Chăm già

Viêm đường tiết niệu nguy hiểm thế nào với người cao tuổi?

SUCKHOE+ | Viêm đường tiết niệu (UTI) tưởng chừng đơn giản nhưng ở người cao tuổi, chúng có thể gây ra những hệ quả nghiêm trọng. Vậy những hệ quả đó là gì?

14/08/2025 18:27

Viêm đường tiết niệu ở người cao tuổi thường dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng sa sút trí tuệ

Nắng nóng cực đoan: Mối nguy thầm lặng với người trên 50 tuổi

Người cao tuổi nên vận động thế nào để giữ sức khỏe tối ưu?

Những vấn đề sức khoẻ thường gặp ở người cao tuổi

Đi tìm hình thức vận động phù hợp với người cao tuổi

Vì sao UTI đặc biệt nguy hiểm với người lớn tuổi?

Khi tuổi tác tăng lên, cơ thể trải qua nhiều thay đổi sinh lý khiến nguy cơ UTI cao hơn. Trương lực bàng quang giảm, hormone thay đổi, còn ở nam giới hoặc người được chỉ định là nam khi sinh (AMAB), tuyến tiền liệt có thể phì đại, gây cản trở dòng chảy nước tiểu.

TS. Richard Stefanacci đồng thời là Giám đốc y khoa của Inspira LIFE (thuộc hệ thống y tế Inspira Health - Mỹ), cho biết: “Không ít gia đình thấy người thân bỗng nhiên lú lẫn hoặc thu mình lại, và cho rằng đó là do tuổi tác hoặc chứng mất trí đang nặng hơn. Thực tế, đây có thể là viêm đường tiết niệu và hoàn toàn có thể điều trị được. Với sự chăm sóc kịp thời, nhiều người cao tuổi hồi phục sự minh mẫn chỉ sau vài ngày.”

Vì sao UTI dễ bị nhầm với sa sút trí tuệ?

UTI ở người lớn tuổi thường gây viêm lan rộng trong cơ thể. Quá trình viêm này có thể ảnh hưởng đến não, dẫn tới mê sảng. Đây là tình trạng rối loạn đột ngột về chú ý, nhận thức và tư duy. Người vốn chỉ bị suy giảm nhận thức nhẹ có thể đột nhiên mất phương hướng, quên tên người quen hoặc gặp khó khăn trong các việc hàng ngày.

Vấn đề là các biểu hiện này dễ bị nhầm lẫn với sự tiến triển của bệnh Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác. Nếu không được nhận diện là hệ quả của viêm, người bệnh có thể bị bỏ lỡ cơ hội điều trị, trong khi thực tế các triệu chứng có thể cải thiện nhanh chóng khi chữa đúng nguyên nhân.

Những dấu hiệu UTI ít điển hình ở người cao tuổi

Người cao tuổi không phải lúc nào cũng xuất hiện triệu chứng kinh điển như nóng rát khi đi tiểu hay tiểu nhiều lần. Thay vào đó, các biểu hiện thường tinh vi hơn:

- Đột ngột lú lẫn, mất trí nhớ hoặc mất phương hướng

- Tăng kích động, bồn chồn hoặc lo âu

- Buồn ngủ bất thường, mất hứng thú với hoạt động yêu thích

- Thay đổi cảm giác thèm ăn

- Khó khăn mới khi di chuyển, dễ ngã hơn bình thường

Nếu các thay đổi này xuất hiện cùng nước tiểu đục, có mùi nồng, cần liên hệ bác sĩ ngay. Phát hiện sớm giúp tránh biến chứng nặng và rút ngắn thời gian hồi phục.

Uống đủ nước là chìa khoá

Để phòng viêm đường tiết niệu, người cao tuổi cần uống đủ lượng nước mỗi ngày.

Nước đóng vai trò hỗ trợ thận và bàng quang loại bỏ vi khuẩn. Ở người cao tuổi, cảm giác khát nước suy giảm, cộng thêm tác dụng phụ của thuốc lợi tiểu, khiến lượng nước nạp vào không đủ.

“Uống đủ nước là một trong những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả nhất để ngăn ngừa UTI,” TS. Stefanacci nhấn mạnh. Ông cũng khuyến nghị rằng người cao tuổi nên luôn mang theo chai nước và uống đều đặn cả ngày để duy trì chức năng tiết niệu và bảo vệ trí nhớ.

Thói quen hàng ngày giúp giảm nguy cơ

Ngoài bù đủ nước, việc đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu cũng quan trọng, tránh để vi khuẩn có thời gian nhân lên. Sau khi đại tiện, cần lau từ trước ra sau để hạn chế đưa vi khuẩn vào đường tiểu.

Trang phục cũng góp phần ảnh hưởng vì vậy nên chọn quần lót cotton thoáng khí, thay đồ ẩm ướt hoặc bẩn ngay lập tức. Trong chế độ ăn, nên ưu tiên thực phẩm giàu nước như dưa hấu, dưa chuột, canh, đồng thời hạn chế caffeine và rượu vì chúng có thể kích thích bàng quang.

UTI ở người cao tuổi có thể tiến triển nhanh, và xét nghiệm nước tiểu đơn giản sẽ cho câu trả lời. Kháng sinh phù hợp có thể đảo ngược tình trạng lú lẫn trong 24–48 giờ, giúp người bệnh trở lại trạng thái bình thường.

Hỗ trợ phục hồi sau điều trị

Bên cạnh kháng sinh, người nhà cần tạo môi trường yên tĩnh, ánh sáng dễ chịu và giữ nếp sinh hoạt quen thuộc. Khuyến khích uống nước, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như trò chơi chữ hoặc ghép hình để khôi phục chức năng nhận thức.

Đặc biệt, cần nhớ lịch tái khám sau khi kết thúc liệu trình kháng sinh để đảm bảo viêm đã khỏi hoàn toàn, đồng thời kiểm tra sức khỏe tiết niệu định kỳ để phòng tái phát.

UTI ở người cao tuổi không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ làm trầm trọng rối loạn nhận thức. Nhờ sự cảnh giác của người nhà kết hợp thói quen uống đủ nước, vệ sinh đúng cách và can thiệp y tế kịp thời có thể giúp người cao tuổi bảo vệ trí nhớ và chất lượng sống.