Đông trùng hạ thảo có tác dụng thực?

Đông trùng hạ thảo có công dụng tăng cường sức đề kháng

Theo bác sỹ Đông y Trần Trí Tiến, lương y Đào Kim Long (người tìm ra sâm Ngọc Linh của Việt Nam) và BS. Phạm Hưng Củng - Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền, loại thảo dược quý hiếm Đông trùng hạ thảo là sự ký sinh của một loài nấm Cordyceps Sinensic trên cơ thể ấu trùng của một vài loài bướm thuộc chi Thitarodes Viette. Tên gọi của nó được đặt tên theo quan sát thực tế. Bắt đầu mùa đông, bào tử nấm ký sinh vào sâu non và làm chết sâu non khi ăn hết chất dinh dưỡng của chúng. Đến mùa hè ấm áp, nấm bắt đầu mọc ra khỏi sâu như một ngọn cỏ và vươn lên khỏi mặt đất phát triển dưới dạng thảo mộc và phát tán bào tử. Khi đó, Đông trùng hạ thảo mới mang lại những giá trị quý hiếm của một loại thảo dược quý.

Thảo dược quý?

Đông trùng hạ thảo khi còn sống, người ta có thể trông rõ hình con sâu, với đuôi là một cành nhỏ, mọc lá. Khi sấy khô, nó có mùi tanh như cá, đốt lên có mùi thơm. Phần "lá" hình dạng giống ngón tay, dài khoảng 4 - 11cm do sợi nấm mọc dính liền vào đầu sâu non mà thành. Đầu sâu non giống như con tằm, dài chừng 3 - 5 cm, đường kính khoảng 0,3 - 0,8 cm. Bên ngoài có màu vàng sẫm hoặc nâu vàng với khoảng 20 - 30 vằn khía, vằn khía ở gần đầu nhỏ hơn. Phần đầu có màu nâu đỏ, đuôi giống như đuôi con tằm, có tất cả 8 cặp chân, nhưng 4 đôi ở giữa là rõ nhất. Chất đệm nấm hình que cong mọc ra từ mình sâu non, dài hơn sâu non một chút. Sâu non dễ bẻ gãy, ruột bên trong căng đầy, màu trắng hơi vàng, chất đệm nấm khá dai và bên trong ruột hơi rỗng, có màu trắng ngà.

Đông trùng hạ thảo khi còn sống

Đa công dụng

Theo Tây y, công dụng của Đông trùng hạ thảo khá đa dạng.

- Tăng sức bền: Liều 3g Đông trùng hạ thảo mỗi ngày cho kết quả tốt trong việc gia tăng năng lượng cơ thể cho người cao tuổi bị các bệnh mạn tính. Một thí nghiệm thực hiện năm 2004 tại Mỹ cho thấy những người ở độ tuổi 40 - 70 có sức khỏe tốt nếu được dùng trích tinh Đông trùng hạ thảo trong 12 tuần đã có sự gia tăng sức bền thể lực so với nhóm đối chỉ dùng giả dược.

- Cải thiện chức năng gan: Kết quả một nghiên cứu thực hiện trên 70 bệnh nhân viêm gan B hoặc xơ gan cho thấy, loại nấm này giúp cải thiện chức năng gan. Một thí nghiệm khác thực hiện trên 33 bệnh nhân viêm gan B cũng cho kết quả tương tự.

- Giải độc cho thận: Thử nghiệm mù đôi được thực hiện trên 21 bệnh nhân cao tuổi theo liệu trình điều trị với amikacine (một kháng sinh rất độc cho thận), người ta quan sát thấy bệnh nhân có sử dụng Đông trùng hạ thảo thì thận được bảo vệ tốt hơn, giảm tác dụng gây độc của kháng sinh so với nhóm đối chiếu dùng giả dược. Kết quả một nghiên cứu khác trên 51 bệnh nhân bị suy thận chỉ dùng nấm Đông trùng hạ thảo thì thấy có cải thiện chức năng thận và hệ miễn dịch. Một thử nghiệm khác cũng được thực hiện trên 69 bệnh nhân ghép thận, kết quả là đã làm giảm độc tính của cyclosporine trên thận.

- Nâng cao khả năng miễn dịch: Một thí nghiệm kéo dài 5 năm trên 61 bệnh nhân bị bệnh lupus cho thấy, việc dùng Đông trùng hạ thảo với liều 3 - 4g/ngày và artémisinine (0,6 g/ngày) đã làm giảm sự tái diễn căn bệnh tự miễn này. Trong một thí nghiệm khác với các bệnh nhân bị ung thư giai đoạn tiến triển, người ta kết luận rằng các bệnh nhân được dùng thêm loại nấm này đã được cải thiện chức năng miễn dịch và nâng cao chất lượng cuộc sống.

- Kích thích chức năng tình dục: 5 nghiên cứu tại Trung Quốc với trên 1.000 người tham gia ở cả 2 phái với liều lượng 3g/ngày cho thấy, nấm này có hiệu quả trong việc kích thích chức năng tình dục ở những người bị giảm sút.

- Làm dịu triệu chứng bệnh hô hấp: Nhiều nghiên cứu tại Trung Quốc cho thấy, Đông trùng hạ thảo tỏ ra hữu hiệu trong việc làm dịu các triệu chứng của nhiều bệnh hô hấp, cụ thể là viêm phế quản mạn tính.

- Làm giảm LDL-cholesterol trong máu: Nghiên cứu trên 273 người tại Trung Quốc bị cao lipid máu với liều 3g/ngày đã làm giảm lượng cholesterol xấu và giúp tăng cholesterol tốt.

Đông trùng hạ thảo sấy khô

Phân biệt thật và giả: cách nào?

Nhìn bên ngoài: Bộ phận đầu sâu non và đầu thảo của Đông trùng hạ thảo gắn với nhau một cách tự nhiên phát triển, chỗ nối với nhau rất khớp, hoàn toàn không thấy dấu vết nối. Dạng sâu của Đông trùng hạ thảo thật có những vân, mỗi 3 vân làm thành một gấp, các nếp gấp xếp thành hàng, các vân nằm gần phía đầu rất sâu. Xem chân sâu non, Đông trùng hạ thảo thật có 8 chân đối xứng nhau. Xem mặt cắt dọc có thể thấy những đường vân rõ nét, ở phía giữa Đông trùng hạ thảo có lõi màu đen giống hình chữ V.

Ngửi: Khi mở hộp đựng Đông trùng hạ thảo, chúng ta sẽ ngửi ngay thấy mùi giống mùi nấm rơm và mùi tanh của nấm hương rất đậm. Mỗi con Đông trùng hạ thảo đặt gần nhau cũng có thể ngửi thấy mùi này nhưng nhẹ hơn. 

Thử bằng tay (cảm giác): Cầm một nắm Đông trung hạ thảo lên, lắc lắc tay cảm nhận trọng lượng, có cảm giác nhẹ như cỏ khô. 

Nếm: Khi cho Đông trùng hạ vào miệng nhai vụn như nhai hạt đậu nành, tấm, càng nhai càng thơm, trong miệng có mùi thơm như mùi thịt gà.