“Hợp thuốc” - Những chuyện nhớ mãi

Các bài thuốc Đông y có thể có nhiều tác dụng với sức khỏe

Gợi ý 4 mâm cỗ cúng mùng 1 Tết đẹp mắt ai cũng mê

Đi dọc bản Mường Hòa Bình

Kỳ vọng sức khỏe của Tổ chức Y tế Thế giới trong năm 2023

Ngắm những bức ảnh thế giới tự nhiên đẹp nhất năm 2022

Xinn được ghi lại như là những kỷ niệm khó quên.

Chuyện thứ nhất:

Đó là vào năm 1988, tại Phnom Penh, khi đó tôi dạy tiếng Việt ở Trường Đại học Y Dược Nha Phnom Penh, và một trò cũ người Úc, sinh viên của Đại học Quốc gia Australia (ANU), tên là Justin Jordens, học với tôi hồi 1986 tại Hà Nội cũng đang qua Phnom Penh theo học chương trình tiếng Khmer tại Trường Đại học Tổng hợp Phnom Penh.

Dạo đó Justin bỗng sốt, rồi có triệu chứng như cảm, hết sốt cứ mỏi mệt mãi, mấy ông bạn bác sỹ giáo sư của tôi cho làm đủ hết các loại xét nghiệm, chả phát hiện ra bệnh gì, uống và truyền đủ loại, nhưng vẫn không tiến triển. Hồi đó Justin ăn chung với tôi buổi trưa và tối, chỉ về nhà Khách Bộ Giáo dục Căm pu chia ngủ và ăn sáng thôi. Thậm chí Justin nghĩ có lẽ bị bệnh virus gì đó, sợ lây sang thầy nên làm 1 bộ đũa, thìa, bát, đĩa riêng, tự rửa riêng, để góc riêng. Thời đó, nhìn cảnh ấy, trào nước mắt. Rồi Justin sang cả Bangkok để khám nhưng cũng không cải thiện. Còn nhớ một hôm, Justin đạp xe ở trường về, tôi đang nấu ăn ở tầng 2, Justin leo lên và thở không ra hơi, nói với tôi, "Thầy Nam, I feel so weak, exauted!" – em cảm thấy quá yếu, kiệt sức rồi. Tôi nghĩ, Tây y thế là hết cách, vì bao nhiêu giáo sư, bác sỹ Việt Nam, Căm pu chia, là bạn tôi đã tìm mọi cách, cho các loại thuốc bổ, tiêm uống này nọ vẫn không cải thiện tình trạng kiểu như kiệt sức đó. Tôi mới bảo với Justin, hay ta đi Đông y, và tôi giải thích cho Justin về nguyên nhân sinh bệnh theo lý thuyết Đông Y mà tôi từng đọc là cân bằng âm dương trong cơ thể. Khi âm dương trong cơ thể mà lệch nhau nhiều thì sinh bệnh, Đông y cho thuốc để điều hoà, cân bằng lại.

hinh-3-1496999726

Tôi có biết một ông thầy Tàu ở lối gần chợ Orusey và sáng ngày nghỉ thì đưa Justin đến. Tôi kể bệnh trạng của Justin, rồi ông thầy Tàu bắt mạch. Rồi ông bảo gan nóng. Sau đó ông hỏi có sắc thuốc được không? Tôi bảo tốt nhất thầy có thuốc hoàn gì đó thì cho. Thế là ông ấy lấy bán cho một lọ hình như là "Bát vị", cũng rẻ thôi. Justin về uống và chiều hôm sau đến gặp tôi kêu ầm lên khoẻ lắm rồi. Như là "magic" (ma thuật) ấy. Tôi bảo thế tiếng Việt gọi là "hợp thuốc" đấy, hôm nào hết mua thêm lọ nữa mà uống. Câu chuyện đó lập tức lan ra trong cộng đồng người Úc tại Phnom Penh hồi đó, đến mức ngay tuần sau đó Justin dắt đến chỗ tôi hai mẹ con bà Úc nhờ đưa đi bắt mạch. Cô con gái tuổi trăng tròn có trục trặc gì đó về “đèn xanh đèn đỏ”. Và tôi lại dẫn ra ông thầy Tàu bắt mạch.

Cuối năm 1989 (đúng ngày 12/12/89) Justin rời Căm pu chia trước tôi. Sau đó, mẹ của Justin là GS Ann-Mari Jordens, của Đại học Quốc gia Australia (ANU), gửi cho tôi bức thư cảm ơn về việc tôi đã chăm sóc Justin thời ở Phnom Penh, nhất là những ngày Justin bị ốm. Tôi vẫn nhớ Cụ viết cho tôi một câu "I don't know how to repay you" (Tôi không biết làm thế nào để đền đáp cho anh). Sau, Cụ cũng thường gọi tôi là "my Vietnamese son" (người con trai Việt Nam của tôi).

Chuyện thứ hai...

Khoảng năm 1981, tôi bỗng bị mất ngủ, nhiều hôm nằm gần trắng đêm, lại đi tiểu nhiều. Khi ngủ được thì mộng mị, bên Tây y thì gọi là "suy nhược thần kinh". Tôi cũng học xoa bóp Cốc Đại Phong đợt đó nhưng không ăn thua.

Dịp về Tết ở quê (Đại Định, Thanh Văn, Thanh Chương, Nghệ An) mẹ tôi đưa tôi lên nhà anh Ngô ở làng Cẩm Thái. Anh Ngô là con ông Thâm, thầy thuốc Đông y nổi tiếng cả vùng quê tôi (Hậu duệ của cụ Nghè Nguyễn Hữu Điển). Ông Thâm đã mất và truyền nghề cho anh Ngô. Anh Ngô lúc đó là giáo viên cấp 3 Nghi Lộc, nhưng Tết thì về nhà. Anh Ngô cũng cùng lứa với anh trai đầu của tôi. Khi kể bệnh xong, anh Ngô nói: "Mình biết bệnh của ung rồi. Không cần bắt mạch nữa". Tôi bảo: "Thì anh cứ bắt cho em xem thế nào cho chắc chắn". Anh Ngô cười khoái chí và nói: "Dừ mình bắt thì mất công bắt, bắt thì kết quả cụng rứa thôi, rứa thì bắt mần chi. Mình nhìn răng ung là mình biết. Bệnh của ung thì Tây y nỏ biết mô. Tây y thì cứ B6 với thuốc ngủ thôi, mụ mị đi thôi" (Anh Ngô quá tự tin), rồi anh Ngô nói, "Ung sắp đi Căm pu chia, sang đó kiểu chi cụng có lục vị hoàn của Trung Quốc, mua mấy lọ uống khỏi liền”.

Lục-vị-hoàn

Rồi anh Ngô cũng viết cho tôi cái đơn thuốc lục vị. (Hồi đó quan hệ Việt Nam - Trung Quốc còn căng thẳng nên không có đồ Trung Quốc). Anh Ngô nói cho tôi biết, tên bệnh của tôi, theo anh ấy (dù không chịu bắt mạch), là "Tâm thận bất giao". Sau này tôi tìm hiểu thì tức là không có sự liên lạc tốt giữa tim và thận, từ đó sinh ra đủ thứ bệnh. Khi ra Hà Nội, tôi đi bắt mạch ở "Phòng chẩn trị Đông y chỗ bến tàu điện cuối phố Huế gần phố Bạch Mai. Cụ lang cho tôi đơn thuốc rồi cụ bà bốc thuốc. Tôi thấy đơn thuốc có cả 6 vị lục vị và thêm vài ba vị nữa. Tôi về sắc uống mấy hôm và đúng là khỏi bệnh, tỉnh táo luôn. Đại khái là ăn ngon, ngủ yên. Khi sang Căm pu chia đúng là có lục vị hoàn thật và tôi cũng mua phòng một ít, thỉnh thoảng mất ngủ thì lại uống một đợt. Sau này tôi đọc và hỏi chuyện các thầy thuốc bắc thì biết lục vị chủ trị bổ thận âm.

Chuyện thứ ba:

Năm 2001 tôi cùng cả nhà (ba mẹ con) qua Nhật vì tôi được mời sang dạy ở Đại học Ngoại ngữ Tokyo. Tôi lên Lãn Ông tìm mua một ít lục vị hoàn mang đi, vì tôi biết tạng mình "hợp" lục vị. Quả thật nhiều khi, tôi đang bị táo bón, uống lục vị, bỗng mềm mại hẳn. Chả hiểu kiểu gì. Vậy nên, tôi cứ mang theo một ít phòng khi mất ngủ, kém ăn... Ở Lãn Ông, có loại sản xuất ở Trung Quốc, dân bán thuốc bắc ở đó gọi là "Lục vị xuất khẩu" (của nhà thuốc Đồng Nhân Đường, Bắc Kinh), còn các cơ sở Đông dược của Việt Nam cũng sản xuất được nhiều, trong các hiệu thuốc đều có nhưng "Lục vị xuất khẩu" mới xịn xò. Vậy là tôi mang sang Nhật mấy lọ “lục vị xuất khẩu” đó nhưng cũng chưa dùng đến.

Thế rồi có một lần, vợ tôi phải vào viện xử lý một tình huống. Sau đó về nhà người cứ bải hoải cả tuần, uống thuốc bổ các kiểu Tây y cũng không cải thiện gì cả. Người cô ấy cứ như kiệt sức. Tôi lại nhớ chuyện Justin hồi ở Căm pu chia. Tôi bảo, hay em cứ thử uống tạm mấy viên lục vị xem sao. Cái này nữ nam uống được tất, chỉ là nó hợp hay không thôi. Lúc đó vì bí quá, mệt quá, uống thuốc bổ, các loại vitamin, tăng lực, đều không đỡ, nên vợ tôi cũng theo lời tôi, uống trưa và tối. Sáng hôm sau ngủ dậy, nàng như thấy một thế giới khác, cảm thấy hoàn toàn mạnh khỏe, tỉnh táo và tươi tắn. Và nàng cũng chỉ uống thêm vài ngày rồi thôi. Không biết là kiểu gì. Đấy, có lúc nó hợp thuốc thì như thế. Đông y cũng có lúc có cái hay của nó như thế. Tức là nó điều hòa âm dương như thế nào đó mà có lúc nó như là ‘’thần dược” vậy.

 
PGS.TS Nguyễn Thiện Nam
Mời quý vị độc giả đọc tin hàng ngày về chủ đề sức khỏe tại suckhoecong.vn trong chuyên mục Tôi chia sẻ