Nguyên nhân phổ biến gây mất cân bằng nội tiết tố ở nữ

Mất cân bằng nội tiết tố ảnh hưởng thế nào đến khả năng mang thai?

Nội tiết tố là các hóa chất được sản xuất bởi các tuyến trong hệ thống nội tiết, đóng một vai trò quan trọng trong cơ thể con người và điều chỉnh nhiều chức năng. Tình trạng mất cân bằng nội tiết tố có thể xảy ra ở cả nam và nữ.

Phụ nữ có thể bị mất cân bằng các hormone estrogen và progesterone, trong khi nam giới có thể bị mất cân bằng liên quan đến các hormone testosterone và các hormone nội tiết tố nam khác. Phần lớn phụ nữ trải qua mất cân bằng nội tiết tố mặc dù không phải ai cũng có triệu chứng nghiêm trọng.

Nội tiết tố là gì và vì sao có sự mất cân bằng nội tiết tố?

Hormone nội tiết tố là những "sứ giả" hóa học có vai trò rất quan trọng, điều phối hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể, kiểm soát nhiều yếu tố từ giấc ngủ, tăng - giảm cân, sự lo lắng, mức năng lượng, ham muốn tình dục, sự đều đặn của chu kỳ kinh nguyệt.

Hormone được sản xuất ở các tuyến nội tiết như tuyến giáp, tuyến tụy, tuyến yên trong não, buồng trứng, tinh hoàn và tuyến thượng thận.

Hệ sinh sản được kiểm soát bởi 5 hormone: Oestrogen, progesterone, testosterone, luteinizing và hormone kích thích nang trứng. Vùng dưới đồi trong não là nơi kiểm soát chính của tất cả các hormone này. Có sự nhất quán về sự xuất hiện của các hormone này trong cơ thể. Ngay cả những dao động nhỏ về số lượng của các hormone cũng có thể khiến hệ thống ngừng hoạt động kiểm soát.

Nguyên nhân phổ biến gây mất cân bằng nội tiết tố ở nữ

Phụ nữ có xu hướng bị mất cân bằng nội tiết tố trong tuổi dậy thì, kinh nguyệt, mang thai, sinh con, cho con bú, tiền mãn kinh, mãn kinh và sau mãn kinh. Một số yếu tố từ lối sống cũng có thể gây mất cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ.

Căng thẳng

Căng thẳng là phản ứng của cơ thể trong tình huống khó khăn, là điều không tránh khỏi trong cuộc sống. Nhưng căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến lo lắng, tăng cân, mất ngủ, đau nhức cơ thể mạn tính và mất tự tin.

Khi bị căng thẳng, não giải phóng hormone CRF vào máu và di chuyển đến tuyến yên. Tại đây, CRF dẫn đến giải phóng hormone ACTH. ACTH di chuyển đến tuyến thượng thận và kích hoạt giải phóng nhiều hormone hơn nữa, trong đó quan trọng nhất là cortisol.

Cortisol giúp bạn đối phó với căng thẳng. Nếu căng thẳng nhẹ, cortisol sẽ ngăn chặn việc giải phóng thêm CRF và ACTH. Nếu căng thẳng quá mức, chu kỳ trên sẽ tiếp tục, dẫn đến nhiều hệ lụy khi mất cân bằng nội tiết tố, trong đó có tăng cân.

Sức khỏe đường ruột

Giữa đường ruột không khỏe mạnh và sự mất cân bằng nội tiết tố có mối liên hệ chặt chẽ. Đường tiêu hóa từ miệng đến ruột kết chứa khoảng 10-100 nghìn tỷ tế bào vi sinh vật cộng sinh - gọi là hệ vi sinh đường ruột. Những lợi khuẩn này có vai trò duy trì sự ổn định của estrogen. Điều tiết estrogen kém có thể dẫn đến các bệnh như buồng trứng đa nang (PCOS) và ung thư vú.

Sự mất cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột có thể khiến bạn khó khăn trong hấp thu dưỡng chất, dự trữ chất béo và điều chỉnh đường huyết. Đây cũng có thể là nguyên nhân kích hoạt tiến triển một số bệnh miễn dịch như bệnh vẩy nến và viêm khớp dạng thấp. Các triệu chứng của sức khỏe đường ruột kém có thể là đầy hơi, chướng bụng, đau nửa đầu, mất ngủ và tăng cân.

Béo phì

Thừa hay thiếu hormone nội tiết tố đều có thể dẫn đến béo phì và ngược lại, béo phì cũng dẫn đến thay đổi nội tiết tố. Các hormone leptin và insulin, hormone giới tính và hormone tăng trưởng ảnh hưởng đến sự thèm ăn, quá trình trao đổi chất và sự phân bố mỡ trong cơ thể.

Ở những người béo phì, tín hiệu insulin thất thường và các mô không kiểm soát được lượng đường. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển của bệnh đái tháo đường type 2 và hội chứng chuyển hóa.

Mất cân bằng nội tiết tố ảnh hưởng đến hệ sinh sản của phụ nữ như thế nào?

Sự gia tăng liên tục của hormone estrogen và giảm hormone progesterone có thể dẫn đến buồng trứng đa nang, chậm chu kỳ kinh nguyệt, tăng cân, mụn trứng cá, vô sinh và trầm cảm.

Ngoài ra, phụ nữ đang cố gắng thụ thai cũng cần kiểm tra hormone AMH, có liên quan đến khả năng sinh sản phụ nữ. AMH thấp có nghĩa là giảm cơ hội thụ thai do ít trứng hơn. Nếu có chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn và lượng kinh nguyệt giảm, bạn nên khám phụ khoa để loại trừ nguy cơ AMH thấp dẫn đến mãn kinh sớm.

Cách ngăn ngừa và cải thiện mất cân bằng nội tiết tố ở nữ

- Cải thiện sức khỏe đường ruột: Bao gồm các loại men vi sinh như sữa chua, sữa lên men, kim chi, sữa đậu nành trong chế độ ăn uống của bạn.

- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.

- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn và nhiều đường. Ưu tiên thực phẩm có nguồn gốc thực vật và chế độ ăn giàu chất xơ.

- Tập thể dục hàng ngày: Có thể giúp cải thiện nhu động ruột, loại bỏ độc tố, duy trì cân nặng hợp lý và tỷ lệ trao đổi chất. Tắm nắng (tránh giờ nắng cao điểm).

- Tránh rượu bia và thuốc lá.

- Ngủ đủ giấc đảm bảo các hormone hoạt động tốt.

- Thực hành thiền chánh niệm để ngăn ngừa căng thẳng.

- Chỉ dùng thuốc kháng sinh khi thật sự cần thiết, theo toa của bác sĩ. Thuốc kháng sinh có thể làm mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.

 

8 mẹo hàng ngày giúp làm chậm quá trình lão hóa da

Rèn luyện cơ bắp toàn thân ngay tại nhà với bài tập 8 động tác

Bệnh thường gặp ở trẻ trong mùa Hè và cách phòng ngừa

5 dấu hiệu phổ biến cảnh báo bệnh Parkinson