Những vấn đề sức khoẻ thường gặp ở người cao tuổi

Nhận biết các vấn đề sức khoẻ thường gặp ở người cao tuổi để không bỏ lỡ cơ hội chẩn đoán, điều trị bệnh kịp thời.

1. Tăng huyết áp

Huyết áp cao được các chuyên gia y tế ví như "kẻ giết người thầm lặng", đang đe dọa hơn 70% người lớn tuổi. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như đau tim, đột quỵ hoặc mất trí nhớ nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Những thay đổi nhỏ trong lối sống như giảm cân, hạn chế muối và rượu, cùng với việc tập thể dục thường xuyên có thể tác động lớn đến việc giảm huyết áp. Khi thay đổi lối sống chưa đủ, các loại thuốc hiện nay cũng mang lại hiệu quả đáng kể trong việc kiểm soát huyết áp.

2. Cholesterol cao

Hơn một nửa số người lớn tuổi đang đối mặt với tình trạng cholesterol "xấu" (LDL) cao trong máu. Tình trạng này có thể gây xơ vữa động mạch, cản trở lưu thông máu, từ đó tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ . Để kiểm soát cholesterol, nên ưu tiên chế độ ăn thân thiện với tim: hạn chế thịt đỏ và thực phẩm chế biến, tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Tập thể dục đều đặn và bỏ thuốc lá cũng là những yếu tố then chốt.

3. Béo phì

Béo phì là tình trạng phức tạp do nhiều yếu tố gây ra, từ di truyền, lối sống đến môi trường và xã hội. Theo định nghĩa, một người được coi là béo phì khi có chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 30 trở lên, tương đương với lượng mỡ thừa trong cơ thể. Tại Mỹ, có đến hơn 40% người trên 60 tuổi đang phải đối mặt với tình trạng này. Các chuyên gia y tế nhấn mạnh, béo phì thường đi kèm với các rối loạn sức khỏe khác, điển hình là tăng huyết áp, đái tháo đường type 2, bệnh tim mạch, viêm khớp, chứng mất trí và một số loại ung thư.

4. Viêm khớp

Viêm khớp cũng là một trong những căn bệnh phổ biến ở người cao tuổi, gây tổn thương các khớp. Dù khó khăn nhưng việc vận động thường xuyên lại chính là chìa khoá để giảm nhẹ các triệu chứng. Trong đó, các bài tập ít tác động như đi bộ, đạp xe hay yoga nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện chức năng khớp và giảm đau hiệu quả. Ngoài ra, việc duy trì cân nặng hợp lý cũng góp phần giảm ác lực lên các khớp đặc biệt là khớp gối.

5. Bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành (CAD), hay còn gọi là bệnh cơ tim thiếu máu cục bộ, là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tim mạch. Đây là tình trạng mảng bám chất béo và cholesterol tích tụ, gây hẹp động mạch vành, cản trở lưu thông máu đến tim. Bệnh thường diễn tiến âm thầm trong nhiều năm và có thể đột ngột gây đau ngực hoặc nhồi máu cơ tim.

6. Đái tháo đường

Khoảng 30% người từ 65 tuổi trở lên mắc đái tháo đường type 2, dẫn đến tăng đường huyết. Bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng như suy thận, mất thị lực và bệnh tim nếu không được kiểm soát. Đái tháo đường thường đi kèm với các bệnh lý khác như tim mạch, tăng huyết áp và béo phì do có chung các yếu tố nguy cơ như chế độ ăn uống kém, thiếu vận động và yếu tố di truyền.

Việc kiểm soát các yếu tố này thông qua chế độ ăn nhiều rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn là rất quan trọng để tối ưu hóa sức khỏe chuyển hóa và giảm nguy cơ mắc bệnh.

7. Bệnh thận mạn tính

Dù ít được chú ý nhưng bệnh thận mạn tính (CKD) gây ảnh hưởng đến hơn 33% người trên 65 tuổi. Bệnh đặc trưng bởi những tổn thương thận tiến triển dẫn đến suy giảm khả năng lọc chất thải từ máu. Hậu quả khiến người bệnh có thể gặp các biến chứng như thiếu máu, nhiễm trùng tái phát, bệnh tim mạch và suy thận.

Đái tháo đường và tăng huyết áp là những nguyên nhân chính gây CKD. Do đó, việc kiểm soát tốt các tình trạng này kết hợp với khám sức khoẻ định kỳ cùng tăng cường vận động là những biện pháp hiệu quả để bảo vệ chức năng thận.

8. Suy tim

Suy tim là tình trạng tim suy giảm khả năng bơm máu hiệu quả, không đồng nghĩa với việc tim ngừng hoạt động. Nguyên nhân gây suy tim rất đa dạng, bao gồm tổn thương do nhiễm trùng, lạm dụng rượu, các bệnh lý tim mạch, và quá trình lão hóa tự nhiên làm suy yếu cấu trúc và chức năng tim. Để quản lý suy tim, bệnh nhân cần kiểm soát huyết áp, tuân thủ phác đồ điều trị, hạn chế muối, duy trì vận động phù hợp và tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng tim mạch.

9. Trầm cảm

Trầm cảm ở người lớn tuổi là một vấn đề sức khỏe đáng quan ngại, xuất phát từ nhiều yếu tố như bệnh lý (đột quỵ, ung thư), tiền sử gia đình, và suy giảm thể chất. Tuy nhiên, tình trạng này thường bị bỏ qua do quan niệm sai lầm rằng đây là một phần tất yếu của quá trình lão hóa. Thực tế, duy trì các mối quan hệ xã hội và sự gắn kết cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và cải thiện trầm cảm. Sự cô đơn không chỉ làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe thể chất mà còn mang lại rủi ro tương đương với hút thuốc và béo phì.

Theo đó, nghiên cứu của Đại học Harvard (Mỹ) về sự phát triển của người lớn đã chứng minh rằng các mối quan hệ xã hội không chỉ giảm nguy cơ trầm cảm mà còn tăng cường chức năng miễn dịch, cải thiện nhận thức, giảm căng thẳng mạn tính, và là yếu tố dự báo mạnh mẽ nhất về hạnh phúc và tuổi thọ.

10. Bệnh Alzheimer và các chứng mất trí khác

Tuổi tác là yếu tố nguy cơ chính gây bệnh Alzheimer và các dạng sa sút trí tuệ khác, vốn làm suy giảm dần trí nhớ, chức năng tư duy và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Mặc dù cơ chế chính xác bệnh Alzheimer ảnh hưởng chủ yếu đến người cao tuổi vẫn chưa được làm rõ nhưng các nghiên cứu cho thấy sự kết hợp của nhiều thay đổi lão hóa não bộ như teo não cục bộ, viêm và tổn thương mạch máu có thể đóng vai trò quan trọng.

Dù chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nhưng việc duy trì hoạt động thể chất, ngủ đủ giấc, rèn luyện trí óc và áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh như chế độ ăn Địa Trung Hải có thể giúp giảm nguy cơ hoặc làm chậm tiến triển của bệnh. Việc thăm khám bác sĩ sớm khi có dấu hiệu suy giảm nhận thức là rất quan trọng để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời.

 

Tự nấu ăn, kỹ năng sống còn của người cao tuổi

Đi tìm hình thức vận động phù hợp với người cao tuổi

Lợi ích của liệu pháp hồi tưởng với người cao tuổi

“Chiến lược” giải quyết tình trạng suy dinh dưỡng ở người cao tuổi