Mẹ nên và không nên ăn gì trong thời gian cho con bú?

Thực phẩm mẹ ăn hàng ngày có thể ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sữa.

Nhu cầu dinh dưỡng tăng cao sau sinh

Sữa mẹ có chứa carbohydrate, chất béo, protein, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, thành phần của nó thay đổi liên tục, thậm chí giữa các lần bú và có thể thích ứng với tình trạng sức khỏe của bé. Ví dụ, nếu bé bị ốm, sữa mẹ sẽ tự điều chỉnh, bổ sung nhiều bạch cầu hơn để hỗ trợ miễn dịch.

Trong 6 tháng đầu sau sinh, các mẹ bầu hoàn toàn có thể “sản xuất” khoảng 800 ml sữa mỗi ngày, cung cấp năng lượng khoảng 3 kilojoule cho mỗi gam. Dù cơ thể tận dụng lượng mỡ dự trữ từ thai kỳ, mẹ vẫn cần thêm khoảng 2.000 kilojoule/ngày, tương đương một chiếc bánh sandwich phô mai, một nắm hạt và một quả chuối để duy trì việc sản xuất sữa.

Sang giai đoạn bé ăn dặm, lượng sữa giảm xuống khoảng 600 ml/ngày, nhưng vì mỡ dự trữ đã cạn, nhu cầu năng lượng bổ sung vẫn giữ nguyên.

Những chất dinh dưỡng đặc biệt quan trọng

Một số dưỡng chất cần được chú trọng hơn trong thời kỳ cho con bú, gồm:

- Protein: Nhu cầu tăng gần một nửa, từ 0,75g lên 1,1g trên mỗi kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày.

- Iod: Cần gấp đôi so với bình thường (từ 150 lên 270 microgam/ngày) để hỗ trợ tuyến giáp và phát triển não bộ của trẻ.

- Calci, sắt, vitamin D: Giúp duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ miễn dịch và ngăn thiếu máu.

Các chuyên gia khuyến khích mẹ ăn đa dạng thực phẩm: thịt, cá, trứng, các loại hạt, đậu nành (đậu phụ, tempeh), các loại đậu, sữa và sản phẩm thay thế giàu calci, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau xanh. Đồng thời, uống đủ 2,5 lít nước/ngày (hoặc nhiều hơn nếu trời nóng hoặc vận động nhiều) giúp duy trì sản lượng sữa.

Thực phẩm nên hạn chế

Nhiều nghiên cứu trước đây đã chứng minh, những gì mẹ ăn có thể truyền qua sữa. Trong đó nổi bật nhất là nghiên cứu cho thấy, khi mẹ uống nước ép cà rốt trong thời gian cho con bú sẽ khiến bé dễ ăn các loại thực phẩm có vị cà rốt hơn khi ăn dặm. Dù vậy, không phải thực phẩm nào cũng an toàn, bao gồm:

- Rượu: Lựa chọn an toàn nhất là không uống. Nếu có uống, nên sử dụng các công cụ như ứng dụng Feed Safe để ước tính thời điểm sữa không còn cồn.

- Caffeine: Giới hạn ở mức 200mg/ngày (tương đương một tách cà phê pha, hoặc 4 tách trà).

Dị ứng và không dung nạp ở trẻ bú mẹ

Phần lớn mẹ không cần kiêng hẳn thực phẩm để phòng dị ứng cho con. Thậm chí, tiếp xúc sớm với các chất gây dị ứng qua sữa mẹ có thể giúp trẻ giảm nguy cơ dị ứng về sau. Tuy nhiên, một số bé vẫn có thể phản ứng với protein từ sữa bò, đậu nành hoặc trứng, gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, phân có chất nhầy hoặc máu, chàm, phát ban.

Trong trường hợp này, mẹ có thể cần loại bỏ thực phẩm nghi ngờ tối thiểu 3 tuần, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng chuyên về dị ứng, để vẫn đảm bảo đủ dưỡng chất.

Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyến cáo, mẹ nên:

- Kiểm tra máu định kỳ để theo dõi vitamin D và sắt bởi đây là 2 dưỡng chất dễ thiếu hụt sau sinh.

- Bổ sung iod 150 microgam/ngày để hỗ trợ phát triển não bộ của trẻ.

- Chuẩn bị sẵn món ăn vặt bổ dưỡng như trứng luộc, các loại hạt và trái cây sấy.

- Luôn có nước bên cạnh khi cho bé bú để tránh mất nước và giúp duy trì sản lượng sữa.

 

Bú mẹ hoàn toàn quan trọng như thế nào với trẻ?

Cho trẻ bú mẹ: Các lợi ích của sữa mẹ cho trẻ sơ sinh

Trẻ bú mẹ vẫn cần bổ sung vitamin D

Trẻ sơ sinh bú mẹ có thể bị táo bón không?