồn cung không sẵn có, việc tiêm cũng gây e ngại hơn đường uống.

Đứng trước thị trường thực phẩm hỗ trợ giảm cân, người tiêu dùng thông thái cần hiểu rõ công dụng của sản phẩm: 

Caffeine là chất kích thích tự nhiên có trong trà và cà phê, có công dụng tăng năng lượng. Một vài nghiên cứu cho thấy caffeine kích hoạt các mô mỡ nâu trong cơ thể, giúp đốt cháy calo để duy trì thân nhiệt. 

Thực tế, chỉ uống viên nén caffeine mà không thay đổi lối sống và chế độ ăn sẽ không giúp bạn giảm cân, đốt cháy mỡ thừa. Theo PGS. Cohen, những nghiên cứu trên chỉ cho thấy kết quả giảm cân ở mức độ trung bình, chứ chưa có dữ liệu lâm sàng về việc giảm cân bền vững.

Tác dụng phụ khi nạp caffeine liều cao là mất ngủ, bồn chồn, lo âu, run cơ, tăng huyết áp, nghiêm trọng hơn là nôn mửa, co giật.

EGCG là hợp chất thực vật có trong trà xanh, được chứng minh giúp tăng năng lượng, kích thích cơ thể đốt cháy mỡ thừa. Tuy nhiên, tác dụng này không có nghĩa EGCG giúp giảm cân hiệu quả trông thấy. Theo các chuyên gia, thực phẩm này bắt đầu có hiệu quả ở liều 300mg trở lên, tương đương với khoảng 8 cốc trà đặc mỗi ngày. 

Ở liều cao, EGCG có thể làm tổn thương gan, gây ra lo âu, mất ngủ, bồn chồn. 

Berberine là hợp chất alkaloid có trong một số thảo dược có vị đắng như hoàng bá, hoàng đằng, hoàng liên... Không chỉ là chất kháng sinh tự nhiên được dùng để điều trị tiêu chảy, berberine đôi khi còn được dùng để kiểm soát đường huyết, giảm tình trạng kháng insulin.

Tuy nhiên, từ năm 2023, berberine bỗng ngờ được lăng xê là “Ozempic tự nhiên”. Hàng nghìn người tin rằng sử dụng hợp chất tự nhiên này giúp giảm cơn thèm ăn, giảm mỡ máu và mỡ bụng.

Thực tế chưa có dữ liệu khoa học thống nhất về tác dụng giảm cân của berberine. Hợp chất này còn rất dễ tương tác với thuốc điều trị, gây buồn nôn, xáo trộn thói quen đại tiện. Phụ nữ mang thai và đang cho con bú tốt nhất không nên dùng berberine.

Chitosan là hợp chất tự nhiên có trong bộ xương ngoài của động vật giáp xác như tôm, cua hoặc nấm. Những năm gần đây, chitosan được cho là có tác dụng ngăn cơ thể hấp thụ chất béo trong thực phẩm. 

Một nghiên cứu đáng tin cậy trên tạp chí BMC về Dinh dưỡng cho thấy sử dụng chitosan giúp giảm trung bình 2,7kg. Người tham gia được phân nhóm ngẫu nhiên, có nhóm đối chứng dùng giả dược, người tham gia không biết họ đang nhận thuốc thật hay giả dược, nhưng các nhà nghiên cứu thì biết. Đây là thành phần hỗ trợ giảm cân triển vọng nhất, nhưng vẫn cần đề phòng tác dụng phụ như táo bón, khó tiêu, buồn nôn, chướng bụng… khi dùng chitosan liều cao.

Thực phẩm được quảng cáo hỗ trợ giảm cân trôi nổi trên thị trường, đặc biệt khi mua trực tuyến, có thể chứa các chất phụ gia nguy hiểm tiềm tàng như amphetamine, sibutramine, phenolphthalein… Ngay cả ở Mỹ, mỗi năm có hàng chục ngàn người phải nhập viện vì sử dụng sản phẩm hỗ trợ giảm cân có chứa các thành phần này. Người tiêu dùng cần thận trọng với sản phẩm hứa hẹn giảm cân cấp tốc. Cân nặng sụt nhanh có thể cảnh báo các chất đang ảnh hưởng đến gan, tim mạch.

Chuyên gia khuyến cáo, để giảm cân hiệu quả và an toàn, tốt hơn hết người dân nên đi khám để được bác sĩ đánh giá sức khỏe. Quá trình cải thiện vóc dáng không nên phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc và thực phẩm chức năng, mà còn cần sự thay đổi về hành vi như thói quen ăn uống, cắt giảm calo và tập thể dục. 

Nghiên cứu cho thấy tập thể dục giúp làm tăng GLP-1 tự nhiên, đặc biệt là các bài tập cường độ cao và tập sức bền, giúp kiểm soát đường huyết, giảm cảm giác thèm ăn. 

 

Gợi ý bữa sáng giàu protein hỗ trợ giảm cân

Podcast: Cách đi bộ để giảm cân, giảm mỡ bụng hiệu quả

Phát hiện 2 chất cấm trong sản phẩm hỗ trợ giảm cân Tigi Max Plus

Phát hiện thêm cà phê giảm cân chứa chất cấm Sibutramine