Nguy cơ đột quỵ não đến từ môi trường sống của bạn

Tiếp xúc thường xuyên và lâu dài với không khí ô nhiễm làm tăng nguy cơ đột quỵ

Cơ chế đột quỵ não

Đột quỵ não (hay tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Người may mắn thoát khỏi "cửa tử" vẫn có nguy cơ gặp những di chứng nặng nề về thể chất và tinh thần.

Có 2 dạng đột quỵ não là nhồi máu não và xuất huyết não. Nhồi máu não xảy ra khi động mạch não bị hẹp hoặc tắc, khiến lưu lượng tuần hoàn tại vùng não tương ứng giảm nghiêm trọng. Chỉ trong vài phút, các tế bào não bắt đầu chết đi do thiếu máu và oxy, gây ra những tổn thương nghiêm trọng, nặng nhất là tử vong. Xuất huyết não là một loại đột quỵ, xảy ra khi máu tràn vào mô não và gây tổn thương não. 

Dạng đột quỵ não nào cũng là cấp cứu y tế khẩn cấp, người bệnh cần được cấp cứu trong thời điểm "giờ vàng" để giảm tỷ lệ tử vong và tàn phế. Nguy hiểm là vậy, đột quỵ não có thể dự phòng được nếu bạn kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ.

Những yếu tố nguy cơ đột quỵ não phổ biến gồm: Bệnh tăng huyết áp động mạch, đái tháo đường, các bệnh tim mạch, tăng lipid máu, hút thuốc lá... Ngoài ra, môi trường sống cũng ảnh hưởng đáng kể tới xác suất gặp phải biến cố nguy hiểm này.

Những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn đến từ môi trường

Ô nhiễm không khí

Một nghiên cứu trên tạp chí Neurology chỉ ra rằng, chất lượng không khí ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng mắc các vấn đề tim mạch như đột quỵ não, suy tim. Giả thiết mà các nhà khoa học đưa ra là: Ô nhiễm không khí ở mức độ nghiêm trọng nguy hại không kém khói thuốc.

Các hóa chất đi vào phổi có thể làm giảm lượng oxy trong máu, khiến huyết áp tăng cao, kéo theo nguy cơ đột quỵ não.

Ô nhiễm tiếng ồn

Tiếp xúc với tiếng ồn của phương tiện giao thông trong thời gian dài có liên quan tới nguy cơ đột quỵ não cũng như nhồi máu cơ tim. Nguyên nhân có thể là do ô nhiễm tiếng ồn khiến cơ thể stress kéo dài, làm tăng hiện tượng viêm trong cơ thể.

Tiếp xúc với các chất ô nhiễm hữu cơ

Ngoài ô nhiễm tiếng ồn và không khí, con người còn có nguy cơ tiếp xúc với các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP - persistent organic pollutant). Chúng có mặt trong dư lượng thuốc trừ sâu, chất thải nhựa…, đi vào nguồn nước, nguồn thức ăn và cuối cùng là cơ thể chúng ta. Một nghiên cứu tại Hàn Quốc cho thấy, người có nồng độ POP trong máu cao đối mặt với nguy cơ nhồi máu não cao gấp 3 lần.

Thời tiết lạnh

Mùa Đông không chỉ là cao điểm của bệnh cúm mùa mà còn là khoảng thời gian tỷ lệ đột quỵ não gia tăng. Trong đó, nhiều ca gặp tình trạng nhồi máu não, do cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu tới não. Ở người cao tuổi, thời tiết lạnh khiến mạch máu co lại, độ nhớt máu tăng, lưu lượng máu lên não cũng giảm. Những thay đổi đột ngột về nhiệt độ có thể làm động mạch tắc nghẽn, dẫn tới đột quỵ.

Ngoài ra, cúm mùa và tình trạng viêm đường hô hấp cấp tính cũng làm tăng mức độ viêm trong cơ thể, gây rối loạn hệ tuần hoàn.

Địa hình

Với những người không phải cư dân vùng núi cao, nguy cơ đột quỵ tăng cao khi họ tham gia những hoạt động leo núi, trượt tuyết… Theo một nghiên cứu trên tạp chí BMJ Open, hoạt động thể chất ở nơi có độ cao lớn so với mực nước biển tạo thêm gánh nặng cho trái tim, khiến nhu cầu oxy của cơ thể tăng vọt.  

Bên cạnh việc kiểm soát tốt bệnh lý nền, bạn cần đặc biệt lưu ý đến dinh dưỡng, tập luyện và chế độ sinh hoạt hợp lý. Vào những ngày có mức ô nhiễm không khí cao, người bệnh tim mạch nên cố gắng ở trong nhà. người cao tuổi nên giữ ấm cơ thể, tránh tới những nơi có gió lùa; Sống thư thái và tìm biện pháp giải tỏa stress lành mạnh.

 

Cách phòng bệnh cho người cao tuổi vào dịp cuối năm

Phòng viêm phổi ở người cao tuổi mùa lạnh

Ô nhiễm môi trường cũng có hại cho trái tim

Ứng phó với ô nhiễm không khí ở đô thị